İlk tam ay tutulması haftaya

Uluslararası Ay ve Uzay anlaşmasına imza koyan Türkiye Ay’da istasyon kurabilecek, ancak maden arayamayacak. Yine anlaşmaya göre bu istasyonlar devlet ya da kişi mülkiyetinde olmayacak

Bu yılın ilk tam ay tutulması gelecek hafta olacak ve tutulma olağan dışı şekilde uzun sürecek. Hava durumunun izin vermesi halinde tam ay tutulması çarşamba günü ABD ve Kanada haricinde, dünyanın büyük bölümünden izlenebilecek. Dünya’nın gölgesinin ayın önünü kapatması, 1 saat 40 dakika sürecek. Bu gökyüzü manzarası, başlangıcından bitimine kadar Doğu Afrika, Orta Asya, Ortadoğu ve Avustralya’nın batısında görülebilecek. Uzun süreli tam ay tutulması, en son Temmuz 2000’de olmuştu ve 1 saat 47 dakika sürmüştü. Güneş tutulmalarından farklı olarak ay tutulmaları, çıplak gözle güvenle izlenebiliyor.

Türkiye’nin Ay’a uzay mekiği de fırlatmasının önünü açan uluslararası anlaşma Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. “Devletlerin Ay’da ve Diğer Gök Cisimlerindeki Faaliyetlerini Düzenleyen Anlaşma”, Ay’ın, taraf devletlerce yalnızca barışçıl amaçlarla kullanılabilmesi şartını getiriyor. Ancak uzay teknolojisinde çok geride kalan ve bir uzay mekiğine sahip olmayan Türkiye’ye anlaşmanın ne getireceği merak konusu oldu.

Başta Hava Kuvvetleri Komutanlığı olmak üzere uzay teknolojileri alanında alt yapı oluşturma çalışmalarını başlatan Türkiye, bu anlaşmayla uluslararası alanda yasal zemini de oluşturmayı hedefliyor. Uzay teknolojisinde ABD ve Rusya’nın çok gerisinde kalan Türkiye’ye, yürürlüğe giren anlaşma yükümlülükleri getiriyor.

-Ay, bütün taraf devletlerce yalnızca barışçı amaçlarla kullanılacak.

-Ay üzerinde herhangi bir tehdit, güç kullanımı veya diğer bir düşmanca hareket veya tehdit yasak olacak.

-Ay etrafında bir yörüngeye veya Ay topraklarına nükleer silah veya diğer her tür kitle imha silah yerleştirilemeyecek.

-Ay üzerinde askeri üs, tesis ve tahkimat, her türlü silah denemeleri ve askeri manevralar yapmak yasak olacak. Bilimsel amaçlı da olsa askeri personel kullanılamayacak.

-Ay’a yapılan her türlü seyahatin takvimi, amaçları Birleşmiş Milletler’e bildirilecek.

Ay’ı kimse parselleyemez

-Taraf de0vletler, Ay’da bilimsel araştırmalar yapabilecek. Bu çerçevede Ay’da maden ve diğer cisimlerden örnekler toplanabilecek.

-Taraf devletler, uzay araçlarını Ay’a indirebilecek ve Ay’dan fırlatabilecek.

-Taraf devletler, ayda insanlı veya insansız istasyonlar
kurabilecek.

-Taraf devletler, Ay’da tehlike içinde bulunan kimseleri

istasyonlarına, yapılarına, taşıtlarına ve diğer tesislerine kabul edecek.

-Ay, kullanma, işgal, egemenlik ilanı veya diğer başka bir yolla hiçbir şekilde ulusal edinim konusu olamayacak.

-Ayın yüzeyi ve toprak altı, hükümetlerarası olan veya olmayan uluslararası teşkilatların, ulusal teşkilatların, devletlerin veya gerçek kişilerin mülkiyetinde olamayacak.

-Taraf devletler, Ay’ın doğal kaynaklarının işletilmesi mümkün hale gelir gelmez, söz konusu işletmeyi düzenleyen uluslararası bir rejim kurmayı üstlenmiş de oldu.