Türkiye ekonomisi 2017’de beklentileri aşarak son 4 yılın en hızlı büyümesine imza attı. Türkiye dünyanın en hızlı gelişen ekonomilerinden Çin ve Hindistan’ı geride bırakıp G20’de zirveye çıktı.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) verilerine göre, Türkiye ekonomisi geçen yılın son çeyreğinde yüzde 7.3, 2017’nin tamamında yüzde 7.4 büyüdü. Orta Vadeli Program’da (OVP) belirlenen yüzde 5.5’lik hedef aşılırken, ekonomide 8 yıl üst üste kesintisiz büyüme yakalandı.
3.1 trilyonluk büyüklük
Üretim yöntemine göre cari fiyatlarla GSYH, 2017’de bir önceki yıla göre yüzde 19 artarak 3 trilyon 104 milyar 907 milyon lira olarak gerçekleşti. TL’deki belirgin değer kaybı nedeniyle dolar bazında milli gelirin 2017’de 2016’daki 862.7 milyar dolardan 851 milyar dolara gerilediği görüldü.
KGF doping oldu
Büyümeyi; hükümetin ekonomiyi canlandırmak için sağladığı Kredi Garanti Fonu (KGF) başta olmak üzere destekler, inşaat, beyaz eşya ve mobilya sektörlerine yönelik vergi indirimleri ve iç tüketim tetikledi.
Büyümede en büyük katkının hanehalkının tüketiminden geldiği görüldü. Hanehalkı nihai tüketim harcamaları 2017’de yüzde 6.1 artış gösterdi. Son çeyrekteki yüzde 7.3’lük büyümenin 4.08 tüketimden geldi. Devletin nihai tüketim harcamalarının katkısı yüzde 1.1, sermaye oluşumunun katkısı da 1.82 puan oldu. Mal ve hizmet ihracatının katkısı yüzde 1.9 olarak gerçekleşirken, ithalat da 5.03 puan ile negatif etkide bulundu.
İç tüketim tetikledi
2017’de hanehalkı tüketim harcamalarının GSYH içindeki payı yüzde 59.1 gibi yüksek seviyede gerçekleşti. Büyümeye 2016’da 2.23 puan katkı sağlayan tüketimin, geçen yılki katkısı 3.74’e çıktı. GSYH’yi oluşturan faaliyetler incelendiğinde; tarım sektörünün katma değeri yüzde 4.7, sanayi sektörü yüzde 9.2, inşaat sektörü yüzde 8.9 arttı. Ticaret, ulaştırma, konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetlerinin toplamından oluşan hizmetler sektörünün katma değeri de yüzde 10.7 artış gösterdi.
G20’nin en hızlısıyız
Türkiye ekonomisi, geçen yıl yakaladığı yüzde 7.4’lük büyüme oranıyla G20, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) ile AB ülkelerine fark attı. AB ortalamasının yaklaşık 3 katı büyüyen Türkiye, dünya ekonomisinin yüzde 85’ini oluşturan G20 içinde zirvede yer aldı. Türkiye, bu performansıyla OECD ve AB ülkeleri arasında 2’nci sırada yer aldı. İrlanda geçen yıl yüzde 7.8 oranında büyümüştü.
Euro Bölgesi’nde büyüme yüzde 2.3, AB’de ortalama yüzde 2.4 olarak gerçekleşirken, Almanya yüzde 2.2, Fransa yüzde 1.8 ve İngiltere yüzde 1.7 büyüdü. Dünyanın en büyük ekonomilerinden Çin yüzde 6.8, Hindistan yüzde 6.4 büyüme gösterdi.
Dolar/TL 3.93’e indi
Ekonomik büyümenin öngörüleri aşması, piyasada moralleri yerine getirdi.
Döviz kurları düşüşe geçerken, dün yüzde 1.8 gerileyen Borsa İstanbul artıda seyretti. Çarşamba günü 4.01’in üzerini test eden dolar/TL, 3.94’ün altına gevşedi. Kur yüzde 1.66 gerileyerek 3.9346’yı gördü. Euro/TL de 4.90’ın altına 4.8388’e kadar indi. Türk Lirası son birkaç günde gelişen ülke para birimlerinden negatif ayrıştı ve dolara karşı en fazla değer kaybeden para birimi oldu. Ancak dün en iyi performans gösteren para birimi olarak öne çıktı. Teknik açıdan dolar/TL için 3.9650 ve 3.9770 seviyelerinin destek olduğunu ifade eden uzmanlar, tarihi zirve olan 4.0375’in önemli direnç konumunda bulunduğunu belirtti.
Sürpriz değil büyüme sürer
BAŞBAKAN Binali Yıldırım, “G20 ülkeleri içerisinde, dünya genelinde en yüksek büyüme oranını yakaladık. Bu bizim için bir sürpriz değil. 2018 yılı içinde hedeflediğimiz büyüme oranını tutturmak için gerekli proje ve hazırlıklar da yapıldı. Türkiye büyümeye devam edecek” değerlendirmesini yaptı.
Bu yıl dış talep katkı verecek
Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, yatırımlar ile istihdamın güçlü seyrinin 2018’de iç talep yoluyla büyümeyi desteklemeye devam edeceğini söyledi. Şimşek, “Önümüzdeki dönemde de dış talebimizin büyümeye olumlu katkı vermesini bekliyoruz” diye konuştu.
Yabancılar sınıfta kaldı
GEÇEN yıl IMF’nin Türkiye’ye ilişkin büyüme tahmininin yüzde 2.9, Dünya Bankası’nın yüzde 3, OECD’nin yüzde 3.4 olduğunu hatırlatan Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, “Uluslararası kuruluşlar yıl içinde ortalama 4 kere revizyona gittiler. Yine de başarısız düşük tahminlerde bulundular” ifadesini kullandı.
Teşvikler yine doping olacak
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Faruk Özlü, 2018’in ilk göstergelerinin büyümenin sanayi öncülüğünde hızlı şekilde yoluna devam ettiğini belirtti. Özlü, “Yatırım ortamını canlandırmak amacıyla attığımız ve atacağımız adımlar 2018 yılında da ekonominin canlanmasına katkıda bulunacak” dedi.
