Yılbaşında elektrik kullanımları için uygulanmaya başlayan kademeli fatura doğalgaz için de planlanıyor. Modelin ‘illerin ortalama doğalgaz tüketimleri baz alınarak, her ile göre ayrı kademe belirlenmesi’ şeklinde uygulanması bekleniyor.
Bu yılın başında geçilen elektrikte kademeli fatura uygulamasının doğalgaz faturasında da uygulanması planlanıyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, bir süre önce doğalgazda da kademeli faturaya geçileceğinin sinyalini vermişti.
Hürriyet'ten Neşe Karanfil'in haberine göre; modelin, illerin ortalama doğalgaz tüketimleri baz alınarak her ile göre ayrı kademe belirlenmesi şeklinde uygulanması bekleniyor. Atık Yönetimi ve Atıktan Enerji Üreticileri Derneği (TAYED) Başkanı Ali Rıza Öner, Türkiye’de doğalgazı en fazla Hakkâri ve Erzurum, en az ise Adana ve Osmaniye’nin tükettiğini belirterek, “Bakanlık gerçek ihtiyaç sahiplerine ulaşarak desteklemenin doğru yere yapılması için elektrikte başlattığı uygulamaya doğalgazda da geçecek. Doğalgazda soğuk ve sıcak iller ayrıştırılarak kimsenin mağdur edilmemesi sağlanacak” dedi.
Doğalgazda kademeli tarife dönemine yılsonuna doğru geçilmesi planlanıyor. Uygulamanın elektrikte olduğu gibi Türkiye geneli için tek bir şeklinde kademe değil, illerin tüketimlerine göre ayrı ayrı kademeler belirlenerek uygulanması bekleniyor.
Öner, Türkiye Doğal Gaz Dağıtıcıları Birliği (GAZBİR) verilerine göre, Türkiye’de her 100 hanenin yaklaşık 59’unun ısıtma, pişirme ve sıcak su ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla doğalgaz kullandığını söyledi.
Hanelerde doğalgazın önemli bir kısmının ısınmak amacıyla kullanıldığını ve bunun da soğuk iklime sahip illerde bir dezavantaj yarattığını anlatan Öner, “Bakanlık bu sebeple her il için ayrı bir kademe belirleyerek vatandaşları mağdur etmemeyi ve soğuk-sıcak iklime sahip illerin ayrımını yapmayı hedefliyor” dedi. Öner, şöyle devam etti:
“Son açıklanan 2023 verilerine bakıldığında hane başı ortalama tüketimin en yüksek olduğu il 1.401 metreküp ile Hakkâri olurken, bunu sırasıyla 1.348 ile Erzurum, 1.317 ile Ardahan, 1.311 ile Muş ve 1.224 metreküp ile Ağrı izledi.
En az tüketim ise sırasıyla 521 metreküp ile Adana, 527 ile Osmaniye, 531 ile Mersin ve 566 metreküp ile Antalya’da gerçekleşti. İstanbul’da ise haneler bir yılda ortalama 869, Ankara’da 1.067, İzmir’de 736 metreküp gaz tüketti. Bakanlık tüm bu verileri dikkate alarak her il için ortalama tüketim belirleyerek bu tüketimin altında kalanları desteklemeye devam ederken, üstünde kalanlara ise gerçek maliyetleri yansıtmaya başlayacak.”
‘YENİ İHTİYAÇ VAR’Faturalandırma sistemlerinin vatandaşların farklı sosyo-ekonomik ve coğrafi koşullarının dikkate alınarak düzenlenmesinin doğru olacağını belirten Öner, şöyle devam etti:
“Sosyal adalet ilkesi gereği söz konusu alanlarda daha adil, sürdürülebilir ve farklılıkları gözeten yeni düzenlemelere ihtiyaç duyulmaktadır. Örneğin Erzurum, Kars ve Ardahan gibi uzun ve sert kış koşullarının hâkim olduğu illerde doğalgaz tüketimi büyük ölçüde ısınma amacıyla gerçekleşmektedir. Bu bölgelerde vatandaşlar, yılın büyük bölümünde yüksek doğalgaz faturaları ödemek durumunda kalmaktadır. İklimsel koşullar doğrultusunda, bu illerde indirimli tarifeler veya devlet destekli sübvansiyon modelleri artırılmalıdır.”
TAYED Başkanı Öner, elektrikte uygulanan kademeli tarifeye yönelik, “Elektrik aboneliklerinde belirlenen tüketim sınırları, bireylerin yaşadıkları bölgelere ve iklim koşullarına göre yeniden yapılandırılmalıdır” dedi.
Örneğin Adana, Antalya ve Mersin gibi sıcak iklim bölgelerinde klima kullanımının yaz aylarında önemli bir ihtiyaç hâline geldiğine değindi. Öner, “Buna karşılık, İç Anadolu veya Marmara bölgelerinde yaz aylarında benzer bir zorunluluk söz konusu değildir.
Bu nedenle 5 bin kilovatsaatlik tüketim sınırları sıcak bölgelerde yetersiz kalmakta ve yüksek fatura yüküne neden olmaktadır. Bu durum, enerjiye erişimde adaletsizliğe yol açmaktadır” diye konuştu.