İstihdam paketine finansman bulunamadı, bakanlar gerildi

ilk kez işe giren gençlerin primlerine kamu katkısı, kadın işçi çalıştırılmasına prim teşviği gibi düzenlemeleri içeren istihdam paketinin maliyetine çözüm bulunamadı.
Paket üzerinde yeniden çalışılması için geri gönderildi

Hükümetin 2008’in en önemli gündem maddesi olarak belirlediği, istihdamın artırılması konusundaki önlem paketinde uzlaşma sağlanamadı. Geçtiğimiz Çarşamba günü saat 18:30’da toplanan ve gece saat 23:00’e kadar süren Ekonomik Koordinasyon Kurulu (EKK), istihdam paketini görüştü. Ancak yaklaşık 5 saat süren toplantıda, bakanlar arasında gerilim yaratan önlemler paketinin bağlanamadığı ve üzerinde çalışılması için Çalışma Bakanlığı’na geri gönderildiği belirtildi.

‘Üzerime çok gelmeyin’

Toplantıda özellikle paketin kamuya getireceği maliyet ile bu maliyetin nasıl finanse edileceği konusunda tartışma yaşandığı, Bakan Unakıtan’ın bakanlara “Bu kadar da üzerime gelmeyin” diyerek sert çıktığı öğrenildi. İstihdam paketinin, son çalışmaların ardından EKK’da bir kez daha ele alınacağı, son şeklinin verilmesinin ardından da Başbakan’a sunulacağı öğrenildi. Başbakan’ın paketi kendisinin açıklamak isteyeceği tahmin ediliyor.
İstihdam paketindeki en önemli düzenlemelerden biri olan SSK işveren priminde 5 puanlık indirimin kamuya yıllık gelir kaybının 2008 için 4.5 milyar YTL olacağı hesaplanıyor. Ancak halen Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşülen Sosyal Güvenlik Reformu, SSK, Bağkur, Emekli Sandığı ayrımını kaldırıyor. Bu nedenle SSK işveren priminin yanı sıra aynı indirim için Bağkur ve Emekli Sandığı’na bağlı çalışanlar için hak talebi konusu bir risk oluşturuyor. Bu durumda maliyetin çok daha yukarı çıkabileceği tahmin ediliyor.
Kamunun 2008 yılı dengeleri içinde böyle bir maliyet rakamı öngörülmüş değil. Ekonomi yönetiminde, indirimin ardından, çok sayıda kurum ve çalışanın kayıt içine gireceği, bunun da prim gelir kaybını telafi edeceği savunulsa da, bu beklenti herhangi bir rakamsal çalışmaya dayanmıyor. Tartışma da burada çıkıyor.

Şimşek: Paramız yok

Devlet Bakanı Mehmet Şimşek’in de, istihdam paketindeki “özürlü istihdamının teşvik edilmesi için bu kişilerin işveren priminin Hazine tarafından ödenmesi” ve “18-29 yaş arasında ilk kez işe girenlerin SSK işveren primlerinin Hazine tarafından karşılanması” düzenlemelerinin Hazine’ye yeterince yük getireceğini savunduğu, 5 puanlık indirimin ise bu yıl uygulamaya girmemesini istediği biliniyor. Şimşek’in toplantıda da “Bunları karşılayacak paramız yok” dediği ifade edildi.

PAKETTE NELER VAR ?

* İstihdamın artmasının önünde bir engel ve kayıtdışının nedenlerinden biri olarak görülen yüksek SSK prim oranları aşağı çekilecek. SSK işveren prim yükünde 5 puanlık indirime gidilecek.
* 100-150 arasında kadın işçi çalıştırılan işyerlerinde 1 yaşından küçük çocukların emzirilmesi için emzirme odası kurulması, 150’den fazla kadın işçinin çalıştığı işyerlerinde 0-6 yaş çocukların bakılmaları için kreş kurulması zorunluluğu değişiyor. İşyerlerinin kreş açması, işyeri doktoru ve emzirme odası bulundurması zorunlulukları kaldırılacak.
* 18-29 yaş arasındaki gençlerin istihdamı için kademeli prim indirimi getirilecek. Bu teşvik 5 yıl sürecek. Buna göre ilk yıl işveren priminin tamamı Hazine tarafından karşılanacak. İkinci yıl yüzde 80’i, üçüncü yıl 60’ı, dördüncü yıl 40’ı, beşinci yıl ise yüzde 20’si Hazine tarafından üstlenilecek. Bu teşvikle 2 milyona yakın genç işsizin işe yerleştirilmesi hedefleniyor.
* Çalışan sayısı 500 ya da üzerinde olan işyerlerinde spor tesisi kurulması zorunluluğu kaldırılıyor.
* 4857 sayılı iş kanunu ile birlikte yürürlükten kaldırılan 1475 sayılı İş Kanunu’nun yürürlüğünü sürdüren tek maddesi kıdem tazminatı düzenlemesini içeren 14. madde. 4857 sayılı yasa ile kıdem tazminatı fonu kurulması öngörülmüştü. Pakette bu konuda iki farklı olasılık üzerinde duruluyor. Birincisi kıdem tazminatı için fon kurulacak. Bu fon için işverenden yüzde 3 pay alınması, SSK primlerinden 2 puanın fona yönlendirilmesi, İşsizlik Sigortası Fonu için işverenin verdiği katkı payından 1 puanın da fona kaydırılması öngörülüyor. İkinci olasılık kıdem tazminatlarının ücretlere eklenmesi.
* Ara eleman kalifiye işgücü yetiştirilmesi için İşsizlik Fonu’ndan, İş-Kur’a kaynak aktarılarak, iş garantili meslek kursları düzenlenecek. Bunun için fondan 300 milyon YTL’lik bir kaynak alınacak.
* İşsizlik maaşı artırılacak. Halen en yüksek 419 YTL olan işsizlik maaşı, 630 YTL’ye kadar çıkacak. İşsizlik Fonu’ndan yararlanma şartları kolaylaştırılacak.