12 dev bankaya ‘neden titiz olmadın’ davası

ABD’nin Federal Konut Finansman Ajansı, ülkede mortgage krizi patladığı sırada sattıkları kredilerin kalitesini bozdukları ve kredi verirken titiz davranmadıkları gerekçesiyle 12 bankaya dava açıyor. Bankalar arasında Bank of America, JPMorgan Chase, Goldman Sachs ve Deutsche Bank gibi devler var.

ABD’de Federal Konut Finansman Ajansı (FHFA), 2008 yılında konut balonunun patladığı sırada sattıkları mortgage kredilerinin kalitesini bozdukları iddiasıyla 12’den fazla bankaya dava açmaya hazırlanıyor. İpotekli konut kredisi olarak bilinen mortagage piyasasında faaliyet gösteren devlet destekli Fannie Mae ve Freddie Mac’i denetleyen FHFA’nın, aralarında Bank of America, JPMorgan Chase, Goldman Sachs ve Deutsche Bank’ın da bulunduğu dev bankalara yakında dava açması bekleniyor.

New York Times gazetesinin haberine göre davalar en geç salı gününe kadar açılacak. FHFA’nın açacağı davalarda, tutsatları yatırımcılara satan bankaları, menkul kıymetler yasasına uygun olarak gereken titizliği göstermemekle ve borçluların gelirlerinin olduğundan yüksek gösterildiği ya da sahte beyanda bulunulduğuna ilişkin kanıtları gözden kaçırmakla itham edeceği belirtildi.

‘Yatırımcıya anlatmadınız’

Bank of America, Goldman Sachs ve JPMorgan konuyla ilgili yorum yapmazken, Deutsche Bank sözcüsü Frank Kelly, “Görmediğimiz ve henüz dosyası sunulmamış bir dava konusunda yorum yapamayız” dedi. FHFA, 2008 yılında kurulmuş ve Fannie Mae ile Freddie Mac’i denetlemek üzere görevlendirilmişti.

ABD’de borçlular aldıkları mortgage kredilerine ödeyemez hale geldiklerinde, mortgage destekli menkul kıymetler hızla değer yitirmişti. Fannie Mae ve Freddie Mac, kredi anlaşmaları nedeniyle 30 milyar dolardan fazla kaybetmiş ve bu borç yükü vergi mükelleflerinin üzerine kalmıştı. ABD’de tutsata dayalı menkul kıymetlerin taşıdığı risklerin yatırımcıya tam olarak anlatılmadığı suçlamasıyla daha önce de davalar açıldı.

Temmuz’da İsviçreli UBS bankasına benzer suçlamalarla 900 milyon dolar tutarında dava açılmıştı. ABD’li sigorta devi American International Group (AIG) da, satın aldığı mortgage sistemine dayalı menkul kıymetlerin değerini olduğundan yüksek göstermekle suçladığı ABD’nin en büyük bankası Bank of America’ya 10 milyar dolarlık dava açmıştı.

ABD’de geçen yıl da 50 eyalet başsavcısı mortgage kredileriyle ilgili soruşturma başlatmıştı. Soruşturmada, bazı bankaların borcunu ödeyemeyen konut sahiplerinin evlerini boşaltması ve konutların icra yoluyla satılması için dosyaları yeterli oranda incelemeden karar aldıkları ve sahte belgeler düzenlediği iddialarının inceleneceği belirtilmişti.

Beyaz Saray’ın büyüme tahminini tsunami petrol ve AB krizi vurdu

ABD ekonomisinin bu yıl resesyona girmeyeceği ve bu yıl yüzde 1.7 büyümesinin beklendiği belirtildi. Beyaz Saray Bütçe İdaresi Ofisi (OMB), daha önce 2011 büyüme tahminini yüzde 2.7 olarak açıklamıştı. Dünkü açıklamayla büyüme tahmininin 1 puan aşağı çekildiği görüldü. OMB’nin raporunda ABD ekonomisinin yüksek petrol fiyatlarından, Japonya’da 11 Mart’ta meydana gelen deprem ve tsunaminin parça tedarik zincirini aksatmasının ABD’li imalatçıların işlerine zarar vermesinden, Avrupa’daki ülkelerin yüksek borçlara sahip olmasından ve ABD’de borçlanma tavanının yükseltilmesine ilişkin siyasi tartışmanın uzamasından olumsuz etkilendiğine dikkat çekildi.

Bu yıl ABD’nin gayri safi yurtiçi hasılasının (GSYH) yüzde 1.7 büyüyeceği tahmin edilen raporda, ABD ekonomisinin gelecek yıl yüzde 2.6, 2013 yılında yüzde 3.5 oranında büyümesinin öngörüldüğü belirtildi.

OMB, bu yıl yüzde 8.8 olması beklenen bütçe açığının GSYH’ye oranının, gelecek yıl yüzde 6.1’e düşeceğini kaydetti. Bütçe açığındaki bu düşüşe, geçen ay ABD Başkanı Barack Obama ve Cumhuriyetçiler arasında borçlanma tavanının yükseltilmesi konusundaki anlaşmada harcamaların kısılması kararının, büyük oranda etkisi olduğu vurgulandı. Anlaşmayla, gelecek 10 yılda bütçe açığının 1.45 trilyon dolar azaltılması hedefleniyor.

İşsizlikte kötümser

OMB’nin raporunda, Beyaz Saray’ın işsizliği azaltma konusunda epeyce kötümser olduğu görülüyor. İşsizlik oranının, bu yıl yüzde 9.1 ve gelecek yıl ise yüzde 9 olmasının beklendiği kaydedilen raporda, “Ekonomik büyüme ve istihdam yaratma, olumlu olmakla birlikte işsizlik oranının kabul edilebilir seviyeye indirilmesinde yeteri kadar güçlü değil” ifadeleri kullanıldı.

Son zamanlardaki aksamalara rağmen ABD yönetiminin gelecek aylarda ve yıllarda ekonominin yükselen oranlarda büyümesini beklediği bildirilen raporda, “Hızlı toparlanma potansiyeli mevcut” değerlendirilmesinde bulunuldu. ABD ekonomisi resmi verilere göre, bu yılın ilk çeyreğinde sadece yüzde 0.4 ve ikinci çeyreğinde de yüzde 1 büyüme sağladı.

ABD’de korkulan işsizlik rakamı çıkmadı

ABD Çalışma Bakanlığı verilerine göre Ağustos’ta 75 bin kişi artış kaydetmesi beklenen tarım dışı istihdam yükseliş göstermedi. İşsizlik oranı da yüzde 9.1’de kalarak beklentiler seviyesinde açıklandı. Reuters anketine katılan ekonomistler, tarım dışı istihdamın Ağustos’ta 75 bin kişi artmasını; işsizlik oranının yüzde 9.1’de kalmasını bekliyorlardı.

Daha önce Temmuz’da 117 bin olarak açıklanan tarım dışı istihdamdaki artış 85 bine revize edilirken, Temmuz’da yüzde 9.1 olarak açıklanan işsizlik oranında revizyon yapılmadı.