Kötü bütçe=Vergi!

Geçen yıl ilk 6 ayda 2.9 milyar lira fazla veren bütçe, 2012’nin aynı döneminde 6.7 milyar lira açık verdi. Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, bütçe dengesinde ciddi bir bozulmanın söz konusu olduğunu belirerek, “Bizim çok arzulamadığımız bir resim. Ama bütçe süreçleri dışında belirlenen personel ve sosyal güvenlik sistemi açıklarındaki artış nedeniyle böyle bir resim var” dedi. Şimşek, 2013 yılı bütçesi üzerinde çalışacaklarını, gerekirse ilave tedbirlerin (vergi) alınacağını söyledi.

Geçen yıl ilk 6 ayda 1970’den bu yana en yüksek bütçe fazlasını veren Türkiye, 2012’nin aynı döneminde eksiye geçti. Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, bütçe açığının Haziran ayında 6.3 milyar lira, yılın ilk 6 ayında 6.7 milyar lira olarak gerçekleştiğini söyledi.

Şimşek, faiz dışı fazlanın, bu yılın ilk yarısında, 2011’e göre düşük gerçekleştiğini belirterek, ‘’Geçen yılın ilk yarısında 25.3 milyar lira faiz dışı fazla verilirken, 2012’de faiz dışı fazla 19.6 milyar lira oldu’’ dedi.

Giderler % 18 arttı

Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, düzenlediği basın toplantısında makro ekonomik gelişmeler ve Ocak-Haziran 2012 dönemi merkezi yönetim bütçe uygulama sonuçlarını açıkladı. Şimşek’in verdiği bilgiye göre, yılın ilk yarısında giderler yüzde 17.9 artarak 168.9 milyar lira, gelirler yüzde 11 artarak 162.2 milyar lira oldu.

İlk 6 ayda faiz hariç giderler yüzde 18.1 artışla 142.6 milyar lira, faiz giderleri yüzde 17 artışla 26.3 milyar lira olurken, vergi gelirleri yüzde 6.9 artışla 131.2 milyar lira oldu. Bütçede bu yıl 21.1 milyar lira açık, 29.1 milyar lira da faiz dışı fazla öngörülüyor.

İstediğimiz resim değil

Maliye Bakanı Şimşek, bütçe dengesine bakıldığı zaman, geçen yılın ilk 6 ayına göre performansta ciddi bir bozulmanın söz konusu olduğunu belirerek, şunları kaydetti:

“Bu yılın ilk yarısındaki resim belki bizim çok arzulamadığımız bir resim. Ama gerek dış koşulların, gerekse bütçe süreçleri dışında belirlenen personel ve sosyal güvenlik sistemi açıklarındaki artış nedeniyle böyle bir resim var... İlk yarıda bütçede bir miktar bozulma olsa da nisbeten kontrollü gidiyoruz. Performansta ciddi bir bozulma var.”

Şimşek, 2013 yılı bütçesi üzerinde çalışacaklarını, bu süreçte ilave tedbir gerekip gerekmediğine bakacaklarını, gerekirse ilave tedbirlerin alınacağını söyledi. Bütçe dengesi performansını geçen yılın aynı dönemi ile kıyaslayan Şimşek, geçen yılın ilk 6 ayında bütçenin 2.9 milyar lira fazla verdiğini, 2012’de bütçe performansında 9.6 milyar liralık bir düşüşün söz konusu olduğunu söyledi.

Personele ilaveten 7.4 milyar lira gitti

Bütçe giderlerini yükselten alt kalemlere bakıldığında personel giderlerindeki artışın öne çıktığını kaydeden Şimşek, geçen yılın ilk yarısında enflasyonun öngörülenden yüksek çıkması üzerine bütçede yüzde 2.7’lik ilave artışın söz konusu olduğunu bildirdi.

Şimşek, “Yılın ilk yarısında Ocak ayından geçerli olmak üzere yüzde 4’lük bir artış söz konusu. Ayrıca alt iş kollarına yönelik bir artış söz konusuydu.Geçen yılın ilk yarısında personel harcamalarımız 36.8 milyar lira idi. Bu yıl 43.8 milyar liraya çıktı” diye konuştu.

2012’nin ikinci önemli faktörünün de sosyal güvenlik açığı olduğunu anlatan Şimşek, bu yılın ilk yarısında personel giderlerine paralel olarak 7.4 milyar liralık ilave bir artış söz konusu olduğunu söyledi.

TCDD’ye aktarım

Şimşek, 2011’in ilk yarısında sosyal güvenlik sistemine bütçeden verilen toplam kaynak 27 milyar lira iken, bu sene bu rakamın 34.4 milyar liraya çıktığını dile getirdi. Bu yılın ilk yarısında TCDD’nin yatırımları için 1.9 milyar liralık aktarım da yaptıklarının altını çizen Şimşek, “Altyapı yatırımlarının dışında Türkiye’ye katkı sağlamayacak cari harcamalara ilave kaynak sağlamayacağız” dedi.

İç tüketim yavaşladı KDV yerinde saydı

Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, küresel ekonomideki yavaşlama ve yumuşak inişi başarmak üzere aldıkları tedbirlerin özel tüketimi yavaşlattığını belirterek, bunun da vergi gelirlerindeki artış hızını 2011’e göre düşürdüğünü ifade etti.

Bakan Şimşek, şöyle devam etti:

“Bu yılın ilk yarısında bütçe gelirleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 11 oranında artarak 162.2 milyar lira oldu. Vergi gelirleri yüzde 6.9 artışla 131.2 milyar liraya çıktı. Gelirlerdeki bu artış oranları geçen yılın aynı döneminde gözlemlenen yüzde 20.7’lik bütçe geliri ve yüzde 24.4 vergi gelirleriyle kıyasladığımızda oldukça düşük olduğu ortaya çıkıyor. Özellikle vergi gelirleri arasında KDV neredeyse yerinde saymıştır nominal olarak. Bu da aslında ekonominin ne kadar yavaşladığını, özellikle özel tüketimin ne kadar yavaşladığını ortaya koyuyor. Bütün bu olumsuz gelişmelere rağmen ilk 6 aylık dönemde vergi gelirlerinin faiz hariç giderleri karşılama oranındaki istikrar devam etmiş ve söz konusu oran yüzde 92 oranında gerçekleşti.”


Futbolcuların vergisi kamu vicdanını yaralıyorsa düzeltiriz

Bakan Mehmet Şimşek, son dönemde gündeme gelen futbolcuların ödediği vergilerle ilgili soruyu yanıtlarken de şu değerlendirmelerde bulundu: ”Bu, geçmişte kontrolü zor diye vergi oranları bizim dönemde indirilmiş. Ama ‘Yeni gelir vergisinde bu hususlar değerlendirilir’ dedim. Yeni gelir vergisi tasarısının üçüncü taslağı hazır. Şimdi Ekonomi Koordinasyon Kurulu’nda tartışılıp sonra Bakanlar Kurulu’na daha sonra TBMM’ye gönderilmesi gerekiyor. Dolayısıyla orada, bu ve benzer hususların tamamı tartışılacak, değerlendirilecek ve karara bağlanacak. Benim şahsi görüşüm, kamu vicdanını yaralayan bir durum söz konusu bunun düzeltilmesinin taraftarı olacağım diye bugünden bu beyanı vereyim.”

Çok kazanıyorlar az ödüyorlar

Süper Lig’de oynayan futbolcular yüzde 15 oranında vergi ödemesi kamuoyunda tartışma yarattı. Valencia’dan Fenerbahçe’ye gelen Mehmet Topal 2012-2013 sezonu için 2 milyon euro garanti para ve maç başına

10 bin euro alacak. Topal, bu sezon 30 maç oynarsa toplam 2.3 milyon euro kazanacak. Topal, bu ücret karşılığında 784 bin 875 bin lira gelir vergisi ödeyecek. Buna karşılık

5 milyon 232 bin lira kazanç elde eden doktor, avukat, mühendis, mimar, otelci Mehmet 1.8 milyon lira gelir vergisi tahakkuk edecek.

Kamu kurumlarına ‘tasarruf’ uyarısı

2011 yılında ekonomideki hızlı büyüme ile birlikte bazı bir kerelik faktörler nedeniyle ilave gelirlerin elde edildiğini, bu yıl bu tip durumun söz konusu olmadığını ifade eden Mehmet Şimşek, bu nedenle bütün kamu kurum ve kuruluşlarını uyardıklarını söyledi. Bakan Şimşek, ”Ben tekrar uyarıyorum. Yani ‘Biz önden gidelim, bütçe sonradan gelir, bize kaynak verirler’ yaklaşımına biz bu sene kesinlikle müsamaha etmeyeceğiz. Yani tabii ki altyapı yatırımlarında bazı hususlar çalışılabilir ama bunun dışında Türkiye’nin üretken kapasitesini artırmayan cari harcamalara ilave kaynak sağlamayacağız” dedi. Mali disipline devam edeceklerine vurgu yapan Şimşek, açıkların tekrar arttığı bir döneme girilmesine asla izin vermeyeceklerini ve bunun için gereken tüm tedbirleri alacaklarını ekledi.