Bağıl Hareket Formülleri Nelerdir? Bağıl Hareket Nasıl Hesaplanır?
Bağıl hareket formüllerini öğrenebilmenin en kolay yolu bağıl hareketin ne anlama geldiğini bilmek olacaktır. Bağıl hareket, hareket halinde bulunan iki cismin birbirine karşı hareketine denmektedir. Kelime anlamı “göre” olan bağıl hareket, gözlem açısına göre hareket olarak tanımlanabilmektedir. Bağıl hız ve bağıl hareketi göre olarak tanımlanan durum belirlemektedir.
Bağıl Hareket Formülleri Nelerdir?
Bağıl hareket formülleri hareketli iki cisim arasındaki göre durumunu bildirir. Bağıl hareket konusu formüllerine,
VBA= VA – V.B
VBA=VB –V.B örneği verilebilmektedir. Bağıl hareket yanında bir de bağıl hız kavramı bulunmaktadır. Bağıl hareket çerçevesinde bulunan gözlemciye göre belirlenen harekettir. Bağıl hız ise, gözlemciye göre cismin hızına denmektedir. Gözlem çerçevesi hayatta her şeyin birbirine göre hareketini anlatabilmek için bağıl hareket ve bağıl hız ifadeleri kullanılmaktadır.
Göre sözcüğünün anlamı bağıl hareket demektir. Bir otobüs örneği vermek gerekirse; otoyolda bir otobüs gitmektedir ve içinde insanlar bulunmaktadır. Otobüsün içinde bulunanlar koltuğunda oturuyor olduğundan bir birlerine göre hareket etmemektedir. Aynı yolcular yol kenarında bulunan bir göre kişisine göre hareket etmektedir. Bu durumda hareket durumu bakış açısına(göre) uygun olarak değişir. Hareket daima göreli, bakıldığında görülen doğal bir olaydır.
Bağıl Hareket Nasıl Hesaplanır?
Gözlem çerçevesine göre hareket olarak tanımlanan olgu bağıl harekettir. Bağıl hareket hesabı yapabilmek için formül kullanılmaktadır. Bağıl hız, Vbağıl=Vcisim- V gözlemci anlamı taşımaktadır. Bunlar gözlemcinin yere göre hızı ve cismin yere göre hızını ifade etmektedir. Bu otobüste bulunan yolcunun yere göre hareketli otobüsün içine göre hareketsiz olduğunu gösterir. Otobüsün içinde bulunan yolcunun yol kenarında duran kişiyi nasıl gördüğünü düşünelim.
Yol kenarında bulunanın bağıl hareketi kendi gözlem çerçevesi kadar, otobüsün içindeki yolcunun bağıl hareketi de kendi gözlem çerçevesi kadardır. Bağıl hareket hesabı, Doğu yönünde giden bir aracı K harfiyle tanımlayalım, kuzeye giden bir aracı da L olarak adlandıralım. K aracı L aracının ne hızını ne de hareket yönünü göremez, K adlı aracın gördüğü bağıl hızdır. Bağıl hızı da VB=V cisim-Gözlemci ilintisiyle bulunabilecektir. Bağıl hareket matematik dersinde kolaylıkla geliştirilebilen bağıntılar arasındadır.
