İşte krizi en iyi anlatan rakam

Piyasaları yerle bir eden global kriz 1 yılda 50 tane Türkiye yuttu.

1929 yılından bu yana yaşanan en büyük ekonomik kriz son 1 yılda borsaların kabusu oldu. Dünyanın en büyük 50 borsasının piyasa değeri 2007 Ekim ayından bu yana 32 trilyon dolar eridi. En ağır kayıp ise 8.4 trilyon dolarla krizin merkez üssü Wall Street’te gerçekleşti.

2008 tüm dünyada yatırımcılar için kara bir yıl olarak tarihe geçecek. Tüm dünya 1929 yılında yaşanan Büyük Buhran’dan bu yana yaşanan en ağır ekonomik krizle karşı karşıya kalırken borsalar son 1 yılda tarihi düşüşlere imza attı. Bundan 1 yıl önce söylense kimsenin inanamayacağı Bear Stearns, Lehman Brothers, Merrill Lynch gibi dev şirketler battı. ABD’li otomotiv şirketleri Ford, General Motors ve Chrysler de şu günlerde kurtarılmayı bekliyor. Dünyanın dört bir yanında hükümetler bankaları kurtarma ve ekonomileri canlandırma paketleri açıklarken bu krizden en ağır darbeyi hisse senedi yatırımcıları aldı. Hergün binlerce kişinin işsiz kalmasına neden olan ekonomik kriz dünyanın en büyük borsalarının da son 1 yılda yüzde 50’nin üzerinde değer kaybetmesine neden oldu.

Uluslararası piyasalardaki likidite bolluğunun tavan yaptığı Ekim 2007’de tarihi zirvelerini gören borsaların değeri 1 yılda 32 trilyon dolar eridi. Bu rakam 2007’de Türkiye’nin 2007 yılı milli gelirinin (658 milyar dolar) tam 50 katı.

Dev borsalar başı çekti

Dünyanın en büyük 50 borsası içinde değeri en fazla eriyen New York Borsası oldu. Krizin merkez üssü olan Wall Street’te son 1 yılda yaşanan kayıp 6.4 trilyon dolara ulaştı. Bu rakama teknoloji şirketlerinin hisselerinin işlem gördüğü Nasdaq da eklendiğinde kayıp 8.4 trilyon dolar.

Paris, Brüksel ve Amsterdam borsalarının birleşmesiyle kurulan Euronext’teki erime ise 2.3 trilyon dolar oldu. New York’tan sonra dünyanın en büyük ikinci finans merkezi olan Londra Borsası’nın değeri ise tarihi zirvesini gördüğü 2007 Ekim’inden bu yana 2.2 trilyon dolar azalarak 2 trilyon dolara indi.

Son 1 yılda Asya’nın en büyük 3 borsası Hong Kong, Tokyo ve Çin borsaları 1.8’er trilyon dolarlık kayıp yaşadı.

İMKB’de kayıp 185 milyar $

Tüm dünya piyasalarını kasıp kavuran kriz dalgasından İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) de nasibini aldı. Ekim 2007’de 290 milyar dolar olan İMKB’nin piyasa değeri Cuma günü kapanışı itibarıyla 104.2 milyar dolara geriledi. Yani kriz nedeniyle İMKB’nin piyasa değeri 1 yılda 185.7 milyar dolar düştü.

Yüzdesel anlamda ise krizden en fazla etkilenen borsaların başında Rusya Borsası geldi. Petrol fiyatlarındaki düşüşün de etkisiyle Rusya Borsası 1 yılda dolar bazında yüzde 73.5 değer yitirdi.

50 borsa içinde yatırımcısını üzmeyen iki borsa İran ve Kolombiya borsaları oldu. 1 yıl önce 46 milyar dolarlık piyasa değerine sahip olan Tahran Borsası’nın değeri yüzde 21.66 artarak 56 milyar dolara çıktı. Kolombiya Borsası’nın değerindeki artış ise yüzde 6 oldu.

Pazartesi ralli yapan dış borsalar dün soluklandı

ABD’nİn yeni başkanı Barack Obama’nın son 50 yılın en büyük altyapı programını hayata geçireceğini açıklamasıyla Pazartesi günü ralli yapan borsalarda yükseliş dün hız kesti. Önceki gün yüzde 8.66 yükselen Hong Kong Borsası dün yüzde 1.94 geriledi. Japonya Borsası’nda Nikkei Endeksi ise yüzde 0.78 arttı.

Haftanın ilk işlem gününde yüzde 9’a yakın değer artışlarının yaşandığı Avrupa borsaları sakin bir gün geçirdi. Almanya’da yatırımcı güven endeksinin beklentilerin aksine yükselmesi borsalarda morallerin yüksek kalmasına neden oldu. Bir ara yükselişlerin yüzde 3’lere çıktığı Avrupa borsaları Wall Street’in güne düşüşle başlamasının etkisiyle kazançlarının bir kısmını geri verdi. Obama’nın açıklamaları ve OPEC’in üretimi kısabileceğini bildirmesiyle Pazartesi yüzde 7 artan petrol fiyatları dün yüzde 0.55 gerileyerek 43.47 dolara indi.

2 günlük artış % 10’u geçti


Dünkü 2 Günlük değ.(%) değ.(%)

ABD (Dow Jones) -1.43* 2.28

ABD (S&P) -0.43* 3.39

Fransa 1.50 10.31

Almanya 1.34 9.08

İngiltere 1.98 8.30

Güney Afrika 1.50 8.68

Japonya 0.78 6.04

Hong Kong -1.94 8.03

Polonya 1.42 5.42

Rusya (RTS) 1.54 8.84

Brezilya 0.32* 8.66