'Kim'le bile konuşurum'
Cosmos belgesel serisiyle kitlelere bilimi sevdiren ABD’li astrofizikçi Neil deGrasse Tyson, Nat Geo’da başlayacağı ‘Star Talk’ isimli bilim talk şovunu anlattı. Doktor Tyson, programı bilimle ilgilenmeye insanlar için yaptıklarını söylüyor.
‘Dünyanın en çekici bilim insanı’ olarak anılan ve Cosmos’un sunucusu olarak popülerleşen ünlü astrofizikçi Neil deGrasse Tyson, Makaron’a Natinol Geographic kanalında Çarşamba başlayacak ilk bilim talk şovu olan ‘Star Talk’ı anlattı. “Bilim her yerdedir. Etrafımızdaki her şeyde” diyen Profesör Tyson ile Kanada ve Fransa’dan gazetecelerin de olduğu bir tele konferans görüşmesiyle röportaj yapıp, sorularımızı sorduk.
İlk konuklarınızdan biri Chris Hadfield. Uzayda yürüyen ilk astronotlardan biri... Nasıl geçti?
Chris’in benim için her açıdan mükemmel bir konuk olduğunu söyleyebilirim. Astronot olmasının yanında müzikle uğraşıyor, besteler yapıyor. Programda bizim için değişik bir ninni de söyledi. Onun bir popüler kültür figürü olduğunu söylemek yanlış olmaz. Elbette bunlar dışında uzaydaki deneyimlerini ve astronotluk konusundaki tutkusunu uzun uzun konuştuk ve tabii uzayda olmanın şiirselliğini de...
Bilim hakkında bir talk şov... Denenmemiş bir şey. Nasıl karar verdiniz böyle bir televizyon programı yapmaya?
Beş yıl boyunca radyo programı yaptıktan sonra ‘Aslında daha fazlasını yapabiliriz’ dedik. Bu programın yürüyebileceğinin kanıtı radyodaki tecrübemdir. Eğer o olmasaydı, bunu muhtemelen yapmazdım. Radyoda şunu fark ettim. Ben çok güzel bir müzede çalışıyorum. Çok iyi bir sergi salonu var. Ve sonra dedim ki ‘Neden seti buraya kurmuyoruz ve burası bizim stüdyomuz olmuyor.’ Sergi alanlarımızdan birinde etrafımız evrenle çevrili. Ses düzenini ayarladık ve hem görselliğe hitap edebilecek hem de güzel bir ortam yarattık.
‘SEKSİ OLMA KONUSUNDA ÇOK RAKİBİM VAR’
Sizin için ‘bilim dünyasının en seksi adamı’ diyorlar. Ne düşünüyorsunuz bu konuda?
(Gülüyor) Bir şeyi netliği kavuşturalım, bu 15 yıl önce doğruydu. Şu anda çok fazla seksi insan var ortalıkta ve bu oldukça rakiplerin olduğu bir kategori.
Karizmanızın özellikle Cosmos’un etkisi düşünüldüğünde, bilimi yayma konusunda etkili olduğunu düşünüyor musunuz?
Evet, ama aslında şöyle açıklayabilirim. Sosyalleşme ve sosyal beceriler dünyadaki bütün iş dalları için geçerli, çünkü biz sosyal varlıklarız. Bilim dünyasını ele alırsak, şu anda daha çok bilim insanı sosyalleşiyor. Ama genel olarak bilim insanları her zaman sosyal olma imkanı bulamıyor. Dünyamızın büyük bir kısmı laboratuvarda geçiyor ama bütün dünyamız laboratuvar değil. Belki bir bilim insanı olarak çıkıp konuşmaya başladığımda insanlar bunun tuhaf olduğunu düşündü. Çünkü genellikle böyle bir pozisyonlarda yer almayız. Bilime popüler kültür açısından dikkat çekmeye çalıştım. Bu bilimle yakından uzaktan ilgisi olmayan bir insanın aslında bilimin hayatımızın her alanında olduğunu görmesini sağladı. Popüler kültürden örnekler herkesi yakalayabilir. Tabii ki her meslektaşım da bunu tercih etmez. Bunun için eğitilmedik. Ama bu konuda tekmiş gibi de görünmek istemem çünkü sosyal becerileri gelişmiş, zeki birçok bilim insanı olduğuna emin olabilirsiniz.
KİM’İN SAÇLARINDAN DA BİLİM ÇIKABİLİR ...
Bir bilim talk şovu için konuk bulmak zor olmalı. Konuklarınızı seçerken nelere dikkat edeceksiniz?
Bu aslında programımızın niteliğini anlatmam açısından önemli bir soru. Evet bir bilim programı yapıyoruz. Evet adı StarTalk. Ama bunu bilimle zaten ilgilenen insanlara ya da bilim insanlarına yapmıyoruz. Hedef kitlemiz aynı zamanda bilimden hoşlanmayan hatta ilgi bile duymayan insanlar. Bunu seçmeyip sadece bilimi seven insanlara odaklansaydık StarTalk daha farklı olabilirdi. Sadece bilim insanlarının konuk edildiği bir program olabilirdi. Ama şu noktada, farklı ve sürpriz konuklarımız olacak. Şarkıcılar, oyuncular, çeşitli performans sanatçıları, yönetmenler... (En son Interstellar’ı çeken ünlü yönetmen Christopher Nolan da birkaç bölüm sonra konuklarımızdan olacak.) Kendi alanlarında ünlü ama içlerinde bir şekilde ilgili insanlar. Buradaki esas amacımız bilimin her yerde olduğunu göstermek. Etrafımızı tamamen çevreliyor. Programın manifestosu pop kültüründen örneklerle bilimi herkese anlatmak. Mesela Kim Kardashian’ı Star Talk’ta memnuniyetle ağırlardım. Mesela dış görünüşünü ele alırdım, saçlarından bahseder saçlarındaki kimyasalları anlatırdım. Kozmetik ürünler hakkında konuşabilirdik. Kim Kardashian bunun için müthiş bir örnek olabilirdi. Ya da Başkan Carter (ABD’nin eski başkanlarından Jimmy Carter). Ona Ortadoğu’daki barış müzakerelerinin son durumunu sormazdrım ama astrofiziğin ilkokullarda öğretilmesi hakkında konuşabilirdik. Hedef bu ve bu otomotik olarak insanları yakalayacak.
Doktor Tyson Kim gerçekten iyi bir fikir mi?
(Gülüyor...) Peki o zaman mesela Lady Gaga da olabilir. Virgin Galactic ile (uzay gemisi) uzaya çıkıp bir uzay konseri vermek istediğini söylemişti.
