Bakan’ın şifrelerinden benzine yeni zam çıktı

Akaryakıttan alınan ÖTV’ye en son Temmuz ayında 20 kuruşluk zam yapılmış 1.49 TL’den 1.69 TL’ye çıkmıştı. Maliye Bakanı Mehmet Şimşek önceki gün bütçe sunumunda “Bazı maktu vergiler artacak” derken, bu artışta en önemli kalemi akaryakıtın oluşturacağı anlaşıldı. Türkler, rafineri çıkış fiyatı sadece 84 kuruş olan 1 litre 95 oktan benzine üzerindeki ağır vergiler yüzünden halen 3.33 TL ödüyor. Petrole zam gelmese bile yeni vergi zammıyla 1 litre benzin 3.50 TL’ye yükselecek.

ANKARA - Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, önümüzdeki yıl 193.3 milyar liralık vergi gelir beklentisinin şifrelerini önceki gün Maliye Bakanlığı bütçesinin görüşüldüğü Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu’nda açıkladı. Bakan Şimşek, söz konusu vergi gelir artışının önemli bir kısmının “bazı maktu ve harçlarda yapılacak yeni ayarlamalarla” sağlanacağını söyledi. Şimşek, bu kapsamda ayarlanacak vergiler arasında “akaryakıt” olduğunu da belirtti. Bakan Şimşek, “2010 yılında maktu vergi ve harçlarda ayarlamalar yapacağız. Maktu vergi içinde akaryakıt da var” diye konuştu. Bakan’ın bu açıklamaları akaryakıtta vatandaşı yeni fiyat artışlarının beklediğini ortaya koydu.

Türkiye halen akaryakıt vergisinde açık ara dünya rekorunu elinde tutuyor. Son rakamlara göre 95 oktan benzinin rafineri çıkış fiyatı 84 kuruş civarında. Ancak bunun üzerine 1.6915 TL’lik ÖTV ve 50 kuruş civarındaki KDV eklenince pompa fiyatı 3.33 TL’yi buluyor. Vergiler ve rafineri çıkış fiyatının dışındaki diğer maliyetleri ise navlun, ana dağıtım şirketi kârı ve istasyon kârı oluşturuyor. Maliye en son Temmuz ortasında akaryakıttaki maktu vergi oranı ile oynamış ve 20 kuruşluk zam yapmıştı. Yeni yılla birlikte maktu vergi oranında 15 kuruşluk bir zammın daha düşünüldüğü öğrenildi. Söz konusu zam, KDV’yi de etkileyeceği için şayet petrol fiyatına yani benzinin rafineri çıkış fiyatına hiç zam gelmese bile 3.33 TL’lik pompa fiyatını 3.50 TL’ye çıkmasına neden olacak.

Artışının izahı burada

Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu’ndaki bütçe görüşmeleri sırasında bütçe tasarısındaki vergi geliri tahminlerine yönelik muhalefetin inandırıcı olmadığına ilişkin eleştirilerine yanıt veren Şimşek, bu gelir tahmininin alt detaylarını da açıkladı. 2010 yılında 193.3 milyar lira olarak öngörülen vergi gelirlerinde, bu yıla oranla 29.7 milyar liralık bir fark olduğunu büyüme oranı ve deflatör ile karşılaştırıldığında bunun yüksek bir oran olduğunu kabul eden Şimşek, neden böyle bir gelir artışı öngördüklerini şöyle izah etti:

“2010 yılında maktu vergi ve harçlarda ayarlamalar yapacağız. Maktu vergi içinde akaryakıt da var. Ayrıca BOTAŞ gibi kuruluşların da borçlarının bir kısmını ödeyeceğini varsaydık. Bir miktarı 2009 yılı içinde yapıldı. Bunlardan toplamda 10.5 milyar liralık bir gelir sağlanacağını öngördük. İkinci olarak 2009’da vergi indirimleri yapıldı, artık bunlar da kalktı. Yani bu yıl vazgeçtiğimiz bir tutardan 2010 yılında vazgeçmeyeceğiz. İndirimlerle 3.2 milyar liradan vazgeçilmişti, şimdi vazgeçilmiyor. Bu ek bir gelirdir. Üçüncü olarak da 2009’ın ikinci yarısında petrol ürünü ve tütünün ÖTV’sindeki artan maktu tutarlar, 2010’da tüm yıl olarak uygulanacak. Oradan da 3.3 milyar liralık bir ekstra gelir öngörülüyor. Vergi düzenlemelerinin tam yıl etkisinden 17 milyar lira gelir bekleniyor. 17 milyarı 29.7 milyar liradan çıkardığımızda, geriye 12.7 milyar lira kalıyor. Bu da bizim öngördüğümüz reel büyüme ile deflatörün altında. Yani burada bir takım varsayımlar var. O varsayımlar gerçekleşmezse, o zaman sorgulama yapabilirsiniz.”

‘Tüketici lehine’ diyerek dağıtıcı bayi kârını kısıp vergiye zam yaptılar

MALİYE Bakanlığı, son olarak Temmuz ayı ortasında akaryakıttan alınan ÖTV ve dolayısıyla da KDV’de artırıma gitmişti. Önce, EPDK’nın yaptırımı ile “Çok kazanıyorlar, tüketiciyi mağdur ediyorlar” iddiası ile akaryakıt ana dağıtıcılarının ve istasyonlarının kâr marjlarına tavan getirildi. Tavan fiyat uygulaması ile akaryakıt fiyatlarında 20 kuruşa yakın indirim sağlandı. Bu indirimde akaryakıt dağıtıcılarının ve istasyonlarının kâr marjları kısıldı. Ancak bu indirimin hemen akabinde 14 Temmuz 2009’da ÖTV zammı yapıldı. Yani ana dağıtıcı ve istasyonların elinden alınan marj, Maliye’ye gitti ve mağdur edildiği iddia edilen tüketici lehine bir durum yaratılmamış oldu. O tarihte 95 oktan benzinde 1.4915 TL olan maktu ÖTV tutarı 1.6915 TL’ye çıkarılmıştı. 98 oktan benzindeki maktu ÖTV tutarı ise 1.6135’ten 1.8135 TL’ye yükseltilmişti.

1 litre benzinden kim ne kazanıyor?

Rafineri: 0.84 TL % 25.22

Devlet: 2.20 TL % 66.06

Ana dağıtıcı: 0.12 TL %3.60

İstasyon: 0.12 TL %3.60.

Navlun: 0.05 TL %1.50

Pompa fiyatı: 3.33 TL

Yüzdeler toplam fiyat içinde aldığı payı gösteriyor.