Konut sektöründe 15 Mayıs’ta başlayan ve faizi yüzde 0.98’e, peşinatı yüzde 5’e çeken, fiyatlarda da yüzde 20 indirim sağlayan kampanya 30 Haziran’da sona erdi. Kampanya kapsamında markalı ve ikinci el dahil yaklaşık 40 bin konut için kredi kullandırıldığı ve kredi hacminin 20 milyar liraya ulaştığı tahmin ediliyor. Kampanya biter bitmez faizi artaran bankalar, oranlarını piyasa koşullarında güncellemeye başlarken, konut kredisi faizleri 10 yıl sonra ilk kez yüzde 2’nin üzerine çıktı.
Kamu bankaları yüzde 0.98’i yüzde 1.27-1.51 bandına çekerken, özel bankalarda bu oranlar 1.50-2.09 arasında değişiyor. Yükselen faizler karşısında konut sektörü üreticileri yeni bir çözüm daha geliştirdi. Konut kredisi faizinin bir kısmını kendi bünyelerinde sübvanse ederek anlaşmalı bankalarda 0.98 ile 1.15 bandına çekmeye hazırlanıyor. Yaz sonuna kadar bu koşullarda kampanyanın sürmesi hedefleniyor. Ayrıca hükümetin KDV’yi yüzde 18’den yüzde 8’e, tapu harcını yüzde 2’den yüzde 1.5’a düşüren teşvikleri de 31 Ekim’e kadar devam edecek.
KONUTDER Başkanı Altan Elmas, mevcut şartlar dikkate alındığında kamu bankalarında 1.28 seviyesinde olan konut kredisi faiz oranlarının makul bir seviye olduğunu belirterek, “Konut üreticileri olarak, 1.28 seviyesinde olan oranları, bankalarla da anlaşıp 1.15’e çekebiliriz. Aradaki farkı biz sübvanse edeceğiz. Yaz boyunca bu şartlarda satışı devam ettirebiliriz” dedi.
KDV ve tapu harcı indirimlerinin de devam ettiğini hatırlatan Elmas, “0.98 çok iyi bir fırsattı ancak tüm fırsatlar da bitmiş değil. Firmaların kendi bünyesinde 60 aya kadar çıkan 0 faizli vadeleri var. Ödeme gücü olanlar için çok iyi bir fırsat. Maliyetler yükselmesine rağmen konut fiyatları da son 1.5 yıldır çok hızlı artmıyor. Tüketici faizlerin yüksek olduğu bu dönemde bu fırsatlardan da faydalanabilir” diye konuştu.
Fırsatlar sürüyor
GYODER Başkanı Feyzullah Yetgin, fırsatların devam ettiğini söyledi. Firmaların çeşitli desteklerle fırsat sunmaya devam ettiğini anlatan Yetgin, şunları söyledi: “Eylül konut sektörü için de yeni bir dönem demek. Artan inşaat maliyetlerini fiyatlarımıza yansıtamadık. Bu yükü taşımak zorlaşıyor. Yeni dönemde bu yansımalar da olacak.”
Tüm projelerinde 0.98’de kaldı
Bankalarla özel anlaşmalar yapan Teknik Yapı, artan konut ve bireysel faiz oranlarını Kurban Bayramı’na kadar yüzde 0.98 bandında sabitledi. “Birlikten Güç Doğacak, Türkiye Kazanacak” kampanyasının yoğun ilgi görmesi ve bir aylık süreçte 350’den fazla daire satılması, katkı paylarında esneklik sağlayan bankaların Teknik Yapı’yla özel anlaşma yaparak faiz oranını psikolojik sınır olan yüzde 1’in altında tutmasına destek verdi. İstanbul ve Denizli’deki Teknik Yapı projelerindeki sınırlı sayıdaki daireler, sabit fiyat garantisi ve cazip kampanya şartlarıyla Kurban bayramına kadar satılmaya devam edecek. Ekonomideki darboğazın kısa süreli olduğunu ifade eden Teknik Yapı Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Umut Durbakayım, bu dönemin atlatılması için herkesin özveride bulunması gerektiğinin altını çizdi.
Taşıt ilk sırada
2017 sonunda yüzde 19.5 düzeyinde bulunan ortalama ihtiyaç kredi faiz oranı Haziran’ın ikinci haftasında 470 baz puanlık artışla yüzde 24.26’ya ulaştı. İhtiyaç kredi faiz oranı Haziran’daki yüzde 24.26’lık değerle Ocak 2009’dan bu yana en yüksek seviyeye çıktı. Ticari kredi faiz oranı da 510 baz puanlık artışla yüzde 17.65’ten yüzde 22.74’e yükseldi. Böylece ticari kredi faiz oranı 9.5 yılın zirvesini gördü. Son 6 aylık dönemde kredi türlerinde en fazla artış taşıt kredilerinde yaşandı. Geçen yıl sonunda yüzde 13.95 seviyesinde bulunan ortalama taşıt kredi faiz oranı, Haziran ortasında 840 baz puan artış göstererek yüzde 22.37’e ulaştı ve Ocak 2009’dan bu yana en yüksek seviyesini gördü. Aylık ortalamaya bakıldığında ihtiyaçta yüzde 2.02, taşıtta yüzde 1.86, ticari kredide yüzde 1.90 seviyesine ulaşıldı.
Mevduat faizi % 19’la 9.5 yılın zirvesine çıktı
Kredi ve mevduat faizlerindeki yükseliş ivmesi sürerken, haziran itibarıyla faizler 9.5 yılın zirvesini gördü. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) 23 Mayıs’tan itibaren yaptığı faiz artışları kredi ve mevduat faizlerine yansıdı. Sektörün kredi/mevduat oranının yüzde 120’leri aşması, yurt dışı fon maliyetinin yükselmesi gibi faktörler bankaları fon toplama yarışına girmesine neden oldu.
Türk bankacılık sektörünün sendikasyon kredilerini yenileme oranı yüzde 110’u üzerine çıktı. Yurt içinde de enflasyonun çift hanede olması ve
döviz kurundaki yüksek seviye tasarruf sahiplerini mevduata yüksek faiz talep etmeye yöneltti.
Geçen yıl sonunda 1 ve 3 ay vadeli mevduata uygulanan ağırlıklı ortalama faiz oranı sırasıyla yüzde 11.22 ve yüzde 13.85 seviyesinde bulunuyordu. Son 6 aylık dönemde mevduat faiz oranları 1 ay vadeli mevduatta 300 baz puan artarak 14.25’e yükseldi. Aynı dönemde 3 ay vadeli mevduat da 255 baz puanlık artışla yüzde 16.40’a ulaştı. Sektörde mevduat faizlerinin bazı bankalarda yüzde 19’a yaklaştığı görüldü.
