Elektronik Sigara Hastalığı (EVALI) nedir? EVALI hastalığı belirtileri neler, EVALI Türkiye’de var mı?
Elektronik sigara tüketen kişilerde yeni bir hastalık türü görüldü. 'EVALI' olarak isimlendirilen hastalık 17 yaşında Amerikalı bir öğrencide tespit edildi. Peki, EVALI hastalığı belirtileri | Elektronik Sigara Hastalığı (EVALI) nedir?
EVALI (e-cigarette and vaping use associated lung injury), elektronik sigara kullanımıyla ilişkili bir akciğer hasarı. ‘Buhar’ adı verilen yeni nesil tütün ürünlerinin solunmasına bağlı olarak gelişiyor. Peki, EVALI hastalığı belirtileri neler, Elektronik Sigara Hastalığı (EVALI) nedir?
Evalı hastalığı nedir?
Doğrudan elektronik sigara kullanımına bağlı akciğerde hasara yol açan solunum hastalığı tanımlanarak, "E-cigarette and Vaping use Associated Lung Injury (EVALI)" olarak isimlendirildi.
CDC'den bulaşıcı olmayan hastalıklar departmanının başı olan Doktor Ileana Arias, "Birçok vakada hastalar THC içeren maddeler kullandıklarını kabul ettiler" dedi.
EVALI hastalığının belirtileri neler?
Kişilerde, öksürme, nefes darlığı, yorgunluğun yanında bazı vakalarda ishal ve kusma da görülüyor.
Amerikan Elektronik Sigara Birliği Başkanı Gregory Conley de olayla ilgili yaptığı açıklamada, hastalığın, nikotin değil esrar veya diğer uyuşturucular ile bağlantılı olduğuna inandığını söyledi.
ABD Gıda ve İlaç Dairesi'nden (FDA) Mitch Zeller ise "Bir soruşturmanın henüz başında olduğumuz ve gerçekleri elde etmeye çalıştığımızın anlaşılması önemli" dedi.
Türkiye’de ağlayan ciğer hastalığı
Hürriyet Gazetesi’ne konuşan Prof. Dr. Muhammed Emin Akkoyunlu tek kullanımlık elektronik sigaranın içeriğindeki kimyasalların sigaradan daha zararlı olduğunu söyleyerek, ürünün; azot peroksit, nitrojen dioksit, oksijen radikalleri, hidrojen peroksitler gibi çok ciddi moleküller barındırdığını; özellikle hidrojen peroksitin ön plana çıktığını ifade etti.
Prof. Dr. Akkoyunlu, hidrojen peroksit ile ilgili önemli bilgiler verdi:
“Hidrojen peroksit, molekül yapısı olarak iki hidrojen iki oksijenden oluşuyor. Normalde su molekülü iki oksijen bir hidrojenle oluşur ve kararlı bir moleküldür. Yani bir hidrojen atomunun iki keskin kolu var ve suda olduğu gibi oksijenler bunu bağlayarak zararsız hale getirir. Fakat hidrojen peroksitte o keskin kollar açıkta... Bu nedenle DNA’ya, hücre yapısına ve birçok yere zarar veriyor. Biz bu maddeyi canlılara zarar vermesi nedeniyle tıbbi cihazların temizliğinde kullanıyoruz. Siz şimdi bu saldırgan ve kararsız yapıyı akciğerlerinize göndermiş oluyorsunuz.”
Prof. Dr. Muhammed Emin Akkoyunlu, “EVALI (E-cigarette and vaping use associated lung injury) hastalığı Türkçede ‘ağlayan akciğer’ ve ‘patlamış mısır hastalığı’ olarak da adlandırılan bronşiolitis obliterans hastalığının bir türü” dedi.
Öncelikle ABD'de fark edilen hastalığın Türkiye’de de saptandığını söyleyen Prof. Dr. Akkoyunlu, “Genel olarak akciğerde meydana geliyor. ‘Ağlayan akciğer’ ve ‘patlamış mısır hastalığı’ gibi isimlerle anılıyor. Akciğerler, zararlı kimyasala maruz kaldığı için ağlıyor. Ağlayan akciğerler, ileride akciğer yapısının bozulmasıyla ortaya çıkan tüm akciğer hastalıklarını da tetikliyor. Hatta yakın vadede ölüme kadar giden sonuçlara neden oluyor" ifadelerini kullandı.