Helal ve harama dikkat
İslamiyette sadece ibadetle ilgili hükümler yoktur. Yeme-içme, giyinme, eğlenme, aile hayatı ve cinsel yaşamla ilgili prensipler de vardır. Yasaklar ve helallerle çizilen bu çerçeve insan onurunu güçlendirir.
İslam dininin temel amacı, yaratılmış olan şerefli mahlukat insana hayatı boyunca kılavuz olmaktır. Bu kılavuzluk neticesinde de insanoğlunun dünya ve ahiret mutluluğu hedeflenmiştir. Bu hedef doğrultusunda bazı helaller ve yasaklar getirilmiştir. Getirilen bu yasakların ve helallerin hepsi insan ve onun kendi menfaati içindir. Dünyalık huzur insan için olduğu gibi uhrevi mükafat cennet de insan içindir. Bunun zıddını ifade edersek dünyevi sıkıntı insan içinse uhrevi ceza cehennem de insan içindir.
Yeme-içme, cinsel yaşam
Din sadece ibadet hayatıyla sınırlı hükümler ihtiva etmez. İslam’da ibadet hayatıyla beraber günlük yaşantımızda dikkat etmemiz gereken ilkeler de vardır. Yeme, içme, giyinme, eğlence, aile hayatı, cinsel yaşam, sosyal hayatla ilgili beşeri ilişkilerde takınılması gereken prensipler dinin genel çerçevesi içinde yer almıştır. İnsan için çizilen bu çerçeve, yaratılmış insanın fıtratına ters olmayan, fıtratı destekleyen ve onuru güçlendiren bir çerçevedir.
Haram (memnu) nedir?
Sözlükte ‘yasak, memnu’ anlamına gelen haram, dini bir terim olarak, kesin bir delille, açık bir şekilde yapılmaması istenen fiildir. Haram, dini bir kavram olup, bunu tespit ve tayin yetkisi sadece Allah’a aittir. Bu konuda insanların yetkisi yoktur.
Helal ne demektir?
Helal ise dinen yapılması veya yenilip içilmesi yasaklanmayan, serbest bırakılan şey demektir. Allah ve Rasulü’nün bir şeyin helal olduğunu belirtmesi veya işlenmesinde günah olmadığını bildirmesi, o fiilin helal olduğunu gösterdiği gibi, o fiil veya şeyin yasaklandığına dair bir delil bulunmaması da helal olduğunu gösterir. Zira eşyada aslolan helal olmasıdır. Buna göre bir şey, dinin açık bir hükmüne, yasağına ve ilkesine aykırı olmadıkça helaldir.
Helal ve haram kılma yetkisi
Kur’an-ı Kerim’de Yüce Allah iyi ve güzel olan şeyleri Peygamber vesilesi ile helal kıldığını çirkin ve kötü şeyleri haram kıldığını bizlere şöyle bildirir; “Onlara iyi ve temiz şeyleri helal, kötü ve pis şeyleri haram kılar.” (1 Araf 7 / 157) Ayet-i kerime haram kılınan şeylerde kötülük ve pislik olduğunu, helal kılınan şeylerde ise iyilik ve temizlik olduğu vurgulamaktadır. Bu yönüyle “helal ve haramı insanın kendi yaşantısını güzele ulaştıran, kötülüklerden alıkoyan emirlerdir” diye ifade edebiliriz. Kur’an-ı Kerim bizlere helal ve haram kılma yetkisinin Allah’a ait olduğunu, bizlere bilmediğimiz şeyler hakkında şu helaldir veya şu haramdır dememizi yasaklamaktadır. Haramı helali belirlemeye kalkışırsak o zaman haddimizi aşmış oluruz.
Helal-haram değişmez
Haram günün şartlarına göre helal olarak görülmemeli, helal günün değişen ve gelişen şartlarına göre haram sayılmamalı. Bize düşen görev helalleri haram, haramları helal saymak yerine tespit edilen helallere uymak ve haramlardan kaçınmaktır.
