İasos'ta temizlik zamanı

İasos'ta bu yaz önce Napoli Üniversitesi'nde görevli Raffaella Pierobon başkanlığındaki üç kişilik ekip tarafından üç haftalık survey çalışması yapıldı. Savunma duvarları incelendi, Lelegler'e ait kule evler saptandı. Survey çalışmasının ardından, Kazı Heyeti Başkanı Prof. Dr. Fede Berti ve ekibi, bölgeye gelmeye başladı. Ekip, Kıyıkışlacıklı Köyü'nden kadınların da yardımıyla temizliğe başladı.

İasos Kazı Başkanı Prof. Fede Berti, kazı çalışmalarının 1960 yılında İtalyan Arkeoloji Heyeti Başkanı Prof. Doro Levi tarafından başlatıldığını, 1984 yılından bu yana da, kazının başkanlığını kendisinin yürüttüğünü anlattı. Berti, İasos kazılarının bu yıl 20 kişilik ekiple yürütüleceğini belirtti, şunları söyledi:

"Şu anda 3 kişi burada. Ekipte arkeolog, mimar, epigraf, restoratör görev alıyor. Zaten kazı için çalışacak elemandan çok diğer görevleri yapacak kişiler bizim için önemli. Bu işi az çok bilen bir kişi iyi bilir ki kazı yapmak sadece toprağın altından tarihi eseri çıkarmak değildir. Bunu herkes yapar. Önemli olan eseri ortaya çıkardıktan sonra gerekli çizimlerinin yapılması, envanterinin tutulması ve restorasyonunun yapılması. Eğer bunlar yapılamayacaksa o eser doğal yerinde kalsın daha iyi. Kazının yavaş ancak doğru bir şekilde ilerlemesinden yanayız. Şu an için ekip üç kişi ile çalışıyor. Tam kadro 20 Ağustos'ta toplanır. Bizler, ekip tam olarak toplanmadan önce onlara malzeme hazırlayacağız" dedi.

Prof. Fede Berti, İasos'ta yapılan çalışmaların daha uzun yıllar süreceğini belirterek bu yıl agoranın doğu ve batı stoasında çalışmaları yürüteceklerini belirtti. Berti, "Öncelikle kazı yapılacak alan ile kentin genel bir temizliğini yaptık. Bu temizlik çalışmalarında köyden 6 hanım da bize yardımcı oluyor. Kazı ekibimizde Ankara Ortadoğu Teknik Üniversitesi'nden görevli elemanlarımız da var. Şu an için daha yolun başındayız. Dokunulmamış toprağa gelebilmemiz için birkaç gün daha çalışmamız gerekiyor" diye konuştu.

Arkeolog Mustafa Metin de, kazısı yapılan doğu ve batı stoanın büyük önem taşıdığını vurguladı. Metin, "Vatandaşlara burası bir taş yığını olarak görünebilir. Bizler burada yapacağımız restorasyonlarla burayı herkese cazip hale gelecek yerlere çevirmek istiyoruz. Burada önceki yıllarda çok güzel restorasyonlar yapılmış, bu yıl da yapılması planlanıyor. Girişteki Roma mezarının bulunduğu Balık Pazarı olarak bilinen yer, kalenin bulunduğu alan ve denizin ortasında Roma döneminden kalma kule dikkat çekiyor" dedi.

Mitolojiye göre, Argos'tan gelenler tarafından kurulduğu ve ismini kolonistlerin başı Iasos'tan aldığı söylenen Iasos, Milas'a 28 kilometre uzaklıktaki Kıyıkışlacık Köyü içinde, üç tarafı denizle çevrili bir yarımada üzerine kurulmuştur. İ.Ö. 5'inci yüzyıla dek, Iasos hakkında eski kaynaklarda bilgi yoktur. Kentin kurulduğu alan önceleri bir ada iken, daha sonra adanın denizle birleştiği berzah dolmuş ve ada, yarımada haline dönmüştür. Antik kente ait önemli yapılar, bu yarımada üzerinde yer almaktadır. Büyük sur, su kemerleri, mezarlar ile Balık Pazarı olarak adlandırılan yapı ise sur dışında yer alıyor. Iasos'ta yapılan kazılarda kentteki en eski yerleşimin İ.Ö. 3 bin sonuna dek uzandığı belirlenmiştir.

Balık Pazarı Anıt Mezarı, Kültür Bakanlığı Döner Sermaye İşletmeleri Merkez Müdürlüğü'nce sağlanan ödenekle 1993 yılı sonunda restore edilmeye başlanmış, restorasyon sonucunda, İasos kazılarında bulunan mimari parçalar ve eserler, galeriler içerisinde teşhir edilmeye başlanmıştı.