Emeklilik bekleyenlere kötü haber! Süre uzuyor
.
Emekli olmak için bekleyenleri çok yakından ilgilendiriyor. Emeklilik süresinin uzamasına neden oluyor.
Koronavürüs salgını ile birlikte değişen çalışma hayatında birçok kişi kısa çalışma sistemine geçti. Salgında normalleşme süreci ile birlikte kısa çalışma da sona eriyor. Pek çok çalışan, öellikle emeklilik zamanı yaklaşanlar kısa çalışma sürecinin emklilik üzerinde ne gibi etkisi olacağını merak ediyor.
Kısa çalışma emeklilik süresini uzatır mı? Geriye dönük prim ödemesinden kimler yararlanabilir? Yapılandırma kimleri kapsıyor? Hürriyet'ten Noyan Doğan merak edilen soruları yanıtladı. İşte o soruar ve cevapları...
Soru: Kısa çalışma ödeneği varken SGK prim ya çok eksik ya da hiç ödenmiyor. Bu emeklilik zamanını ileriye atmakta. Ben bunu ödeyebilmek istiyorum, bu mümkün mü? SGK’ya gidip, ödenmeyen günleri ödeyebilir miyim? Emel T. Cevap: Kısa çalışma ödeneğinde emeklilik primleri, bir başka ifadeyle de malullük, yaşlılık, ölüm primleri yatmıyor. Çalışanın emeklilik için prim gün sayısı sorunu yoksa, prim gün sayısı fazlaysa, emeklilik için yaşı bekliyorsa kısa çalışma ödeneğinde eksik prim yatması sorun olmaz. Ama çalışanın emeklilik için yaşı tutuyorsa, prim gün sayısı eksikse kısa çalışma ödeneği süresi sorun olur, çalışanın emekli olma süresi uzar. İş kanunu, kısa çalışma ödeneği süresince ödenmeyen primler için çalışanlara bu primleri borçlanarak ödeme imkânı tanımıyor.
SAĞLIK PRİM BORÇLARINI YAPILANDIRABİLECEKSİNİZ
Soru: 2019’dan beri genel sağlık sigortası primlerini yatırmıyorum. Bugüne kadar gelir testine girmedim. Yapılandırmadan yararlanabilir miyim? Yapılandırma mı yapmalıyım, gelir testine mi girmeliyim? Bora K. Cevap: Yapılandırmadan yararlanabilirsiniz. 30 Nisan 2021 tarihine kadarki geçmiş genel sağlık sigortası prim borçları olanlar bu borçlarını yapılandırabiliyor. Borcun tamamını 31 Aralık 2021 tarihine kadar öderseniz borca ilişkin gecikme faizi ve cezaların tamamı silinecek. Eğer sigorta primlerini ödeyemeyecek durumdaysanız ve geliriniz aylık 1.192 liranın altındaysa gelir testine başvurabilirsiniz. Bu durumda prim ödemeyeceksiniz, devlet karşılayacak.
GERİYE DÖNÜK ÖDEME YAPAMAZSINIZ
Soru: 1969 doğumluyum, 1985 sigorta başlangıcım var, 4800 primim var. İki çocuk için doğum borçlanması yaptım eksik günlerimi ödeme imkânım var mı? Nasıl emekli olabilirim? Tülin S. Cevap: 1999 öncesi sigortalı olanlar kadınlarda 15 yıl çalışıp, 3600 prim gün ile birlikte 50 yaşında yaştan dolayı emekli olunabiliyor. Sizin prim gün sayınız ve yaşınız tutuyor ama çalışma yılınız eksik. İki yıl daha sigortalı çalışmanız gerekiyor. Eksik günleri geriye dönük ödeme imkânı bulunmuyor.
PRİM GÜN SAYINIZ EKSİK
Soru: 2200 sigorta primim var. Yüzden 50 engelli raporluyum. Sigorta girişim 1987. Nasıl emekli olurum? Cevap: 1991 öncesi sigorta girişli olup da yüzde 50 engelli raporu olanlar 15 yıl çalışıp, 3600 prim gün ödediklerinde emekli olabiliyorlar. Sizin 1400 prim gün sayınız eksik. Ayrıca çalışma yılınız da anladığım kadarıyla eksik. Priminizi 3600 güne, çalışma yılınızı da 15 yıla tamamlayacaksınız. Bu durumda emekli olabilirsiniz.
YAPILANDIRMA SİZİ KAPSAMIYOR
Soru: 2016 sigorta başlangıç tarihim. 1972 doğumluyum. 1300 gün sigorta prim ödemem var. Yapılandırmadan yararlanıp emekli olabilme şansım var mı? Aybüke T. Cevap: Yapılandırma sizi kapsamıyor. Hem prim gün sayınız hem de çalışma yılınız emeklilik için yetmiyor. Sigortalı çalışmaya devam edip, prim gün sayınızı 5400’e tamamlamanız gerekiyor. Bu durumda yaştan emekli olabilirsiniz. Geçmişe dönüp primleri toplu ödeme imkânı bulunmuyor.