'İstihdam Paketi'ne onay

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, kamuoyunda
"İstihdam Paketi" olarak bilinen 5763 sayılı "İş Kanunu ve Bazı
Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun"u onayladı.

Cumhurbaşkanlığı Basın Merkezi'nden yapılan açıklamaya göre,
Cumhurbaşkanı Gül, söz konusu kanunu yayımlanmak üzere Başbakanlığa
gönderdi.

Yasaya göre, SSK ve Bağ-Kur prim borcunun tamamını, gecikme cezası ve
gecikme zammının yüzde 15'ini 1 ay içinde peşin ödeyenlerin, borç
faizlerinin yüzde 85'i silinecek.

İşsizlik Sigortası Fonundan, GAP'a kaynak aktarılacak; fondan sağlanan
kaynak, yatırımlardan elde edilecek gelirlerle geri ödenecek.

İşe yeni alınan kadınlar ile 18-29 yaş arasındaki genç işsizlerin SSK
primleri, 5 yıl boyunca İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanacak
Sigortalıların, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinden,
işverenin ödeyeceği 5 puan Hazinece karşılanacak.

İşsizlik Sigortası Fonunun 2008'e ait 1 milyar YTL'lik neması ile
gelecek 3 yıllık 2.5 milyar YTL'lik özelleştirme geliri GAP için
kullanılacak.

Özel sektörün çalıştırdığı özürlülerin SSK primleri, Hazinece
karşılanacak.

Yasayla, asıl işveren ile alt işveren (taşeron şirket) arasında kurulan
ilişkinin yazılı yapılması şartı getirildi.

Buna göre, iş alan alt işveren, kendi iş yerinin tescili için asıl
işverenden aldığı yazılı işverenlik sözleşmesini, gerekli belgelerle,
çalışma bölge müdürlüklerine bildirecek.

Bölge müdürlüğünce tescili yapılan bu iş yerine ait belgeler,
gerektiğinde iş müfettişlerince incelenecek. İnceleme sonucunda
muvazaalı işlemin tespiti halinde, bu tespite ilişkin gerekçeli müfettiş
raporu, işverene tebliğ edilecek.

İşveren, bu rapora, tebliğ tarihinden itibaren 6 iş günü içinde yetkili
iş mahkemesine itiraz edebilecek. İtiraz üzerine verilen kararlar, kesin
sayılacak.

Eğer itiraz edilmemiş veya mahkeme, muvazaalı işlemin tespitini
onamışsa, tescil iptal edilecek. Alt işverenin işçileri, başlangıçtan
itibaren asıl işverenin işçileri sayılacak.

-ÖZÜRLÜ ÇALIŞTIRMA ZORUNLULUĞU-
Düzenlemeyle İş Kanunundaki özürlü, eski hükümlü ve terör mağdurlarının
çalıştırılma zorunluluğuna da yeni düzenleme getirilerek, eski hükümlü
ve terör mağdurları için işverene getirilen zorunlu istihdam kaldırıldı.

Özel sektörde daha önce işçi sayısının yüzde 6 oranında özürlü
çalıştırma şartı, yüzde 3'e indirildi. İşverenler, 50 veya daha fazla
işçi çalıştırdıkları özel sektör iş yerlerinde, yüzde 3 özürlü, kamu iş
yerlerinde ise yüzde 4 özürlü ve yüzde 2 eski hükümlü işçiyi, meslek,
beden ve ruhi durumlarına uygun işlerde çalıştıracaklar.

Eski hükümlü çalıştırılmasında, kanunlardaki kamu güvenliğiyle ilgili
hizmetlere ilişkin özel hükümler korunacak.

-İŞVEREN HİSSESİ HAZİNECE KARŞILANACAK-
Özel sektörün çalıştırmakta zorunlu olduğu yüzde 3'lük özürlü
kontenjanında istihdam edilenlerin primleri, işveren adına Hazine
ödeyecek.

Yükümlü olmadıkları halde özürlü çalıştıran veya kontenjan fazlası
özürlü çalıştıran işverenlerin, bu şekilde çalıştırdıkları özürlülerin
primlerinin yarısı da Hazine tarafından karşılanacak.

Hazinece, Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılacak ödemenin gecikmesinden
kaynaklanan gecikme zammı, işverenden karşılanacak.

Hazinece karşılanan prim tutarları gelir ve kurumlar vergisi
uygulamalarında gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınmayacak.

Bu maddeye aykırılık hallerinde tahsil edilecek cezalar, özürlülerin
mesleki eğitim ve mesleki rehabilitasyonu, kendi işini kurmaları,
özürlünün iş bulmasını sağlayacak destek teknolojileri ve bu gibi
projelerde kullanılacak.

-İŞ YERİ KURMA İZNİ KALDIRILIYOR-
ILO sözleşmesinde belirtildiği şekilde, iş yerlerinde sağlığa zararlı
risklerin tanımlanması ve değerlendirilmesi zorunluluğu getiriliyor.

İş yerlerinde iş sağlığı ve güvenliği şartlarının belirlenmesi ve
gerekli önlemlerin alınması, iş yerlerinde kullanılan araç, gereç,
makine ve ham maddeler yüzünden çıkabilecek iş kazaları ve meslek
hastalıklarının önlenmesi ve özel durumları sebebiyle korunması gereken
kişilerin çalışma şartlarının düzenlenmesi Sağlık Bakanlığının görüşü
alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca çıkarılacak
yönetmeliklerle belirlenecek.

Ayrıca iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına uygunluğu yönünden; işçi
sayısı, işin ve iş yerinin özellikleri ile tehlikesi dikkate alınarak
işletme belgesi alması gereken iş yerleri ile belgelendirilmesi gereken
işler veya ürünler ve bu belge veya belgelerin alınmasına ilişkin usul
ve esaslar, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili konularda yapılacak risk
değerlendirmesi, kontrol, ölçüm, inceleme ve araştırmaların usul ve
esasları ile bunları yapacak kişi ve kuruluşların niteliklerinin
belirlenmesi, gerekli iznin verilmesi ve verilen iznin iptal edilmesi
hususlarına da yönetmelikte yer verilecek.

-İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ-
İşverenler, devamlı olarak en az 50 işçi çalıştırdıkları iş yerlerinde
alınması gereken iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin belirlenmesi ve
uygulanmasının izlenmesi, iş kazası ve meslek hastalıklarının önlenmesi,
işçilerin ilk yardım ve acil tedavi ile koruyucu sağlık ve güvenlik
hizmetlerinin yürütülmesi amacıyla, iş yerindeki işçi sayısı, iş yerinin
niteliği ve işin tehlike sınıf ve derecesine göre; bir iş yeri sağlık ve
güvenlik birimi oluşturmakla, bir veya birden fazla iş yeri hekimi ile
gerektiğinde diğer sağlık personelini görevlendirmekle, sanayiden
sayılan işlerde iş güvenliği uzmanı olan bir veya birden fazla mühendis
veya teknik elemanı görevlendirmekle yükümlü olacak.

İşverenler, bu yükümlülüklerinin tamamını veya bir kısmını, bünyesinde
çalıştırdığı ve çıkarılacak yönetmelikte belirtilen vasıflara sahip
personel ile yerine getirebileceği gibi, işletme dışında kurulu ortak
sağlık ve güvenlik birimlerinden hizmet alarak da yerine getirebilecek.

Bu şekilde hizmet alınması işverenin sorumluklarını ortadan
kaldırmayacak.

Kamu kurum ve kuruluşlarında çalıştırılmakta olan hekimler, çalışmakta
oldukları kurum ve kuruluşların çalıştırdıkları işçilerin iş yeri
hekimliği hizmetlerini yürütecek. Bu kurum ve kuruluşların diğer
personel için oluşturulmuş olan sağlık birimleri, iş yeri sağlık ve
güvenlik birimi olarak da kullanılabilecek.

-İŞSİZLİK ÖDENEĞİ ARTIYOR-İş gücü piyasasına yeni girenler ile iş gücü piyasasında daha önce
bulunmakla birlikte halen işsiz olanların da aktif istihdam faaliyetleri
çerçevesinde İşsizlik Sigortası Kanunu kapsamına alınacak. Buna göre,
işsizlik sigortasının amacı, işsizlik sigortasına ilişkin kuralları ve
uygulama esaslarını düzenlemek ve bu kanunda öngörülen hizmetlerin
verilmesini sağlamak olacak.

Sigortalı işsizler doğrudan veya elektronik ortamda da İŞ-KUR'a
başvurabilecek, işverenler tarafından tanzim edilmesi gereken işten
ayrılma bildirgelerinin fiziki ortamla birlikte elektronik ortamda da
verilip-alınabilmesi sağlanacak. Kurumca bu kanuna göre yapılacak
işlemlere ilişkin elektronik ortamda bilgi ve belge istenebilecek veya
bilgi ve belge verilebilecek.

Ayrıca, sigortalı işsizler ile kuruma kayıtlı diğer işsizlere; iş bulma,
danışmanlık hizmetleri, mesleki eğitim, iş gücü uyum ve toplum yararına
çalışma hizmetleri verilecek ve iş gücü piyasası araştırma ve planlama
çalışmaları yapılacak. Bu kapsamda yapılacak giderler İşsizlik Sigortası
Fonundan karşılanacak. Bu giderlerin yıllık miktarı, işsizlik sigortası
primi olarak bir önceki yıl içinde Fon'a aktarılan devlet payının yüzde
30'unu geçemeyecek. Bu oranı yüzde 50'ye kadar çıkarmaya Bakanlar Kurulu
yetkili olacak. Ancak, işsizlik ödeneğinden yararlanmakta olanlara
yönelik hizmetler için bu sınırlama dikkate alınmayacak.

Günlük işsizlik ödeneği, sigortalının son 4 aylık prime esas kazançları
dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının yüzde 40'ı
olacak. Bu şekilde hesaplanan işsizlik ödeneği miktarı, İş Kanununa göre
16 yaşından büyük işçiler için uygulanan aylık asgari ücretin brüt
tutarının yüzde 80'ini geçemeyecek. İlk işsizlik ödeneğinin ödemesi, hak
kazanılan tarihi izleyen ayın sonuna kadar yapılacak. Ölen sigortalı
işsizlere işsizlik ödeneğinden yapılan fazla ödemeler geri alınmayacak.

-ÜCRET GARANTİ FONU-
İşverenin; konkordato ilan etmesi, işveren için aciz vesikası alınması,
iflası veya iflasın ertelenmesi nedenleriyle işverenin ödeme güçlüğüne
düştüğü hallerde geçerli olmak üzere, işçilerin iş ilişkisinden
kaynaklanan 3 aylık ödenmeyen ücret alacaklarını karşılamak amacı ile
İşsizlik Sigortası Fonu kapsamında ayrı bir Ücret Garanti Fonu
oluşturulacak. Yapılacak ödemelerde; işçinin, işverenin ödeme güçlüğüne
düşmesinden önceki son bir yıl içinde aynı iş yerinde çalışmış olması
koşulu esas alınarak temel ücret üzerinden ödeme yapılacak. Bu ödemeler,
Sosyal Sigortalar Kanunu uyarınca belirlenen kazanç üst sınırını
aşamayacak.

Ücret Garanti Fonu, işverenlerce işsizlik sigortası primi olarak yapılan
ödemelerin yıllık toplamının yüzde 1'i olacak.

İşverenin, genel ekonomik kriz veya zorlayıcı sebeplerle iş yerindeki
haftalık çalışma sürelerini geçici olarak önemli ölçüde azaltması veya
iş yerinde faaliyeti tamamen veya kısmen geçici olarak durdurması
halinde, durumu derhal gerekçeleri ile birlikte Türkiye İş Kurumuna,
varsa toplu iş sözleşmesi tarafı sendikaya bir yazı ile bildirecek.

-İŞÇİLERE KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ ÖDENECEK-
İş yerinde geçici olarak en az 4 hafta işin durması veya kısa çalışma
hallerinde işçilere çalıştırılmadıkları süre için işsizlik sigortasından
kısa çalışma ödeneği ödenecek. Kısa çalışma süresi, zorlayıcı sebebin
devamı süresini ve 3 ayı aşamayacak. İşçinin, kısa çalışma ödeneğine hak
kazanabilmesi için, çalışma süreleri ve işsizlik sigortası primi ödeme
gün sayısı bakımından işsizlik ödeneğine hak kazanma şartlarını yerine
getirmesi şartı aranacak.

Günlük kısa çalışma ödeneğinin miktarı, işsizlik ödeneği miktarı kadar
olacak. Kısa çalışma ödeneği olarak yapılan ödemeler, başlangıçta
belirlenen işsizlik ödeneği süresinden düşülecek.

-İŞSİZLİK FONUNDAN GAP'A KAYNAK-
İşsizlik Sigortası Fonunda 1 Haziran 2000-31 Aralık 2007 tarihleri
arasında biriken devlet payı ve nemasının 2012 yılına kadarki faizi,
Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) kapsamındaki yatırımlar öncelikli olmak
üzere, bölgesel ekonomik kalkınma ve sosyal gelişmeye yönelik
yatırımların finansmanı için kullanılacak.

2008'e ait fon nema gelirlerinden 1 milyar 300 milyon YTL, GAP için
kullanılacak. Bu ödenekler 2008 bütçesiyle ilişkilendirilecek. Bu
parayı, ilgili idare bütçesine kaydetmeye Maliye Bakanı yetkili olacak.

İşsizlik Sigortası Fonundan aktarılacak kaynakla gerçekleştirilecek
yatırımlarla elde edilecek getirilerle varlık satışlarından elde
edilecek gelirler, Yüksek Planlama Kurulunca belirlenecek oranı,
kullanılan kaynak tutarını aşmamak kaydıyla fona aktarılacak.

-GENÇ VE KADINLARIN İSTİHDAMI-
18 yaşından büyük ve 29 yaşından küçük olanlar ile kadınların
istihdamını teşvik amacıyla uygulanan prim indirimi İşsizlik Sigortası
Fonundan karşılanacak.

İşe alınan kadınlar ile 18-29 yaş arasındaki gençlere ait SSK primleri,
5 yıl boyunca İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanacak. Buna göre,
kadınlar ve gençlerin, işverene ait sigorta priminin; 1. yıl için yüzde
100'ü, 2. yıl için yüzde 80'ini, 3. yıl için yüzde 60'ı, 4. yıl için
yüzde 40'ı, 5. yıl için yüzde 20'si İşsizlik Sigortası Fonundan
karşılanacak.

İşveren hissesine ait primlerin İşsizlik Sigortası Fonundan
karşılanabilmesi için, sigortalıların aylık prim ve hizmet belgelerinin
Sosyal Güvenlik Kurumuna verilmesi ve sigortalıların tamamına ait
sigorta primlerinin sigortalı hissesine isabet eden tutarı ile İşsizlik
Sigortası Fonundan karşılanmayan işveren hissesine ait tutarın ödenmiş
olması şartı aranacak.

İşveren tarafından ödenmesi gereken primlerin geç ödenmesi halinde, bu
gecikme zammı işverenden tahsil edilecek. Bu hükümler, kapatılarak
değişik bir ad veya unvan olarak aynı faaliyette açılan iş yerleri
hakkında uygulanmayacak.

Yasanın bazı değişikliklerle kabul edilen maddelerine göre, "İl
İstihdam Kurulları'nın adı "İl İstihdam ve Mesleki Eğitim Kurulları"
olarak değiştirilecek. Bu kurullar, işlevsel hale getirilecek ve üye
sayısı azaltılacak. Kurullar, illerinin mesleki eğitim ve istihdam
politikalarını belirlemekle de sorumlu olacak.

Özel istihdam bürolarının açılmasının özendirilmesi amacıyla; büro
açabilmek için, "Türk vatandaşı olmak şartı" artık aranmayacak.

-5 PUANLIK İNDİRİME GİDİLİYOR-
İşsizliğin azaltılması, yatırımların istihdam odaklı arttırılması
amacıyla sigorta primleri işveren hissesinde 5 puanlık indirim yapılacak.

Sigortalıların; malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinden
işverenin ödeyeceği tutarın 5 puanı Hazinece karşılanacak.

İşveren hissesine ait primlerin Hazinece karşılanabilmesi için;
işverenlerin, çalıştırdıkları sigortalıların aylık prim ve hizmet
belgelerini Sosyal Güvenlik Kurumuna vermeleri, sigortalıların tamamına
ait sigorta primlerinin sigortalı hissesine isabet eden tutarı ile
Hazinece karşılanmayan işveren hissesine ait tutarı yasal süresinde
ödemeleri, Sosyal Güvenlik Kurumuna prim, idari para cezası ve bunlara
ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcu bulunmaması şartı aranacak.

Kuruma olan prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme zammı
borçlarını taksitlendiren işverenler ile sosyal güvenlik prim borçlarını
yeniden yapılandıran işverenler de bu hükümden yararlanabilecek.

Bu hüküm, kamu idareleri iş yerleri ile sosyal güvenlik destek primine
tabi çalışanlar ve yurt dışında çalışan sigortalılar hakkında
uygulanmayacak.

Yapılan kontrol ve denetimlerde, çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak
bildirmediği tespit edilen işverenler, 1 yıl süreyle bu desteklerden
yararlanamayacak.

Özelleştirme Fonunda biriken tutardan, fonun 2008 yılı nakit fazlasının
1 milyar YTL'lik kısmı GAP için ayrılacak. Ayrıca 1 Ocak 2009-31 Aralık
2012 tarihleri arasında Özelleştirme Fonunun nakit fazlasından, 2009
yılı için 2 milyar 500 milyon YTL'lik kısmı GAP için kullanılacak. Daha
sonraki yıllarda da bu miktar artırılarak GAP'a aktarılacak.

-PRİM BORÇLARI YENİDEN YAPILANDIRILIYOR-
Yasa, SSK ve Bağ-Kur prim borçlarını da yeniden yapılandırıyor. Buna
göre, yasa yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 2 ay içinde başvurulması
halinde prim borçları 24 aya kadar eşit taksitlerle ödenebilecek.

Prim borcunun tamamını ve gecikme cezasının yüzde 15'ini, başvuru
tarihinden itibaren 1 ay içinde ödeyenlerin, prim borçlarının
faizlerinin yüzde 85'i silinecek.

Borçlarını 12 ay ödeyenlerin borç faizlerinin yüzde 55'i, 12 ayı aşan
taksitlendirmelerde ise borç faizlerinin yüzde 30'u silinecek.

Daha önce borçları yeniden yapılandırıldığı halde, borçlarını
ödeyemeyenler için de kolaylık getiriliyor.

Kanun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 2 ay içinde başvurulması
halinde, bozulmuş olan yeniden yapılandırma anlaşmaları, ihya edilecek.

Kanunun yürürlüğünde önce Milli Eğitim Bakanlığınca düzenlenen kurslarda
usta öğretici olarak çalıştırılanlar ile evlerinde gelir getirici iş
yapan kadınlar, 15 günlük sigorta primi ödeyerek, 1 aylık sigortalı
olabilecekler.

-ÖZEL SEKTÖR TERÖR MAĞDURU ÇALIŞTIRMAYACAK-
Yasayla kamunun terör mağduru çalıştırma yükümlülüğü ise binde 7'den
yüzde 1'e çıkarıldı.

Bedeli yabancı para cinsinden sabit fiyatlarla sözleşmeye bağlanan,
yapım ve yapımla ilgili hizmet işlerine uygulanmak üzere, fiyat farkı
esaslarını belirlemeye, sözleşmelerin tadil ve tasfiye edilmesine imkan
veren kararnameleri çıkarmaya Bakanlar Kurulu yetkili olacak.

Yasayla 150 ve daha fazla kadın işçi çalıştıran işverenlere anaokulu
açma yükümlülüğü getiren Milli Eğitim Temel Kanununun ilgili maddesi,
işverenler üzerindeki yükümlülüğü azaltmak amacıyla yürürlükten
kaldırıldı. 500 ve daha fazla işçi çalıştırılan iş yerlerinde spor
tesisi kurma zorunluluğuna da son verildi.