Döviz alım ihaleleri neler getirecek?

Pazartesi günü Sn. Serdengeçti yaptığı açıklamada Türkiye'ye olan "güvenin" artmasıyla "ters dolarizasyon" sürecinin hızlanacağına ve bunun da hem kurlar, hem de likidite üzerinde etkileri olacağına değindi. Bu nedenle Merkez Bankası döviz arzının bir kısmını alarak bunu rezerv artışı için kullanacak. Aldığı dolarlar karşılığında vereceği TL ile de (pardon YTL ile) likiditeyi dengelemeye çalışacak. MB açık enflasyon hedeflemesi öncesinde, yapacağı likidite yönetiminde "ne oldurur, ne öldürür!" prensibini koruyacak gibi görünüyor.

* 2005 yılı boyunca sürecek olan günlük ihaleler saat 14'te sonuçlanacak, opsiyonlar saat 14.30'a kadar kullanılabilecek. İhale tutarı 15 milyon dolar olacak; ihalede satış yapan kurumlar, sattıkları tutarın iki katına kadar ek satış yapma opsiyonuna sahip olacak. Opsiyonların da tamamının kullanıldığı varsayıldığında, toplam alım rakamı 45 milyon dolara kadar çıkabilecek.

* Bu ihaleler, MB ile döviz işlemleri yapmaya yetkili kurumlar için yeni "trade" fırsatları yaratacaktır. İhale öncesinde ve teklif tutarına bağlı olarak da sonrasında fiyatlarda hareketlilik olabilecektir. Bu nedenle yüklü döviz alını satımı yapan şirketlerin, zamanlamalarına dikkat etmeleri faydalı olacaktır.

Döviz talebinin olduğu bazı günlerde, bu ihalelere katılım olmayabilir. Buna çok takılmamak gerekir. Önemli olan MB'nin yıl boyu bu ihaleleri açacak olması. Bu da piyasalar açısından önemli ve istikrar adına olumlu algılanan bir konu.

İlk ihalede 203 milyon teklif gelirken, ortalama 1,38958'den 15 milyon dolarlık satış yapıldı. İhale sonrasında da 23,5 milyon dolarlık opsiyon satışı gerçekleşti. İkinci ihalede teklif 103 milyon, ortalama 1,37945'ten gerçekleşti. Cuma günkü ihalede ise teklif 124 milyon dolar olurken ortalama 1,37223 oldu ve 30 milyon dolarlık opsiyonun tamamı kullanıldı.

* Bundan sonraki birkaç ay içinde yapılacak ihalelerde opsiyon sınırına kadar, yani günlük 45 milyon dolara kadar işlemler olması muhtemel. İlk günlerde bu satışların kurlar üzerinde çok fazla etkisi olmayacak gibi görünüyor.

Dolar-euro paritesi
Bugünlerde kurlar üzerinde, paritenin etkisi daha önemli. Dün paritede 1,3497 ile yeni bir tepe görüldü (YYS 1,3480). Pariteye bağlı olarak da iç piyasada dolar kurları 1,3765'e kadar geriledi. Piyasalarda Noel tatili döneminde 1,3440'lı seviyelere doğru bir düzeltme beklenirken, yeni tepenin görülmesi ilginç. ABD'den zayıf ekonomik datalar gelmeye devam ettiği sürece ve Avrupa MB euronun değer kazanması konusunda bir şeyler söyleme ya da yapma konusunda ağır kalınca 1.35'li seviyeler test edildi.

AB'den yüksek tonda şikâyetler ya da müdahale gelmezse, bu gidişle paritede 1,3910-50 seviyeleri dahi görülebilir.

Türkiye'nin ihracatı için iyi olduğu düşünülen bu seviyeler, kısa vadede fayda sağlayacak gibi görünse de orta uzun vadede özellikle iç piyasada yarattığı sapmalar nedeniyle sorunlar yaratmaktadır. Bu sorunlara da daha sonra değinmeye çalışacağım.