Seçime giderken birçok seçmenin aklında aynı soru vardı: Seçim sonuçları gerçeği yansıtacak mı, seçim hileleri halkın iradesinin sonuçlarına yansımasının önüne geçecek mi? Her ne kadar bu konuda emin olunamazsa bile yine de resmi sonuçlar; seçimlerin “sağlıklı” sonuçlar getirdiği umudunu güçlendirdi. Bu konuda çaba gösteren “Oy ve Ötesi” grubu ve diğer sivil organizasyonlara teşekkür etmek gerek.
Seçim sonuçları; AK Parti’nin tek başına hükümet kuracak milletvekili sayısına ulaşamadığını, HDP’nin Türkiye’yi kapsayacak bir mesajla barajı aştığını gösteriyor. Seçimlerde ilk çıkan sonuç; halkın ‘tek adam’ veya bir ‘başkanlık sistemine’ taraftar olmadığı, kuvvetler ayrılığının korunduğu bir parlamenter sisteme taraftar olduğu yönünde. Diğer yandan görünen tablo bir “erken seçimin” önünü açıyor. Her ne kadar bir ‘koalisyon’ olasılıklar arasında olsa da; bu koalisyonun taraflarından birinin AK Parti olacaksa, diğer tarafının kim olacağının belirsizliği bir süre için kamuoyunu meşgul edeceğe benziyor.
CHP’nin seçim sonuçlarını nasıl yorumlayacağı, parti içinde nasıl bir ‘iç muhasebenin’ yapılacağını kestirmek için henüz erken. Böyle bir ortamda “büyük koalisyona” gireceklerini sanmam. Diğer yandan MHP için de benzer bir durum söz konusu. HDP ile kıyaslandığında her ne kadar daha fazla oy almasına rağmen milletvekili sayısındaki farkın az olması da ‘iç muhasebeyi’ gerektirecek bir durum. Her iki partide de bu ‘iç muhasebe’ bitmeden bir koalisyona girmeleri ne kadar mümkün olacak, kestirmek zor.
AK Parti’nin içinde bulunmadığı bir koalisyon mümkün görünmediği; olası bir ekonomik daralmanın söz konusu olduğu bir ortamda hangi partinin koalisyon ortağı olacağı önümüzdeki günlerde en fazla tartışılacak konu olacak. Diğer yandan AK Parti tarafında da Başbakan Davutoğlu’nun ‘gücünü’ koruyup, koruyamayacağı da ayrı bir merak konusu olacaktır.
BIST 80 binin altını test eder
Borsa İstanbul’un işi daha da zor. Mayıs başındaki yazılarımda da belirttiğim üzere; 2011 seçimlerindekine benzer şekilde; Borsa İstanbul’da seçim öncesi “beklentiler” nedeniyle suni bir olumlu hava oluşmuştu. Bu havanın seçim sonuçlarından sonra sürdürülebilir olması nerdeyse imkânsız. Cuma günü 81.943 seviyesinden kapatan BIST 100 endeksinin yine “boşluklu” bir açılış ile düşmesi normal karşılanmalı. İlk aşamada 80.100 seviyesi, ardından da 79.370 seviyesinin test edilmesi olasılığı oldukça yüksek. Eğer yeni hükümet şeklinin ne olacağı kısa sürede belirginleşirse bu seviyeler korunabilir, bugün ortaya çıkacak “boşluk” kısa sürede kapanabilir Ancak ben bu olasılığı çok da yüksek görmüyorum. Belirtmiş olduğum seviyeler aşağı kırılacak olursa da zaman içinde 73.500 seviyelerinin test edilmesi olasılığı artacaktır. Seçim öncesindeki “iyimser zorlamalar” güç yitireceğinden dolayı, olası bir düşüş hareketi hızlı olabilecektir. Dikkatli olmakta fayda var.’
Dolar hangi seviyeye çıkar?
Tek parti iktidarının sona erdiği, koalisyona ve belki de erken seçime gidecek bir ‘azınlık hükümetine’ yol açabilecek bu sonuç, piyasaların geçtiğimiz Cuma gününe kadar “fiyatladığı” bir senaryo değildi. Piyasa HDP’nin barajı geçtiği ancak AK Parti’nin tek başına iktidar olduğu bir iktidarı ‘satın almıştı’. Hatta seçimler öncesinde son derece “oynak” geçen Cuma günü dolar/TL kuru 2.66’lı seviyelerden kapanmıştı. Seçim sonuçları bu olasılığı ortadan kaldırdı. Piyasalar artık ya azınlık hükümeti ya koalisyon ya da erken seçim konuşuyor olacak. Bu da belirsizlik demektir ki, piyasalar bundan hiç mi hiç hoşlanmayacaktır. Diğer yandan Mayıs ayı boyunca 2011 seçimlerindekine benzer bir şekilde olası bir düşüşü “erteleyen” “beklentiler” ile desteklenen “iyimser hava” da artık sona erecektir. En azından “belirsizlik” sona erene kadar…
Piyasaların ilk tepkisi “önce satalım, sonra bakarız” olacaktır. “Beklenti” yönetecek bir ortam da olmadığından dolayı, büyük olasılıkla piyasa kendi dengelerini, kendi bulacaktır.
Endişeler artarsa...
Önce dolar/TL kuruna bakalım…
Geçtiğimiz Cuma günü kapanışı 2.6620 seviyesinden gerçekleşmişti. İyimserlikle gelen bu kapanışın üzerinde “boşluklu” bir açılış olacaktır. Dolar/TL kurunun; pariteden bağımsız olarak; ilk aşamada 2.7650 ile “yeni zirve” test etmesi olasılığı yüksek.Koalisyon mu, erken seçim mi kararı netleşmeden, eğer koalisyon seçeneğinde karar kılınırsa tarafların kimler olacağına ve de bu sürece bağlı olarak 2.7650 seviyesi korunabilir. Eğer gelecek konusundaki endişeler artacak olur, yeni ekonomi yönetimi ve Merkez Bankası yönetimi konusundaki endişeler artar ise 3.00-3.10 arasında yeni zirveler test edilecektir.
