Deniz idama gidiyor hoparlörde çığlık sesleri

Ağır işkencelerin yapıldığı idamların yaşandığı Ulucanlar Cezaevi üç boyutlu müze oldu

Ankara’da bulunan Ulucanlar Cezaevi, 81 yıllık faaliyet süresi içinde İskilipli Atıf Hoca, Deniz Gezmiş, Necdet Adalı, Hüseyin İnan ve Mehmet Pehlivanoğlu’nun da bulunduğu 19 kişinin idam edilmesiyle, işkencelerle hafızalardaki yerini aldı. Cezaevi, Altındağ Belediyesi tarafından müzeye dönüştürdü. Aslına uygun şekilde düzenlenen cezaevi koğuşlarına ve tecrit odalarına balmumundan yapılan 22 mahkum heykeli yerleştirilirken, müzenin koridorlardaki hoparlörlerinden tecrit odalarındaki işkenceleri yansıtan çığlık sesleri yankılanıyor.

Ecevit’in koğuşu

Cezaevi avlusundaki mahkumların dilek ağacının dallarına ise bir dönem Ulucanlar’da tutuklu kalan Necip Fazıl Kısakürek, Nazım Hikmet Ran, Muhsin Yazıcıoğlu, Osman Bölükbaşı, Osman Yüksel Sedengeçti, Bülent Ecevit, Fakir Baykurt, Hüseyin Cahit Yalçın, Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan, Hüseyin İnan, Ali Bülent Orkan, Mustafa Pehlivanoğlu, Fikri Arıkan, Cevat Şakir Kabağaçlı, Yılmaz Güney, Necdet Adalı, Erdal Eren’e kadar ünlü mahkumların fotoğrafları asıldı. Müzede Hüseyin İnan’ın idamdan sonra üzerinden çıkarılan fanilası, Deniz Gezmiş’in sigarası, Roma hukuku ders notları gibi kişisel eşyaları da sergileniyor. Ziyaret ranzalar ve biyografilerin yer aldığı Bülent Ecevit ve Osman Bölükbaşı’nın kaldığı koğuştan başlıyor ve İskilipli Atıf Hoca, Necdet Adalı, Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan, Hüseyin İnan, Mehmet Pehlivanoğlu’nun da aralarında bulunduğu 19 kişinin idam edilerek cezaevinden çıkabildiği “darağacı”nı bulunduğu avluda bitiyor.

Müzede vatandaşlardan gelen istek üzerine özel bir bölüm oluşturduklarını vurgulayan Yavuz, “Tecritlerin üst bölümünde, gelen talep üzerine, tamamen cezaevi koşullarını daha iyi algılayabilmeleri adına bir tecrit odası oluşturduk. Burada ortamı görmek isteyen kişiler, cüzi bir ücret ödeyerek 15 dakika veya 1 saat kalacak. Üzerlerindeki saat, telefonları alınacak. Cezaevi ortamını yaşayacaklar. Kelepçelenecekler, gardiyan eşliğinde hücreye konulacaklar. Süreleri dolmadan çıkarılmayacaklar. Tutsaklıkla özgürlük arasındaki farkı anlayacaklar. Bunu tamamen vatandaşlardan gelen talep üzerine oluşturduk” dedi. Yavuz, Ulucanlar için “Tevkıfhane’den Müzeye Ulucanlar” ismiyle bir kitap ile 1925-2006 yılları arasını kapsayan belgesel hazırladıklarını kaydetti.