Altı saray, üstü sahne
Önemli Bizans eserlerinden Lausos Sarayı kalıntıları üzerinde 2009 yılından beri inşa edilen ahşap etkinlik sahnesi tartışma yarattı. Sahnenin yasa dışı olduğu ve kalıntıların üstünü kapattığı öne sürüldü.
İstanbul’un antik merkezinde Hipodrom, Binbirdirek (Philoxenus) Sarnıcı ve Divan Yolu Caddesi arasındaki üçgende yer alan Lausos Sarayı, erken Bizans dönemi yapısı olarak kayıtlarda yer alıyor. Bizans İmparatoru Theodosius’un yardımcılarından biri olan Lausos adına yapılan saray, aynı zamanda dönemin en ünlü heykel koleksiyonuna da ev sahipliği yapıyordu. Lausos Sarayı kalıntıları 1950-1952 yılları arasında adliye inşaatı için yapılan temel kazıları sırasında ortaya çıkarıldı. Son olarak 2009 yılında Fatih Belediyesi’nin kalıntılar üzerine inşa ettiği ahşap sahne yapısı ile birlikte görünürlüğü neredeyse tamamen kayboldu. Arkeologlar Derneği İstanbul Şube yönetimi söz konusu tarihi kalıntıların yeterince önemsenmemesine tepkili.
Arkeolojik SİT alanı
Dernek başkanı arkeolog Yiğit Ozar “Bu sarayın girişi hipodrom tarafından. Hipodrom tarafından görkemli bir giriş ile saraya girildiğinde, etrafı nişlerle çevrili yuvarlak planlı, muhtemelen üzeri kubbeli bir salona giriyoruz. Bu salon, günümüzde Fatih Belediyesi’nin üzerine ahşap sahne yapısını inşa ettiği alan aslında. Bu alanın, koruma kurulunun verdiği karara baktığımızda buranın aslında tescilli bir kentsel arkeolojik sit alanı içinde olduğunu, İstanbul’un Unesco Dünya Mirası Alanı içerisinde olduğunu ve ayrıca kalıntıların kültür varlığı olarak tescil edilmiş olduğunu görüyoruz. Yani yasalar kapsamında aslında koruma altına alınmış bir yer. Buna rağmen Fatih Belediyesi 2009 yılında ilgili koruma kurulundan izin almadan bir sahne yapısı inşa ediyor ve kalıntıların toplum tarafından algılanabilir, görülebilir ve erişilebilirliğini kapatmış oluyor” dedi.
2009 yılından beri söz konusu sahnenin sökülmesi için 6 kere koruma kurulunun karar aldığını belirten arkeolog Yiğit Ozar “Son olarak da Arkeologlar derneğinin başvurusu üzerine 2018 yılında sökülme kararı tekrarlandı. Kararda, kalıntılar üzerindeki ahşap sahne yapısının yasa dışı olduğu için acilen kaldırılması ve çevresindeki kontrolsüz olarak yapılan otopark faaliyetlerinin de durdurulması istendi” dedi.
