İşte Türkiye'nin en büyük 100 şirketi

İSTANBUL Sanayi Odası (İSO), “Türkiye’nin en büyük 500 sanayi kuruluşu 2006” araştırmasını dün açıkladı. Yıllardır listenin zirvesinde olan ve 2005 sonunda 1 milyar 140 milyon dolara Koç Holding’e geçen Tüpraş geçen yıl gerçekleştirdiği 18 milyar 673 milyon 722 bin 100 YTL’lik üretimden satışla liderliğini sürdürürken, katma değer, ihracat ve kârlılıkta da birinci oldu.

Üretimden satış rakamlarına göre araştırmada 5 milyar 605 milyon 701 bin 61 YTL ile Ford Otomotiv ikinci, 3 milyar 954 milyon 375 bin 80 YTL ile Elektrik Üretim AŞ (EÜAŞ) üçüncü sıraya yükseldi.

Otomotivde sıçrama

2006 yılında Tüpraş’ın kârı 884.7 milyon YTL olurken, 570.9 milyon YTL ile Oyak Grubu şirketlerinden Ereğli Demir Çelik ve Çelik Fabrikaları T.A.Ş, 559.9 milyon YTL ile Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı Tüpraş’ı izledi. Genel listenin ikincisi Ford Otomotiv kârlılıkta 547,1 milyon YTL ile dördüncü sıraya oturdu. Genel sıralamada üçüncü olan Elektrik Üretim AŞ ise kârlılıkta 215.6 milyon YTL ile 11’inci olurken, Arçelik 460.8 milyon YTL ile 5’inci sırada yer aldı.

Kârlılıkta ik 10 kuruluş arasında bazı otomotiv şirketlerinin gerçekleştirdiği sıçrama dikkat çekti. Geçen yıl 23’üncü sırada olan Mercedes-Benz 8’inci sıraya, Oyak Renault 25’inci sıradan 10’uncu sıraya yükseldi.

Koç damgasını vurdu
Araştırma sonuçlarına göre, Koç Topluluğu 15 şirketi ile listeye girerken, Tüpraş, Ford Otomotiv, Arçelik, Tofaş ve Aygaz, 500 şirketlik listenin ilk 10’una girdi. Koç Topluluğu şirketleri 37.9 milyar YTL ile 500 büyük kuruluşun cirosunun yüzde 21’ini, özel sektörde ise yüzde 22’sini temsil etti. Sıralamaya giren Koç şirketlerinin ihracatı 2006 yılında 9.3 milyar dolar ile özel sektör ihracatının yüzde 22’sini oluştururken, brüt katma değerde ise 18.5 milyar YTL ile Koç şirketleri toplam özel sektörün yüzde 29’unu teşkil etti.

2006 yılında 500 büyük sanayi kuruluşu GSMH’nin yüzde 13.1’ini, Türkiye sanayi sektörü brüt katma değerinin de yüzde 51.2’sini yarattı. 500 büyük sanayi kuruluşunda toplam satışlardaki artış cari fiyatlarla yüzde 22.3, sabit fiyatlarla da yüzde 11.5 oldu. 2006’da 500 büyük sanayi kuruluşunda üretimden satışlar 2005’e göre cari fiyatlarla yüzde 21.7, sabit fiyatlarla yüzde 10.9 artış gösterdi. Vergi öncesi kâr ve zarar toplamı ise cari fiyatlarla yüzde 49.9 arttı. 2006’da 500 büyük sanayi kuruluşunda net katma değer cari fiyatlarla yüzde 22.8, sabit fiyatlarla da yüzde 10.7 oranında yükseldi.

Büyüme istihdama yansımadı
500 büyük sanayi kuruluşunda çalışan sayısına bakıldığında, 2006 yılında özel kuruluşlarda yüzde 3,5, kamu kuruluşlarında ise yüzde 4,6’lık artış görüldü. Toplam çalışan sayısındaki artış ise yüzde 3.6

düzeyinde oldu. Rakamları yorumlayan İSO Başkanı Tanıl Küçük, “2002 krizi sonrasında ekonomi yılda ortalama yüzde 7.5 büyürken, istihdam ise yılda sadece ortalama yüzde 0.7 büyüdü” dedi.

Listeye ilk kez girenlerin büyük bölümü inşaatçı

Firma adı Sıra

SEAŞ Soma Elek. Ür. 85

Bosch Isıtma Ür. 188

Vestel Dijital 207

MMZ Onur Boru 241

Dört Yıldız Demir 251

Özgün Gıda 263

Kayarlar Et 295

Sider Dış Ticaret 348

Ertaş Metal 351

Pamukkale Kablo 353

Shell Turcas 358

Teknik Alüminyum 362

ViKo Elektrik 388

Sarbak Metal 391

Samsun Makina 397

Flokser Tekstil 399

Hayers L. İnci Jant 401

Erciyas Çelik 405

Marmara Un 412

As Çimento 416

Lafarge Beton 417

Alçelik Çelik 422

İlhan Demir Çelik 433

Mar Tüketim 435

SS Tariş Üzüm 439

Tatmak Makina 441

Konveyör Beyaz Eşya 442

Yazaki Wiring 443

Feniş Alüminyum 447

Tümka Kablo 454

Ve-Ge Hassas Kağıt 457

Atom Kablo 459

Baştaş Hazır Bet. 460

Modern Beton 463

Çimtaş Çelik 464

Kerevitaş Gıda 472

Valf Sanayi 474

Doruk Una 478

Sunteks Dokuma 479

Eti Gümüş 481

İE Ulagay 482

Harput Tekstil 483

Low Profile İstanbul 484

Cevher Jant 485

Aydın Mensucat 488

Superlit Boru 489

İnci Akü 490

Aksu İplik 491

İskur Tekstil 494

BTM Bit.Tec. Mad. 500



İşte Türkiye’nin en büyük 100 firması



2006 2005 Şirket Üretimden net

sıra sıra satışlar (YTL)

1 1 Tüpraş 18.673.722.100

2 2 Ford Otomotiv 5.605.701.061

3 4 Elektrik Üretim A.Ş. 3.954.375.080

4 3 Toyota Otomotiv 3.942.941.943

5 7 Oyak-Renault 3.900.653.598

6 5 Arçelik A.Ş. 3.825.143.916

7 6 Erdemir 3.458.649.822

8 8 Vestel Elektronik 3.068.966.817

9 9 Tofaş Türk Otomobil 2.672.941.532

10 10 Aygaz A.Ş. 2.495.107.422

11 14 Petkim 2.227.252.845

12 11 Türkiye Şeker Fab. 1.948.981.225

13 15 İçdaş Çelik 1.922.009.113

14 18 Habaş 1.774.344.107

15 13 Mercedes-Benz Türk 1.717.694.209

16 12 Beko Elektronik 1.580.838.700

17 16 Unilever 1.495.204.189

18 36 Sarkuysan 1.386.138.052

19 19 Türkiye Kömür İşletmeleri Kur. 1.381.968.082

20 20 İsdemir 1.332.851.000

21 22 Çolakoğlu Metalurji 1.278.370.508

22 23 İpragaz A.Ş. 1.169.143.125

23 17 Milangaz LPG Dağıtım 1.156.178.245

24 24 BSH Ev Aletleri San. 1.129.068.414

25 21 HYundai Assan 1.111.301.578

26 - Philsa PM-Sabancı Sig. ve Tütün. 1.092.706.129

27 27 Vestel Beyaz Eşya 1.025.784.454

28 31 Aksa Akrilik Kimya 973.730.889

29 63 Er-Bakır Elektrolitik Bak. 965.318.327

30 30 Bosch San. ve Tic. 947.003.576

31 29 Borçelik Çelik San. 934.371.608

32 28 BMC San. ve Tic. 892.524.542

33 26 Coca-Cola İçecek A.Ş. 891.816.919

34 - Adını açıklamayan kamu şirketi -

35 46 Türkiye Petrolleri A.O. 882.660.287

36 - Adını açıklamayan özel şirket -

37 34 Diler Demir Çelik 850.124.573

38 37 Kaptan Demir Çelik 841.868.823

39 49 Kroman Çelik 811.156.824

40 41 Assan Demir ve Sac San. 801.124.910

41 39 Fırat Plastik 779.787.794

42 64 İzmir Demir Çelik 753.996.742

43 32 Çaykur 747.940.727

44 35 Ege Çelik Endüstrisi 745.907.370

45 42 Borusan Mannesmann 736.588.707

46 54 Kardemir 689.760.110

47 44 Brisa Bridgestone 663.481.756

48 51 Yazıcı Demir Çelik 652.984.775

49 57 Türk Demir Döküm 615.123.792

50 40 Korteks Mensucat 614.689.900

51 45 Anadolu Efes Biracılık 605.649.722

52 59 Goodyear 603.442.356

53 43 Trakya Cam San. 591.655.035

54 55 Konya Şeker San. 590.076.481

55 74 MAN Türkiye A.Ş. 575.316.846

56 50 Ülker Çikolata San. 573.317.599

57 52 Ak Gıda Sanayi 569.617.106

58 65 ETİ Maden İşletmeleri 568.121.949

59 71 Akçansa Çimento 561.493.182

60 38 Advansa Sasa 554.962.793

61 76 Ekinciler Demir Çelik 550.764.992

62 70 Yücel Boru ve Profil 548.883.824

63 33 Profilo Telra Elek. 544.973.259

64 60 Türk Pirelli Las. 531.515.759

65 25 Oltan Gıda Mad. 525.185.097

66 58 Temsa San. ve Tic. 510.844.351

67 61 Hürriyet Gazetecilik ve Mat. 510.363.593

68 53 Türk Traktör ve Zir. Mak. 508.827.104

69 83 Sanko Tekstil İşl. 501.111.167

70 91 HES Hacılar Elektrik 501.095.377

71 73 Toros Tarım San. 485.642.045

72 47 Siemens San. ve Tic. A.Ş. 479.959.540

73 124 Türk Prysmian Kablo 475.147.612

74 84 Goldaş Kuyumculuk 474.069.005

75 68 Aselsan Elektronik 468.508.917

76 103 Kordsa Global 460.269.614

77 69 Abdi İbrahim İlaç 453.419.434

78 155 Çebitaş Demir Çelik 451.820.038

79 106 Çimsa Çimento 451.240.195

80 90 Tosçelik Profil 450.531.332

81 94 Mogaz Petrol Gazları 438.966.376

82 80 Türk Henkel 437.679.083

83 129 Nursan Çelik 436.480.408

84 85 Tat Konserve 429.595.820

85 - SEAŞ Soma Elektrik Ür. 424.975.641

86 66 Besler Gıda ve Kimya San. 422.938.678

87 133 Yıldız Entegre Ağaç San. 417.261.708

88 62 Uzel Makina Sanayi A.Ş. 415.781.953

89 78 Paşabahçe Cam San. 400.829.220

90 104 Tezcan Galvanizli Yapı Elm. 398.556.110

91 109 Areva T&D Enerji End. 391.592.542

92 86 Eczacıbaşı Yapı Gereçleri 390.371.951

93 95 Componenta Döktaş 390.320.958

94 112 JTI Tütün Ürünleri San. 383.787.743

95 75 Ülker Gıda San. ve Tic. 383.185.460

96 93 Sütaş 381.544.623

97 125 Noksel Çelik Boru 380.598.141

98 87 Merkez Çelik San. 378.177.634

99 134 Delphi Automotive Systems 377.312.962

100 110 Gıdasa Sabancı Gıda San. 374.472.306


Fortune 500’e Tüpraş, Petrol Ofisi ve Ford girebiliyor
2006 yılı İSO 500 ile ABD Fortune 500 karşılaştırmasında, İSO 500’de toplam satışlarda ilk sıradaki TÜPRAŞ’ın ABD Fortune 500’de 176’ncı, ikinci sıradaki Petrol Ofisi’nin 272’nci, üçüncü sıradaki Ford Otomotiv’in ise 487’nci sıraya girebileceklerinin görüldüğüne işaret eden Tanıl Küçük, bir önceki yıl ikiye düşen Fortune sıralamasına girebilecek kuruluş sayısının, 2006’da tekrar üçe çıktığını bildirdi.

Verilere göre son 5 yılda sanayi sektöründe yıllık istihdam artışı yüzde 3.2, hizmetler sektöründe yüzde 3.5 oldu. Buna karşılık son 5 yılda tarım sektöründe istihdam yılda ortalama yüzde 4.6 geriledi.

2006’da İSO 500’de yabancı paylı 140 kuruluş yer aldı. Bu 140 kuruluş toplam 500 kuruluşun üretimden satışlarının yüzde 33’ünü, yani yaklaşık üçte birini gerçekleştirdi. 140 yabancı paylı kuruluşun brüt katma değerdeki payı yüzde 37.6, dönem kârındaki payı yüzde 40.1, ihracattaki payı yüzde 46, çalışan sayısındaki payı ise yüzde 28.

İSO 500’de kamu kuruluşlarının sayısı azalıyor. Kamu kuruluşu sayısı 2001’de 32, 2005’te 15 iken, 2006’da 13’e düştü. 13 kamu kuruluşunun üretimden satışlardaki payı yüzde 7.4 iken, ihracattaki payı yüzde 2 oldu.