Bin Ladin’in ölümü piyasaları coşturdu ama...

Dünya Ticaret Merkezi’ne düzenlediği saldırılarla 11 Eylül 2001’de borsaları yerle bir eden El Kaide Lideri Usame Bin Ladin’in ölümü piyasaları kısa süreli coşturdu. Hızla gerileyen petrol ve altın fiyatları yeniden önceki günkü seviyelerinin üzerine çıktı. Borsalarda ise sadece yüzde 0.5-1 arasında artışlar yaşandı. Cumhuriyet Altını’nı 512 TL, çeyrek altın da 126 TL ile rekor seviyeye çıktı.

Adını 11 Eylül 2001’de New York’ta bulunan Dünya Ticaret Merkezi’ne yapılan saldırılarla duyuran El Kaide Lideri Usame Bin Ladin’in ölümü piyasalarda kısa süreli coşku yarattı. 11 Eylül’de yapılan saldırıların ardından başta Wall Street olmak üzere tüm dünya piyasaları yerle bir olmuştu. Usame Bin Ladin’in öldürüldüğü haberleriyle güne başlayan piyasalarda Londra Brent tipi ham petrolün varil fiyatı yüzde 3’den fazla değer kaybetti. Uluslararası piyasalarda Londra Brent tipi ham petrolün varil fiyatı Haziran ayı teslimi gün içindeki işlemlerde 4.22 dolar değer kaybederek 121.67 dolara kadar geriledi. Londra Brent tipi ham petrolün varil fiyatı daha sonra toparlanarak 124.40 dolardan işlem görmeye başladı. Londra Brent tipi ham petrolün varil fiyatı geçen ay 127 doların üzerine çıkarak 32 ayın en yüksek seviyesini görmüştü.

ABD ham petrolünün varil fiyatı Haziran ayı teslimi de 1.25 dolar düşerek 112.68 dolara indi. Ancak ABD ham petrolünün fiyatı da akşam saatlerinde yeniden 114 doların üzerine çıktı.

Bin Ladin’in öldürülmesinin radikal İslamcılar’ın saldırı riskini azaltabileceği ve Ortadoğu’da gerginliği düşürebileceği beklentilerini artırması petrol fiyatlarının gerilemesinde etkili oldu.

Piyasa uzmanları ise petrol fiyatlarına bağlı risk priminin büyük bölümünün Libya’da devam eden savaş, Ortadoğu ve Kuzey Afrika’daki halk ayaklanmaları ve artan küresel petrol talebine bağlı olduğunu söylüyor. Merkezi Frankfurt’taki Commerzbank’dan emtia piyasaları uzmanı Carsten Fritsch, “Fiyatlardaki düşüş kısa vadeli. Bin Ladin’in öldürülmesiyle risk priminin düşeceğini konuşmak için erken. Libya’daki savaş ve Ortadoğu’da devam eden ayaklanmalar yüzünden risk primi yüksek ve bunu değişmesi mümkün değil” dedi.

Altındaki rekora fren

Son günlerde peşpeşe rekorlar kıran altının onsu ise Usame Bin Ladin’in öldürüldüğü haberlerinin ardından düşüşe geçti. Altının ons fiyatı 1.577,57 dolarla yeni bir rekor kırdıktan sonra 1.540 dolara kadar geriledi. Altının ons fiyatı daha sonra toparlanarak 1.562,35 dolardan satılmaya başladı. Gümüşün ons fiyatı da yüzde 10 kadar değer kaybetti. Gümüşün ons fiyatı 42.20 dolara kadar geriledikten sonra 46 dolardan işlem görmeye başladı. Bin Ladin’in öldürülmesi mısır ve buğday fiyatlarını da düşürdü. Tarımsal ürünlerde vadeli sözleşme alım ve satımlarında dünyanın bir numaralı ticaret borsası Chicago Ticaret Borsası’nda (CBOT) mısırın kile fiyatı yüzde 1.03 düşerek 7.46 dolar ve buğdayın kile fiyatı da yüzde 1.01 gerileyerek 7.61 dolar oldu.

Rahatlama kısa vadeli olur

Avustralya merkezli yatırım şirketi Fat Prophets’den David Lennox, “Bu tür haberlere doğası gereği emtia piyasalarında her zaman tepki olur. Piyasalar her zaman hızlı tepki verir ve bu vakada terörizmin babası olarak görülen biri söz konusu. Bana göre petrol ya da altın piyasalarında görebileceğimiz herhangi bir rahatlama kısa vadeli. Uzun vadeli etkisi önemli olmayacak” dedi.

Bank of Tokyo-Mitsubishi UFJ döviz piyasası yöneticisi Kuniyuki Hirai, “Bu ABD için iyi haber ve bu dolara alımlar olacağı anlamına geliyor. Bu ABD’nin askeri harcama yükünü azaltabilir ve Obama operasyonunun doğru olduğunu kanıtlıyor” dedi.

Filipinler merkezli Banco de Oro Unibank’dan piyasa analisti Jonathan Raveals da, “Bu terörizm karşı kampanyada olumlu bir gelişme. Son 10 yıldır Bin Ladin’in varlığı küresel istikrar için ciddi tehdit oluşturuyordu” diye konuştu.

Borsalarda sınırlı yükseliş

El Kaide lideri Usame Bin Ladin’in de ölü olarak ele geçirilmesi global hisse senedi piyasalarını yukarı taşırken, İngiltere piyasalarının kapalı olmasına karşın İMKB yüksek işlem hacmiyle günü hafif artıda tamamladı. İMKB 100 Endeksi yüzde 0.39 yükselişle 69.522 puandan kapandı.

ABD Başkanı Barack Obama, El Kaide örgütü lideri Usame bin Ladin’in, dün Pakistan’da Amerikan birlikleriyle meydana gelen bir çatışmada öldürüldüğünü açıklaması global borsalara iyimserlik olarak yansıdı. Avrupa borsalarında yüzde 0.5-1 arasında artışlar yaşanırken Wall Street güne yüzde 0.4’lük yükselişle başladı.