Çalışanlara kötü haber!

Milyonlarca çalışanı ilgilendiriyor. İşverenin tazminat ödemeden işten çıkarma hakkı bulunuyor. Yaşanan pandemi nedeni ile alınan önlemlerden biri de işten çıkarma yasağı getirilerek çalışanların mağduriyet yaşamasının önüne geçilmesi oldu. Bu süreçte çalışankarın ekonomik olarak daha da zor günler geçirmesinin önüne geçilmiş oldu. Bazı durumlarlada işverenin tazminat ödemesi yapmadan çalışanın işine son vermesi ise mümkün oluyor. Belirli süre ile çalıştırılan işçi sürenin bitiminde tazminatsız olrak işten çıkarılabiliyor. Bu durumda çalışanın ne yapması gerekir. Hürriyet'ten Noyan çalışanların merak ettiği soruları yanıtlasdı. İşte o sorular ve cevapları... Soru: 30.11.2020 tarihinde belirli iş sözleşmesinin sona ermesi ile işten çıkarıldım. Kurum yasak olmadığını beni çıkarabileceğini söyledi. Tazminat için arabuluculuğa başvurdum, tazminat hak edebilir miyim? Cansu T. Cevap: Pandemi döneminde işten çıkarma yasağı olsa da işverenin, belirli süreli iş sözleşmesi ile çalışanları sözleşme bitiminde işten çıkarma hakkı bulunuyor. Son yapılan düzenleme ile işverene bu hak tanındı. Belirli süreli iş sözleşmesi kendiliğinden sona erdiğinde çalışan kıdem tazminatı, ihbar tazminatı alamaz. Soru: Mart ayından beri kısa çalışmadan yararlanıyoruz. Kasım ayında tekrar işe döndüm. Fakat işyerim ücretsiz izne çıkardı, kısa çalışmadan yararlanamayacağım söylendi. Böyle bir durum olabilir mi? Ali E. Cevap: İşyerinizin sizi ücretsiz izne çıkarma hakkı var. Kısa çalışma ödeneğinden de yararlanabiliyorsunuz. İşyerinizin, sizin için kısa çalışmaya başvurmamasının nedenini açıklamamışsınız. Kısa çalışma ödeneği alma hakkı varken, işveren bu haktan yararlanmayıp, sizi ücretsiz izne çıkarırsa, bu durumda ücretsiz izin desteği de alamazsınız. Çünkü ücretsiz izin desteğinden kısa çalışma ödeneği alamayanlar yararlanabiliyor. İşvereniniz ile durumu konuşmalısınız. Soru: 25 Aralık 2020 tarihinde emekli olmayı hak ediyorum. Mevcut verilere göre emeklilik dilekçemi aralık ayında mı yoksa ocak ayında mı vermem daha avantajlı olur? Cevap: Bu yılın sonuna kadar emekliliğinizi isteyecekseniz 2019 yılındaki gelişme hızına göre güncelleme katsayısı hesaplanarak maaşınız bağlanacak. 2021’in ocak ayında emekli olacaksanız hesaplamalar 2020 yılına göre yapılacak ve üzerine geçmiş altı aylık enflasyon oranı kadar artış eklenecek. Ayrıca bu yılsonunda emekli olanlar ile 2021’de emekli olanların alacakları kıdem tazminatı da farklı olacaktır. Bunun kararını siz vereceksiniz. Ancak 2021’de emekli olursanız kıdem tazminatınız daha yüksek olur. Soru: Ocak ayının başından ağustos ayına kadar işsizlik maaşı aldım. Eylül ayında yeni işe girdim. Şu anda işyerim beni ücretsiz izne gönderdi. Yeni işyerimden devlet destekli herhangi bir maaş alabilecek miyim? Semih C. Cevap: İşyeriniz sizi ücretsiz izne çıkardığı için, 1.177 liralık ücretsiz izinde ödenen nakdi ücret desteği ya da bir başka adıyla ücretsiz izin desteğinden yararlanabilirsiniz. Soru: İşyerim, daha önce 450 gün prim gün sayım tutmadığı için nakdi ücret desteğine başvuru yapmadı. Şuan gün sayım tutuyor işyerim kısa çalışma ödeneğine başvurabilir mi? Dilan A. Cevap: Yeni yapılan düzenleme ile son 60 gün hizmet akdine tabi olunması ve son 3 yılda en az 450 gün süreyle prim ödenmiş olunması halinde yeniden kısa çalışma ödeneğine başvurulabilir. Bu hak 31 Aralık tarihine kadar geçerli. İşyeriniz sizin için de başvuruda bulunabilir. Soru: Nisan ayında kısa çalışma ödeneği alıyoruz ve işyerim ocak ayında kapanacak. Kıdem tazminatımı hesaplarlarken mart ayına mı bakacaklar? Nasıl bir hesaplama yapılacak? Nedim B. Cevap: İş kanununda kısa çalışma ödeneğinden yararlanılan sürelerin, çalışanın kıdeminde hesaba katılıp katılmayacağı konusunda bir netlik yok. Bu konuda dokuz yıl önce Yargıtay’ın bir kararı var ve o karar da bu sürelerin kıdem tazminatında hesaba katılacağı yönünde. Ancak bugün için yaygın kanı, kısa çalışma süresinin kıdem tazminatı hesaplamasında dikkate alınmayacağı yönünde. Bu durumda tazminat hesabında mart ayına bakılacak demektir.