Enlem Nedir, Özellikleri Nelerdir? Enlemin Etkileri Nelerdir?
Enlem, Dünyayı enine doğru kesitlere bölen doğru parçalarıdır. Enlemler dünya üzerindeki ülke konumları, mevsimsel farklılıkları konusunda belirleyici olmaktadır. Ekvator ve kutuplara aynı uzaklıkta olduğu bilinmektedir. Tüm enlemlerin güneş ışınlarını da aynı açıyla aldığı bilinmektedir.
Enlem bilimsel değerlendirme sonucunda belirlenmektedir. Enlem sayesinde tüm dünyadaki coğrafi özellikler, hayvan ve bitki örtüleri, deniz tuzu gibi önemli verilere ulaşılabilmektedir. Ayrıca güneş ışınlarının etkisi, mevsim değişimleri ve yerleşim bölgeleri saptanabilmektedir.
Enlem Nedir, Özellikleri Nelerdir?
Enlem olarak ifade edilen doğru parçaları ekvator ve kutuplara aynı mesafede bulunmaktadır. Güneş ışınlarını da enlemlerin aynı oranda aldığı bilinmektedir. Kuzey enlemleri ve güney enlemleri olarak ikiye ayrılmaktadır. Enlemler derece ve dakika hatta saniye türünden tanımlanmaktadır. Dünyanın başlangıç paraleli yani enlemi ekvator olarak kabul edilmektedir.
Enlem hesapları yapılırken, bilinmesi gereken yerin aynı yarımkürede ya da farklı yarımkürede olduğu bilinmelidir. Aynı yarımkürede bulunan merkez hesaplamalarda büyük paralel değerinden küçük değer çıkarılır. Eğer merkezler farklı yarımkürede ise, paralellerin toplanması gerekmektedir. Çıkan sonuç sabit uzaklık olarak bilinen 111 ile çarpılarak sonuç bulunabilir.
Enlemlerin en belirgin özelliği dünyayı paralel eşit mesafelere bölmesidir. Enlemler sayesinde daimi kar sınırı (Toktağan), orman üst sınırları gibi belirleyici bilgilere ulaşılabilmektedir. Ayrıca matematik bilimini ilgilendiren iklimsel değerlendirmeler yapılabilmektedir.
Enlemler merkezden 1 derece açıyla çizilmektedir. En büyük paralel(enlem) ekvator olarak kabul edilmektedir. Paralel aralıkları mutlaka eşittir. Ardışık olarak bulunan iki paralel arasının uzaklığı 111km olarak bilinmektedir.
Enlem Etkileri Nelerdir?
Enlem etkilerini öğrenebilmek için elde yeterli veri bulunması gerekmektedir. Ekvatora açısal olarak eşit mesafede bulunan enlemler kutupların ekvatora eşit mesafede olduğunu kanıtlamaktadır. Kuzey enlemleri ve güney enlemleri olarak ikiye ayrılmaktadır. Ayrıca enlemler derece-dakika ve saniye üzerinden hesaplanmaktadır.
Dünya üzerinde aynı enleme sahip olan noktaların birleşimiyle meydana geldiği varsayılan çemberler de paralel olarak tanımlanmaktadır. Her paralel kuzey ve güney yarımkürede olmak üzere 2 adet olarak bulunmaktadır.
Enlemlerin etkileri dünya üzerindeki coğrafi konumları, iklimsel koşulları, ısı dağılımı gibi hayati önemde değerlendirmeler sağlamaktadır. Bitki örtüsünden deniz suyu tuzluluk oranına kadar enlemsel değerlendirme sonucunda keşfedilebilmektedir.
Dünyada bulunan hayvan türleri ve yaşam bölgeleri, tarımsal gereksinimler, yerleşim şekillerini de belirlemektedir. Ekvatorda güney ve kuzey enlemleri bulunmaktadır ve toplam sayıları 180 adettir. 90 enlem kuzey yarım kürede 90 enlem ise güney yarımkürede bulunmaktadır.
Değerlendirmede ekvator 0 noktası olarak alınmaktadır. Ekvatorun 90 derece kuzeyi kuzey kutup noktası, 90 derece güneyinde bulunan ise güney kutup noktasıdır. Hiç bir zaman birbirini kesmeyen paraleller kuzey ve güney olarak eşit sayıda bulunmaktadır.
