Erdoğan: Milletim daha da yüklenmeli
Faiz lobisine prim verilmemesini isteyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, “TL’ye geçişte halkımın attığı adımları takdirle karşılıyorum ama yeterli değil. Milletim daha da yüklenmeli” dedi
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Cami’nde Cuma namazını kıldı. Erdoğan, Cuma namazı çıkışında gazetecilerin gündeme ilişkin sorularını yanıtladı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, hükümetin ekonomi kararları ve döviz bozdurma çağrısıyla ilgili soru üzerine, hükümetin yaptığı açıklamaların bütün müteşebbisleri, piyasayı rahatlatmaya yönelik olduğunu vurguladı. Aynı zamanda işsizliğe ilaç olması bakımından 500 bin işsizin iş bulması ve bunun İŞKUR tarafından bedelinin ödenmesi, 100 bininin de kamuda istihdam edilmesinin geçiş süreci için gayet iyi tespit edilmiş bir adım olduğunu ifade eden Erdoğan, şöyle devam etti: “Bunun yanında özellikle şu anda geçen cumadan bugüne dövizden TL’ye geçişe yönelik atılan adımda da halkımın tercihini takdirle karşılıyorum. Halkıma, ülkem adına ve milletim adına gerçekten çok çok teşekkür ediyorum. Ama yeterli mi? Değil. Bence buna milletim daha da yüklenmeli diye düşünüyorum.”
Bu neyin yarışı?
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Ama bir konuya değinmeden geçemeyeceğim, o da tabi faiz noktasında da özellikle faiz lobisine benim halkım, milletim artık prim vermemeli çünkü faiz lobisi bir şeyin yarışı içinde” diyerek Türkiye’nin yatırım seferberliğine ihtiyacı olduğunu, bankaların bu konuda üzerine düşeni yapmasını istedi. Erdoğan şöyle konuştu: “Kendi öz kaynaklarıyla değil, halkının parası üzerinden, halkının mevduatını kendisi ranta dönüştürüyor ve onunla da daha sonra övünüyor. Sonra bakıyorsunuz bir çoğu 3-4-5-6-7 trilyonlardan bahsediyorlar. Katrilyonlardan bahsediyorlar. Ben geçenlerde açıkça söyledim, ‘Geçen yıl ne kazandınız, bu yıl ne kazandınız.’ Sadece şu aradaki farkı yatırımcılara düşük faizle kredi olarak verseniz ve onlarda bunu yatırıma dönüştürse, istihdam, üretim, rekabet artacak. Bundan ülke kazanacak. Ama ne yazık ki rahat para kazanmanın yolları üzerinde duruluyor.”
Bu dönüşüm TL’deki kaybı dengeler mi?
Yabancı kurumlar dövizden Türk Lirası’na geçme seferberliğinin etkilerini yorumladı. UniCredit stratejisti Kiran Kowshik notunda, “Yetkililerin yerelleri döviz varlıklarını Türk lirasına çevirmeye ikna etme oyun planının TL’yi dengelemesi olası görünmüyor” dedi. Kowshik, “Reel faiz oranlarında somut bir artış olmazsa, TL satış baskısı altında kalmaya devam edecek” yorumunda bulundu.
Bank of America Merrill Lynch analisti Jean-Michel Saliba ise “Hükümetin 10 milyar doları (TL’ye) çevirme hedefi, eğer gerçekleşirse, yakın vadede Türk lirasına sınırlı destek sunabilir” dedi. TL’nin baskı altında kalmayı sürdüreceğini düşünen JP Morgan analistleri, TL’de“ağırlığı azalt” konumunda kalınmasını tavsiye etti. Societe Generale notunda, Türk lirası, Meksika pesosu, Güney Afrika Randı ve Malezya Ringgiti’nin sermaye akımlarındaki kötüleşme nedeniyle en riskli konumda bulunduklarını belirterek, ‘Türk Lirası ve Meksika Pesosu sat’ tavsiyesinde bulunuldu. 2017 yıl sonunda dolar/TL kurunun 3.71 seviyesinde olacağı tahmin edildi.
Kur tedbiri yok
JP Morgan’a göre, hükümetin açıkladığı tedbir paketine rağmen lira baskı altında kalmaya devam edecek. Açıklanan paketin yatırımcıların kurda istikrarı sağlayacak tedbirler beklentisini karşılamadığını savunulan JP Morgan raporunda, tebirlerin genişlemeci olduğu belirtildi.
Ne kadar satıldığı haftaya anlaşılacak
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın geçen hafta Cuma günü yaptığı “Dövizi TL’ye çevirin” çağrısı öncesinde bankalardaki yabancı para mevduatı Merkez Bankası verilerine göre 2 Aralık itibariyle 144.8 milyar dolardı. Yerlilerin döviz mevduatı çağrı öncesindeki hafta yaklaşık 700 milyon dolar artarak bu seviyeye gelmişti. Yabancı para mevduatının 136 milyar 675 milyon doları mevduat bankalarında, 8 milyar 120 milyon doları katılım bankalarında bulunuyor. Vatandaşların bankalardaki yabancı para mevduatı 83 milyar 242 milyon dolar, tüzel kişilerin ise 53 milyar 433 milyon dolar düzeyinde. Mevduat bankalarında gerçek kişilerin yabancı para mevduatının 50.5 milyar dolarlık kısmı dolar, 27.8 milyar dolarlık kısmı euro. Vatandaşların ve şirketlerin Erdoğan’ın çağrısının ardından bankalardaki dövizlerinden ne kadarını bozdurduğu Perşembe günü açıklanacak verilerle netlik kazanacak.
