Yılın zirvesinde

Enflasyon Kasım ayında beklentileri aştı. Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) giyim ve ayakkabı kalemindeki artış öncülüğünde yüzde 0.67 artış gösterdi. Tahminler TÜFE’nin geçen ay yüzde 0.46 oranında artış göstermesi yönündeydi. Yıllık TÜFE yüzde 7.58’den yüzde 8.10’a çıkarak 11 ayın en yüksek seviyesine ulaştı.

TÜİK’in verilerine göre, Yİ-ÜFE Kasım’da yüzde 1.42 düşerken, yıllık bazda yüzde 5.25 oldu. Özel kapsamlı TÜFE göstergelerinden ‘H’ Kasım’da yıllık olarak yüzde 8.94 artarken, çekirdek enflasyonun yüzde 9.22 artış göstermesi önümüzdeki dönem için korkuttu.

Artışta giyim birinci

Kasım’da aylık bazda en yüksek artış yüzde 5.37 ile giyim ve ayakkabı grubunda gerçekleşti. Gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 1, ev eşyasında yüzde 0.66, konutta yüzde 0.54 ve haberleşmede yüzde 0.35 artış görüldü. Aylık en fazla düşüş gösteren grup yüzde 0.78 ile ulaştırma olurken, eğlence ve kültürde yüzde 0.54, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 0.28 azalma yaşandı.

TÜFE’de yıllık bazda en fazla artış yüzde 13.44 ile lokanta ve oteller grubu olarak kayıtlara geçti. Eğlence ve kültür yüzde 11.74, çeşitli mal ve hizmetler yüzde 11.37, ev eşyası yüzde 10.50, gıda ve alkolsüz içecekler yüzde 9.51 ile artışın yüksek olduğu diğer ana harcama grupları oldu.

Tüketici fiyatları bazında Kasım’da en yüksek fiyat artışı görülen ürün yüzde 40.75 ile domates oldu. Domatesi yüzde 27.63 ile salatalık ve yüzde 26.84 ile kadın kabanı izledi. Geçen ay fiyatı en fazla düşen ürünlerin başında yüzde 28.97 ile portakal geldi.

TÜFE yıl sonunda yüzde 8.5’i geçer

Oyak Yatırım Başekonomisti Mehmet Besimoğlu, Kasım enflasyonunu şöyle değerlendirdi: “Enflasyonun yükselişinde etkili ana kalem giyim ve ayakkabı grubu oldu. Ancak kritik olan çekirdek ‘I’ endeksinin yüzde 9 seviyesini aşmış olması. Buna karşın Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’nın fonlama maliyetini düşürüyor, bu da enflasyondan çok kura odaklı olduğunu gösteriyor. Bu durumda yılsonu için yüzde 8.5 olan tahminimiz aşılabilir. TCMB, Fed kararı sonrası Ağustos ayında açıkladığı politikada sadeleştirmeyi uygulamaya başlayabilecek.”

Hükümete özür mektubu

Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’nın (TCMB) enflasyon hedefinin bu yıl tutmayacağı çok önceden kesinleşmişti. TCMB, bu yıl üçüncü kez revizyona giderek 2015 enflasyon tahminini 1 puan daha yükseltti. TCMB Başkanı Erdem Başçı, 2015 sonunda enflasyonun yüzde 70 olasılıkla orta noktası yüzde 7.9 olmak üzere yüzde 7.4 ile yüzde 8.4 aralığında gerçekleşeceğini tahmin ettiklerini açıkladı. Bu sonuçla TCMB yüzde 5 olan enflasyon hedefini 2015’te de yakalayamadı. Son 10 yılda TCMB, hedefi sadece 2 kez tutturmuş olacak. Merkez Bankası yüzde 5 olan 2015 yılı enflasyon hedefinin tutmaması nedeniyle hükümete açık mektup gönderecek. Banka, açık mektupta enflasyon hedefinden sapmanın nedenleri ve enflasyonun tekrar hedefe ulaşması için alınan tedbirleri açıklayacak. Merkez Bankası Kanunu’nun 42’nci maddesi uyarınca, enflasyonun hedeften belirgin olarak sapması durumunda TCMB’nin sapmanın nedenlerini ve alınması gereken önlemleri hükümete yazılı olarak bildirmesi ve kamuoyuna açıklaması gerekiyor.