Fenerbahçe'nin golü ofsayt mı? Eski hakem itiraf etti, gol iptal, yanlış düdük
Fenerbahçe'de son dakika gelişmeleri yaşanıyor. Süper Lig'in 6. haftasında Fenerbahçe, deplasmanda karşılaştığı Alanyaspor'u 1-0 mağlup etti. Yayıncı kuruluşta yayınlanan Trio isimli programda Atilla Karaoğlan ve ekibinin görev aldığı Alanyaspor - Fenerbahçe maçının tartışmalı pozisyonlarına ilişkin çarpıcı değerlendirmelerde bulundu. Özellikle tartışmalara neden olan Fenerbahçe'nin golü bulduğu pozisyon hakkındaki görüşler dikkat çekti. İşte detaylar...
Fenerbahçe, Süper Lig'in 6. haftasında deplasmanda karşılaştığı Alanyaspor'u 1-0 mağlup etti. Sarı-Lacivertliler, bu sezon resmi maçlardaki galibiyet serisini sürdürürken Atilla Karaoğlan ve ekibi ile VAR yönetiminin kararları geceye damga vurdu.
Yayıncı kuruluş beIN SPORTS'un Trio ekibi, Alanyaspor - Fenerbahçe maçındaki hakem kararlarını değerlendirdi. İşte Deniz Çoban ve Bahattin Duran'ın yorumlarıyla masaya yatırılan Alanyaspor - Fenerbahçe maçının tartışmalı pozisyonları...
13. DAKİKADA FENERBAHÇE'NİN PENALTI BEKLEDİĞİ POZİSYONDA DEVAM KARARI DOĞRU MU?
Deniz Çoban: Fenerbahçeliler, burada penaltı beklediler. Benim için bu pozisyon, çok net ve tartışmalardan uzak. Tabii benim için diyorum, başkaları farklı şekilde tartışabilirler. Çünkü Futbol oyun kurallarında birçok pozisyonda her zaman 2+2=4 etmez. Hakem yorumu vardır olayın içinde. Bir şey izah etmek istiyorum. Bakın top, siyahlı oyuncuya daha yakın bir noktadan geliyor. İki oyuncunun da hedefinde top var. İki oyuncu da şu aşamaya kadar top için mücadele ediyorlar. Bu aşamadan sonra siyahlı oyuncu, hedefine topu alıyor ve hedefi topa uzanmak. Fakat bu ortak top, eğer sarılı oyuncunun tamamen kontrolünde olsaydı başkaydı ama şu anda bu top, ortak bir top. İki oyuncunun da topa uzanması normal.
"BENİM İÇİN DE DEVAM KARARI DOĞRU"
Bahattin Duran: Deniz Çoban, o kadar güzel ve detaylı anlattı ki bana ilave edecek bile bir şey kalmadı fakat ben de şunu söylemek istiyorum; evet, bu top ortak top. Burada duralım. Her ikisinin de amacı, top. İkisi de topa bakıyor. Top için mücadelenin çok açık örneği bu. Bakın, zaten ikisi de topla oynamak için eşit şansa sahip. Top, Szymanski'nin kontrolünde değil. Eğer bu top, Szymanski'nin tarafından gelseydi yorumumuz değişirdi. Çünkü derdik ki Szymanski artık kendisine pozisyon alacak, vücudunu öne çıkarır. Bu top, Alanyasporlu oyuncunun önünden geçiyor ve şu anda ikisinin de topla oynamak için eşit şansı var. İki ayak da birlikte uzanıyor. Szymanski, pozisyon almak için ayağını rakibinin önüne koymasa belki de Alanyasporlu oyuncu, net bir şekilde bu topa temas edecek. Senin yaptığın yoruma katılıyorum. Bu iki ayak; top için, ortak mücadele için havada çarpışıyorlar. Bu pozisyon, benim için de devam.
17. DAKİKADA FENERBAHÇE ALEYHİNE VERİLEN FAUL KARARI DOĞRU MU?
Deniz Çoban: Şurada duralım. Bakın, savunma dengesiz yakalanmış ve Fenerbahçe hücumcusunun önüne topu yuvarladığında çok net bir gol pozisyonunda fakat hakem Atilla Karaoğlan, faul düdüğü çalıyor. Bu maçta Atilla Karaoğlan'ı en çok neyle eleştirirsiniz deseniz, 'Ya bir faul düdüğü ne olacak?' diye birileri söyleyebilir ama bu faul düdüğünden dolayı eleştiririm. Neden? %100 demeyim de haydi %80'lik gol pozisyonunu, kaleye bu kadar yakın olan bir pozisyonu faul tespitiyle durduruyorsunuz. Bir nefes alsa faulü tespit etmiş bile olsa ki bunu ben, çok değişik açılardan izledim. Burada herhangi bir faulden söz edemeyiz. Atağın sonuçlanmasını bekledikten sonra düdük çalsa daha kabul edilebilir. En azından VAR'a da bir fırsat vermiş olur. Bunların hiçbirisi olmuyor. Pozisyonda faul yok. Düdük çalınması hatalı. Düdük çalınmamış olsa Fenerbahçe'nin etkili bir atağı var. Yanlış bir düdük.
Bahattin Duran: Fenerbahçeli oyuncular, 3 oyuncu birden pres yapıyorlar ve topu kapıyorlar. Bunu söylemeden önce Fenerbahçeli oyuncular, hakem düdük çaldıktan sonra öyle insani tepkiler veriyorlar ki aslında buna bakarak bile pozisyonda bir yanlışlık var diye düşünürsünüz. Bakın, kendini yere atıyor artık Tadic. Çünkü o kadar net bir pozisyon yakalamış ki Fenerbahçe. Temiz bir şekilde topu kapmış. Burada kare kare gidelim şimdi. Alanyasporlu oyuncunun arkasında Tadic var. Tadic, ayağını uzattı. Alanyasporlu oyuncuya bir müdahalesi var mı? Hiçbir şekilde bir teması yok. Devam ediyor. Szymanski, aynı şekilde sıkıştırıyor. Szymanski'nin ayakları yerde. Topun geçmesini engelliyor. O sırada Szymanski'nin tuttuğu topu Tadic, temiz bir şekilde alıyor. Alanyasporlu oyuncu da zaten kabullenmiş. Doğru mu? Kabullenmiş çünkü topu kaptırdı artık. Bahsettiğimiz aslında bir faul diyoruz ama devamı o kadar tehlikeli olacak ki. Bu artık umut vadeden bir atağa dönüşüyor. Fenerbahçe, topu Dzeko'nun önüne atacak. Arka direkten gelen takım arkadaşları var. Bu yüzden Atilla'yı şunun için eleştirebilirim ben de; bulunduğu yer itibariyle pozisyona çok uzak değil ama bence Atilla, pozisyona hazır değil.
42. DAKİKADA FENERBAHÇE LEHİNE VERİLEN GOLDE KARAR DOĞRU MU?
Deniz Çoban: Sezon boyu konuşulabilecek bir pozisyon. Tartışılan konu şu ki burada Fenerbahçeli oyuncu ofsaytta mı, değil mi? Fenerbahçeli oyuncunun sağ ayağına da dikkat edelim. Bu karede ayak önde gözüküyor. Şimdi bir kare geri alalım. Burada da topa temas var-yok bilmiyoruz. Şimdi birkaç hususu anlatmak lazım olay tam netleşsin diye. Bir, ofsayt çizgisi teknolojisini Hawk-Eye firması tarafından hizmet olarak Türkiye Futbol Federasyonu satın almış. Güvenilirliği ve geçerliliği, FIFA'nın kurumlarınca değerlendirilmiş ve onaylanmış. Yani geçerliliği ve güvenilirliği olan bir sistem. Bu çizgi, yanlış çiziliyor diyemeyiz. Ama temelde de o çizginin çizilebilmesi için verileri giren de bir insan eli yani video yardımcı hakem. Hassas bir çalışma yürütüp görüntüleri büyüterek çizgiler çiziliyor ama ilk etaptaki yapılan çalışma, tespit; topa ilk vuruş anı. Biliyorsunuz bu kameralar frame ile çalışıyor yani bir saniyede kaç frame, kaç kare varsa o kadar çekim yapıyor ve topa temas anını tespit etmek, mevcut teknoloji ile o da subjektif bir değerlendirme gerekiyor.
Nasıl yapıyorlar? Topu ayağından çıkartıp sonra tekrar ayağına getiriyor. Şimdi çizgiyi... Mesela yarı ofsayt teknolojisi geldiğinde o topun içindeki çipten topa vuruluş anı otomatik olarak tespit edilecek. Şu anda insan gözüyle tespit ediliyor. Büyüterek anlamaya çalışıyorlar ama görüntü kalitesi video yardımcı hakem odasında da çok çok üst düzey değil. Bunun da sebebi var. Teknoloji müsaade etmiyor çünkü görüntülerin kaydedilip tekrar geri getirilebilmesi için de sıkıştırılması lazım. Oradan geri aldığınız zaman da görüntü dağılıyor. Teknoloji ile alakalı bir sorun bu. Burada durdurulmuş olsa bence hiç şüphe yok, bu pozisyon ofsayt değil. Bir kare sonrasına gidelim. Bir geri, bir ileri yaptığımızda Tadic'in ayağında da fark var. Şimdi bu pozisyon geçtikten sonra ofsayt çizgisi olan yer gelsin. Bakalım video yardımcı hakem nerede durdurmuş? Evet, çizgi geldi. Yani şu anda gördüğümüz kadarıyla bu karede durdurmuş gibi gözüküyor. Yani ofsayt değil gibi gözüken karede durdurmuş gibi gözüküyor. Öyle mi sizde de? Çizgiler üst üste gelmiş. Ama kırmızı çizgiyi de görüyoruz. Daha içeride yani ofsayt değil anlamında mavinin altında kırmızı çizgiyi de görüyoruz değil mi?
OFSAYT ÇİZGİLERİ NASIL BELİRLENİYOR?
Bahattin Duran: Şimdi değerli izleyiciler, VAR odasında bir tane operatör var. Hawk-Eye firmasına bağlı bir operatör... O hakem değil. Hawk-Eye firmasının çalışanı. En sağda oturuyor. Operatörün hemen yanında VAR hakemi var, Erkan Engin. Onun hemen solunda AVAR olarak Hüseyin Göçek var ve AVAR 2 olarak da Serkan Ok var. Odanın pozisyonuna göre Hüseyin'in solunda da olabilir, Hüseyin ile Erkan'ın hemen arasında da olabilir. Şimdi burada ne oluyor? Yaşatalım izleyicilerimize. Şimdi burada ekranı kullanan Hawk-Eye firmasının operatörü. Öncelikle şunu söylüyor; bu operatörle VAR hakemi arasında geçiyor. Diyor ki, 'Erkan Hocam, şu anda topun ayaktan çıktığı an doğru mu?' diyor. Odada şöyle yapıyorlar; ileri-geri top ayaktan çıkmış mı, tam ayaktan çıktıktan sonra değil ayakla topun temasının en son kesildiği anda durmalı. Şimdi bunu ileri-geri, ileri-geri operatör; Erkan'a gösteriyor. 'Erkan Hocam, hangisinde durayım?' diyor. Erkan Engin, 'Burada duralım' dedi. Bir kere burada durdu. Onu da hemen bu ekranın sağ alt köşede yapılmasının bazı uzak pozisyonlar oluyordu...
Burada bunu koymaya bile gerek yok. VAR hakemlerine bu tavsiye edildiği için bu alışkanlık oldu Deniz. Bunu hep koyuyorlar. Daha sonra ne oluyor? Bu mavi çizgiler ve kırmızı çizgiler neyi ifade ediyor? Burada yine operatör, önce savunma oyuncusuna getiriyor. Ayakkabısının ucu... Yine soruyor, 'Erkan Hocam, bu nokta mı?' diyor. Evet burası, hayır sağ alt, geri getir, yukarı çıkar diyor ve Erkan Engin, operatörü yönlendiriyor. Operatör, VAR hakeminin söylediği yere noktayı koyuyor. Ondan sonra hücum oyuncusuna geliyor. Hücum oyuncusunun da çizgisi kırmızı. Kırmızı çizginin belirlenmesi için yine operatör soruyor, VAR hakemi cevap veriyor. Daha sonra, 'Hocam onaylıyor musunuz?' diye soruyor. En önemli şey bu. Topun çıkış anını, oyuncuların son çizgilerini onaylıyor musunuz diyor. VAR hakemi, 'Evet' derse düğmeye basıyor. Enter'a bastıktan sonra artık mavi ve kırmızı çizgiler çıkıyor. Burada çizgilere ne operatörün ne de VAR hakeminin müdahale etme şansı yok. Onlar son noktaları belirliyorlar. Burada çizgilerin durumuna göre de otomatik olarak ofsayt var veya ofsayt yok diye yazıyor. Hikaye bu şekilde gelişiyor odada.
"SİSTEMİN KUSURSUZ ÇALIŞTIĞINA İNANMAK ZOR"
Deniz Çoban: Şimdi, insan elinin değmediği bir husus çizgilerin çiziliş şekli... Fakat çizgilerin işaretlenecek noktalarını belirlemede insan eli değiyor. Sistemin kusursuz çalıştığına inanmak zorundayız. FIFA, bunu test edip onaylamış. Hakemlerin de bu titiz çalışmayı yaptıklarına kanaat getirmek zorundayız. Ama sosyal medyada da dolaşan görüntüler var. Gözle baktığımız zaman da o sağ ayak, sarılı oyuncunun sağ ayağı öndeymiş gibi de bir görüntü var. Ben, ne çizgiyi eleştiririm ne de burada hakemlerin defalarca yaptığı işaretlerde hata yapacağına ihtimal veririm ama bir şerhimi koymak isterim bu pozisyona özel. Eğer bir hata varsa, olmuşsa... İhtimal dahilinde değil mi? İnsanlar... Yani ihtimal olabileceğini, bir hata olabileceğini söylüyorlar. Varsa bir hata şöyle bir yanılgıdan kaynaklanmış olabilir. Bunun şerhini düşebilirim. Biraz önce o kadar güzel anlattınız ki yani operatör soruyor, video yardımcı hakem yönlendiriyor. Yapılabilecek hata şu olabilir %1 ihtimal; savunmanın rengiyle hücumun rengini karıştırmış olabilir operatör. Bu video yardımcı hakemin de gözünden kaçmış olabilir. Nasıl? O kadar güzel demonstrasyonunu yaptınız ki. 'Hocam, şimdi savunmayı işaretliyoruz' dedikleri anda hücumu, 'Şimdi hücumu işaretliyoruz' dedikleri anda savunmayı işaretlemiş olabilirler.
"GOLÜN TARTIŞILMAMASI GEREKTİĞİNİ DÜŞÜNÜYORUM"
Deniz Çoban: Genel perspektifte de bakalım. Futbol burada neyi bekliyor? Biz oturup milimetrik bir hesabı yaparak bir golün doğru ya da yanlış... Futbol, her zaman golü destekler. Futbol, her zaman gole prim verir. Yardımcı hakem o kadar iyi bir yerde ki, olabileceği en iyi yerde ve bunu da devam ettiriyor. Benim futbol anlayışım, futboldan beklediğim; bu golün tartışılmaması gerektiğini düşünüyorum.
