Adım adım kriz

Durgunluk sanayide kendini Aralık’ta çok daha fazla hissettirmeye başladı. Ekim’de yüzde 1.8, Kasım’da yüzde 4.8 düşen elektrik tüketiminin Aralık ayında ise, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 5.5 düşük gerçekleşmesi bekleniyor

Tüm dünya resesyona girince dışarıya mal satmakta zorlanan Türk sanayiisi zorunlu tatile çıkarken, çarklar durunca elektrik tüketimi de dibe vurdu. Enerji İşleri Genel Müdürü Budak Dilli, Türkiye elektrik talebinin Aralık ayında yüzde 5.5 daha düşük çıkmasını beklediklerini söyledi. Dilli, Ekim ayında elektrik tüketiminin yüzde 2’ye yakın gerilediğini, Kasım ayında ise bir önceki yılın aynı dönemine göre gerilemenin yüzde 5’e yaklaştığını hatırlattı.

2009’da da sıkıntı sürecek

Finansal krizin Türk enerji sektörü üzerindeki etkileri konulu konferansta konuşan Dilli, talebin Aralık ayında ise rekor düşüş gösterdiğini, kesin sonuçlar çıkmamakla birlikte yüzde 5.5’in üzerinde bir daralmanın gözlendiğini söyledi. Dilli, talepteki daralmanın 2009 yılının ilk yarısında devam edeceğini öngördüklerini de sözlerine ekledi. Dilli, elektrik tüketiminde ancak 2009 yılının ikinci yarısından itibaren yükseliş beklediklerini ifade ederken, “O da 2008 aynı dönemdeki düşüşten dolayı artış olacak. Yılın tamamında ise yüzde 4 veya 4.5’lik bir büyüme olmasını bekliyoruz” diye konuştu.

Dilli, normalde artışın yüzde 7’lerin üzerinde olması gerektiğine işaret ederek “Demek ki ortalama talep artışından daha küçük bir gelişme var” dedi.

Yatırımlarda yavaşlama olur

Kriz ortamında enerji yatırımlarına da değinen Dilli, gelecek yıl bitirilmesi planlanan enerji yatırımlarında bir yavaşlama ya da ileriki yıllara sarkma beklemediklerini vurguladı. Dilli, “Ancak önlem alınmazsa 2010 itibarıyla özel sektör enerji yatırımlarında yavaşlama bekliyorum” şeklinde konuştu.

Türkiye’nin elektrik kullanım istatistiklerine bakılınca, tüketimin Eylül’den itibaren düşmeye başladığı görülüyor. Tüketimdeki gerileme Ekim ayında yüzde 2.03 olurken, Kasım’da yüzde 4.84’e kadar yükseldi. Dilli’nin verdiği oran gerçekleşirse 2008 yılının son ayında tüketimin 15 milyar kilowatsaat’e kadar gerilemesi bekleniyor. Bu arada yine istatistiklerden 2008 yılı Mayıs ayından bu yana tüketimin programda beklenen tüketimden daha az gerçekleştiği de dikkati çekiyor.

Toyota zorunlu izne çıktı 5 bin işçi de evine gitti

ÜRETİMİN büyük bir bölümünü Avrupa’ya ihraç eden Toyota Türkiye Otomotiv Sanayi A.Ş., resesyon yüzünden Avrupa’da otomobil satışları yüzde 40’ın üzerinde düşünce 3 bin 500 işçiye 2 hafta izin verdi. Toyota Türkiye Otomotiv Sanayi A.Ş.’nin 3 bin 500 işçisi 2 haftalık ücretli izne çıkartıldı.

Diğer yandan, Toyota Türkiye’nin yan sanayi ürünlerini yapan Toyota Boshoku Fabrikası’nda çalışan bin 500 işçi de Toyota Fabrikası’nın üretime ara vermesi nedeniyle aynı dönemde izne çıkartıldı. Böylece Avrupa otomobil pazarındaki durgunluk nedeniyle Toyota ile bağlantılı 5 bin işçi zorunlu olarak tatile çıkmış oldu. 2 fabrikada çalışan 5 bin işçi, 12 Ocak’ta iş başı yapacak.



Elektrik tüketimi Ekim ayından sonra gerilemeye başladı



(gwh) 2007 2008 2008

(fiili) (program)

OCAK 15.686 17.947 16.890

ŞUBAT 14.548 16.628 15.650

MART 15.623 16.391 16.775

NİSAN 14.786 15.643 15.884

MAYIS 15.113 16.262 16.239

HAZİRAN 15.560 16.512 16.845

TEMMUZ 17.492 18.287 18.842

AĞUSTOS 17.579 18.376 18.919

EYLÜL 15.636 16.044 16.829

EKİM 15.071 14.765 16.018

KASIM 16.077 15.300 17.098

ARALIK 16.760 - 18.007


Not: Mayıs’tan itibaren 2008 programının da altına düşüyor.

Sanayici elektriğin pahalı olduğu 16-24 vardiyasını çalıştırmıyor

Kocaelİ Sanayi Odası’na kayıtlı 1.843 firmadan 37’si, “kısa çalışma” ödeneğinden faydalanmak amacıyla Türkiye İş Kurumu Kocaeli Bölge Müdürlüğü’ne müracaat etti. Çoğunluğu metal iş kolunda faaliyet gösteren 37 firma, ekonomik kriz nedeniyle iş akdini feshetme ya da işçileri ücretsiz izne çıkarma yolu yerine İşsizlik Sigortası Fonu’ndan işverenlere ve çalışanlara verilen bir hak olan “kısa çalışma” ödeneğinden faydalanmayı tercih etti. İşverenlerin müracaatının Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nca kabul görmesi durumunda bu iş yerlerinde çalışan 4 bin 256 işçiye çalışmadıkları süre için İşsizlik Sigortası Fonu’ndan “kısa çalışma” ödeneği ödenebilecek. Ödenek en az 4 hafta, en fazla 3 ay boyunca ödenecek. Kocaeli Sanayi Odası Başkanı Yılmaz Kanbak, kriz nedeniyle işçi çıkarmamak için her yolun denenmesi gerektiğini, işsizlik fonundan yararlanacak şekilde bir “serbest çalışma modeli” denenebileceğini bildirdi. Küresel mali krizi aşmada öncelikli önlemin vardiyaları azaltmak olduğunu aktaran Kanbak, şunları kaydetti:

“Vardiya azaltılırken en az maliyetli olanlarının çalışmasına özen gösteriliyor. Elektriğin en pahalı kullanıldığı saat 16.00-24.00 vardiyası çalıştırılmıyor. Sonraki önlem olarak da yıllık izinler kullandırılıyor, gelecek yılın izinleri kullandırılıyor, ücretli izinler uygulanıyor, bunları karşılama güçlerini yitirince de süreç işten çıkarmaya kadar gidebiliyor. İşten çıkarmayı önleyebilmek için sanayicimizin işsizlik fonundan ve kısa çalışma ödeneğinden yeterince yararlanabilmesi gerekir. Kriz süreci, esnek çalışma modelinin test edilmesi, eksiklerinin giderilebilmesi için bir fırsat. Bu modelde ortaya çıkabilecek zaaflar bu sayede giderilebilir.”

Tezcan Galvaniz’de işten çıkarılan işçiler kendini yemekhaneye kapattı

İZMİT’İN yeni İlçelerinden Kartepe’nin Suadiye bölgesinde kurulu Tezcan Galvanizli Yapı Elemanları Sanayi’de 83 işçinin işine son verilmesi üzerine başlatılan protestolar sürerken, işçiler dün kendilerini fabrika yemekhanesine kapattı. İşçiler işverinin tüm çabalarına rağmen dışarı çıkmadı. İşverenin talebi üzerine 7 minibüs dolusu jandarma fabrikaya gelerek önlem aldı.

Daha önce işten çıkarılan 39 kişilik grup arasında bulunan Nihat Aslan, 2007- 2008 arasında sevkiyat rekoru kırdıklarını, ancak işverenin krizi fırsat bilip kendilerini işten çıkardığını öne sürdü. Dün sabahki gelişmeler üzerine fabrikaya gelen Birleşik Metal İş Sendikası Kocaeli Şube Başkanı Hami Baltacı ise, işten atılan işçilerin diğerlerinin arasına karışıp içeri girdiğini öğrendiklerini belirterek, “Onların yeniden işe alınmasıyla bu sorunun çözüleceğine inanıyoruz. Üzücü olaylar çıkmasını istemiyoruz. İşveren ile görüşme yapacağız” dedi.

Tire Kutsan 45 kişiyi işten çıkardı

Tİre Kutsan Oluklu Mukavva Kutu ve Kağıt Sanayi A.Ş 45 çalışanını işten çıkardığını bildirdi. Tire Kutsan’dan İMKB’ye gönderilen yazıda, küresel mali krizin neden olduğu talep daralması ve buna bağlı olarak da üretimde meydana gelen azalma nedeniyle, Hacı Sabancı Organize Sanayi Bölgesi’nde kurulu Adana fabrikasında 26 Aralık itibarıyla 45 çalışanın iş akitlerinin sona erdirildiği kaydedildi. Açıklamada, bu işçilerin kıdem tazminatlarının 331 bin YTL, ihbar tazminatlarının tutarlarının da yaklaşık 141 bin YTL olduğu bildirildi.