15 milyar dolar korunursa seve seve destekleriz

AVM kiralarında TL’ye geçiş açıklaması iki cephede farklı yorumlandı. Perakendeciler, ‘Bizim için en büyük risk ortadan kalkar’ derken AVM’leri dövizle borçlanıp yapan yatırımcılar ise temkinli. AVM’ciler ‘15 milyar dolarlık döviz borcu var. Önümüzü görmemiz şart’ görüşünde.

30.08.2018 - 00:14 | Son Güncellenme: 30.08.2018 - 00:14 Güncelleme: 30.08.2018 - 00:14

15 milyar dolar korunursa seve seve destekleriz

Son günlerde TL’nin döviz karşısında değer kaybetmesi, sözleşmelerini yabancı para üstünden yapan AVM kiracılarını mağdur etmişti. Türkiye gibi güçlü ülkelerin dolarizasyon sorununu artık geride bırakması gerektiğini belirten Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın AVM kiralarında TL’ye geçiş için çalışmaları başlattıklarını duyurması perakende sektöründe sevinç yarattı. Albayrak’ın “Bir kısım kredi döviz riski bununla ilişkili olan portföyü ayıracak şekilde çalışıyoruz” sözleri de Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği’ni (AYD) mutlu etti.

15 milyar $ yabancıdan

Bugüne kadar 55 milyar dolar, yani 330 milyar Türk Lirası’na ulaşan AVM yatırımlarının yaklaşık yüzde 30’u yani yaklaşık 15 milyar dolarının (100 milyar TL) yabancı yatırımcılar tarafından yapıldığını belirten AYD Başkanı Hulusi Belgü, Albayrak’ın döviz riski olan yatırımcıyı koruyacaklarını açıklamasının çok önemli olduğunun altını çizdi. Belgü, “Bu, ülkemize yatırım yapan yabancı yatırımcılarımızın haklarının korunacağının göstergesi olması açısından son derece kıymetlidir. Bu yatırımlar gerçekleşirken, bankalar tarafından yapılan 10-15 yıllık fonlamanın önemli bir bölümü, TL fonlamanın bankalar tarafından tercih edilmemesi sebebiyle yabancı para birimleri ile yapıldı” dedi.

Haberin Devamı

Geçiş süreci şart

Belgü, aynı zamanda AVM ile perakendeciler arasında yapılan sözleşmelerin genellikle 5 veya 10 yıllık yapıldığının bilgisini vererek, mevcut kontratlarda geriye dönük bir değişiklik yapılamayacağını, bu sürecin bir geçiş dönemiyle atlatılabileceğini söyledi.

Belgü, son 5 yılda Türkiye’ye direkt gelen yabancı sermayenin yüzde 10’unun alışveriş merkezi yatırımları vasıtasıyla geldiğine işaret ederek, AVM’lerin bugüne kadar tüm dalgalanmalarda hem devletin hem de perakendecinin yanında olduğunu ifade etti.

Serbest çıkma hakkı olmalı

Açıklamanın sektör tarafından çok olumlu karşılandığını belirten Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan Öncel, Türkiye’de yaklaşık 415 AVM bulunduğunu, bunların 3’te 2’sinde AVM yatırımcılarının kur sabitleme, kirada indirim veya kira/ciro oranına üst sınır koyma gibi uygulamalarla kiracılarını desteklediğini, ancak bir grubun günlük kurda ısrar ettiğini söyledi.

Dövizle kiralamaya son verilmesi halinde yeni kiraların hangi kurdan belirleneceğine dair bir söylemde bulunmanın doğru olmayacağını dile getiren Öncel, sözlerini şöyle sürdürdü: “Burada önemli olanın kiracıya cezasız, tazminatsız çıkma hakkı tanınması. Biz yeni kiraların hangi kur seviyesinden belirlenmesini konuşmaktan ziyade, serbest çıkış hakkını kazanmak istiyoruz. Kapatmak istediğimiz mağazalarımızı biran önce kapayalım, verimli noktalarımıza odaklanalım istiyoruz. Böyle bir hakkı elde ettiğimiz takdirde, AVM’ler de kiracısının çıkmaması için fiyat indirimine gidecektir.”

Kıbrıs modeli olabilir

sinan Öncel, kendileri için en hayati konunun kira/ciro oranları olduğunu belirterek, “Biz öncelikle buna bakıyoruz. Eğer kira/ciro oranı hazır giyim için yüzde 8 seviyelerinde olması gerekiyorsa ve bu sağlanıyorsa, kur istediği seviyeye gelsin. Burada önemli olan kur yüksekliği değil. Kıbrıs uygulaması var. Kıbrıs Meclisi bir karar alarak kira sözleşmelerinde doları 3.80’den, euroyu da 4.60’dan sabitledi. Birçok üyemiz bu kur seviyesinin yaşanabilir olduğunu söylüyor. Son döviz zıplaması yaşanabilir olmaktan çoktan çıktı ve birçok insan mağazasını kapama noktasına geldi ama ne yazık ki kapayamıyor, çünkü ciddi yaptırımlar var” diye konuştu. Devletin elinde birçok araç bulunduğunu belirten Öncel, AVM yatırımcısı için kurumlar vergisinde muafiyet sağlanabileceğini, Kredi Garanti Fonu’nun devreye sokulabileceğini söyledi.

Yanlıştan dönülmüş olur

Penti Yönetim Kurulu Başkanı ve aynı zamanda BMD eski Başkanı olan Sami Kariyo da dövizle kira uygulamasının sona erdirilecek olmasının perakende sektörü için tarihi bir karar olduğunu belirtti. “Bu düzenleme sektörün en önemli risklerinden birini ortadan kaldırmış olacak” diyen Kariyo, “İlk defa sektör doğru bir zemine oturdu” diye konuştu. Kariyo bu kurlarla perakendicilerin büyük çoğunluğunun kiraları ödeyebilmesinin mümkün olmadığını belirterek “Yani zaten ortada ‘de facto’ bir durum vardı bu düzeltilmiş oluyor” ifadesini kullandı.

Haberin Devamı