Karadeniz Akdenizleşiyor

Sinop Üniversitesi Su Ürünleri
Fakültesi Su Ürünleri Temel Bilimler Bölümü Başkanı Prof. Dr. Levent Bat,
Karadeniz'de su sıcaklığının arttığını, Akdeniz'e ait bazı deniz canlılarının
Karadeniz'de görülmeye başladığını belirtti.

Prof. Dr. Bat, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Karadeniz'de canlıların
varlığının temel olarak deniz suyu sıcaklığı ve tuzluluğuna bağlı olduğunu
söyledi.

Yaptıkları son 20 yıllık çalışmada Karadeniz'de deniz suyu sıcaklığında
yükselme olduğunu tespit ettiklerini kaydeden Bat, Karadeniz'in Akdenizleşme
sürecine girdiğini, Akdeniz'de görülen bazı canlı türlerine artık Karadeniz'de de
rastlandığına işaret etti.

"Daha önce Karadeniz'de tespit edilemeyen değişik Akdeniz türlerinin
dağılım alanlarını genişleterek Karadeniz'e giriş yaptığını gözlemliyoruz" diyen
Bat, şunları kaydetti:
"Çalışmalar son yüzyılda Karadeniz'deki su sıcaklığının 0.2 derece
arttığını gösteriyor. Bunun sonucu olarak da "Akdeniz'e mensup ve daha önce
Karadeniz'de görülmeyen sünger, yengeç, derisidikenliler, deniz solucanları ve
karides gibi omurgasız canlı türlerinin Karadeniz'de yaşadığı çalışmalarımızla da
tespit edildi. Isınmayla birlikte Akdeniz türlerinin Karadeniz'e yerleşme
oranının artmasını ekolojik bir tehlike olarak nitelendirmek hiç de abartı
olmayacaktır. Yeni gelen bu türlerin mevcut türler üzerindeki etkisini henüz
bilmiyoruz. Akdeniz türlerinin Karadeniz'e boğazlar yoluyla geçişi bilinen bir
olaydır. Akdenizleşme olarak da bildiğimiz bu olay sıcaklık artışına bağlı olarak
hız kazanacaktır. İstanbul Boğazı ile Karadeniz arasında yer alan sıcaklık ve
tuzluluk farklılıklarından dolayı oluşan bariyerin sıcaklık artışı sebebiyle
ortadan yavaş yavaş kalkacağı tahmin edilmektedir."
Yeni türlerin Karadeniz'deki mevcut türleri etkileyeceğini de belirten
Bat, "Karadeniz'de etkilenecek türlerden biri de hamsidir. Göç yolları
değişecek, bu da Karadeniz'deki hamsi varlığını doğudan etkileyecek. Sıcaklık
artışındaki değişiklik göçe de neden olabilecektir" dedi.

Karadeniz'in Türk balıkçılığında özel bir yeri olduğunu kaydeden Bat,
1970'ten beri Türkiye'nin yıllara göre yakaladığı toplam balık miktarının yüzde
70'ten fazlasının Karadeniz'den elde edildiğini, Karadeniz'den yakalanan hamsinin
toplam avın yüzde 50'sinden fazlasını oluşturduğunu ifade etti.

Deniz suyu sıcaklığının artmasıyla Karadeniz'deki hamsi varlığının da
tehlikeye gireceğini belirten Bat, "Deniz suyu sıcaklığında artış nedeniyle
hamsinin yumurtalarının dağılımı ve yumurtlama alanlarını değişebilecektir.

Karadeniz'de özellikle soğuk mevsimlerde hamsilerin kuzeye yaptıkları göçler ya
azalacak veya duracaktır. Bu da ülke ekonomisine ciddi zararlar anlamına
gelmektedir" diye konuştu.

Prof. Dr. Bat, Karadeniz'in Akdenizleşmesiyle ilgili olarak ülkedeki
deniz araştırmalarına verilen önemin artması ve sağlam bir deniz araştırma ve
izleme politikası oluşturulması gerektiğini söyledi.

Karadeniz'deki canlıların henüz tam bir envanteri olmadığını söyleyen
Bat, öncelikle bu listenin oluşturulup Karadeniz'e giren yabancı türlerin de
takibinin yapılması gerektiğini kaydetti.

Prof. Dr. Bat, Karadeniz'deki su sıcaklığındaki değişimin gelecek 100
yılda daha belirgin hale geleceğini sözlerine ekledi.