Ekim ve Kasım aylarında hasadını yaptık. Şubat ayının soğuğunda da evlerimizin vazgeçilmezi oldu kestane… Tamam, eskisi gibi üzerine koyup çevresinde keyif çattığımız sobalarımız pek yok… Varsın olmasın… Fırınlarımız bu iş için.
“Yemesi sevap” diye ilk kim söylemiş, bilmem. Sevabını da bilemem… Ama gerçekten hem lezzeti var kestanenin… Hem de yararı. Potasyum, fosfor, magnezyum, klor, kalsiyum, demir, sodyum mineralleri ile C, B1, B2, PP vitaminleri kaynıyor içinde. Şeker, protein, yağ açısından zengin… 100 gramında 200 kalori bulunuyor. Yani; nişasta, mineral tuz, potasyum ve diğer değerleriyle, kış mevsiminin olumsuz şartlarına,ve yorgunluklarına karşı gerçek bir sağlık kaynağı. Organizmanın su dengesini düzenliyor, kasları güçlendiriyor, kan dolaşımını hızlandırıp varis gelişimini önlüyor.
Kayın ağacının akrabası
Kestane ağacı, kayın ağacının akrabası. Anadolu’ya Kafkaslar’dan gelmiş… 500 yıl yaşayan uzun ömürlü bir kayın türü. Soğuk kış günlerinin en baştan çıkartıcı lezzetlerinden biri.
Kestane kebap ile de bitmiyor iş. Kestane çorbası, sütlü kestane çorbası, kestane aşı, kestaneli pilav, kestaneli bulgur pilavı, kestaneli tavuklu pilav, tavada kestane kebap, kestane püreli, kayısılı, zencefilli, çikolata soslu muhallebi, kesnaş tatlısı, kestane şekeri, kestaneli, kahveli, portakallı, çikolatalı kup, düdüklüde kestane şekeri, kestane unlu kek… Bunlar aklıma ilk gelenlerden.
Organik ürün kabul ediliyor
Ormanlık alanda toplanan kestaneler, özel olarak yetiştiriciliği yapılmadığı ve ilaç gibi kimyasallar kullanılmadığı için tamamen organik ürün olarak kabul ediliyor. Tamam da, bu işe heves edenlere bir uyarım var. Zehirli atkestanesine dikkat etmek gerekiyor. İyisi mi önce aradaki farkı öğrensin meraklıları.
İşin bir hoş tarafı daha söz konusu. Akdeniz dolaylarında Hıristiyanlık öncesinde iffet,namus, ahlâk simgesi kestane. İlk Hıristiyanlar, bu inancı devralıyor ve kestane festivalleri düzenliyorlar.
16’ncı yüzyıldan itibaren kestane kebap merakı, önce Roma sokaklarında diriliyor. Bugün Portekiz’de St. Martin’s Day… İtalya’da da St. Simon’s Day kutlamalarında hâlâ yaşatılıyor kestane geleneği.
Anadolu’da isimleri değişiyor
Anadolu’da kestanenin neredeyse girmediği yer yok ama, isimleri değişiyor kimi bölgelerde. Ababura, dumbak, gavsak, gavşak, havsak, karakat, karakıllı, karakat, kıllı kozak, menevi, pabıt, tolak, valve gibi isimlerle de adlandırılıyor kestane... Azerbaycan Türkçesi’nde şabalıd ve Kazak Türkçesi’nde de talşın deniyor. En iyisi biz kış geçmeden kestanenin tadını çıkaralım.
Kestane aşı
Malzemeleri:
- 1 kg kestane - 500 gr kuzu kuşbaşı - 1 kg arpacık soğan - 50 gr tereyağı - 1 tutam toz zerdeçal
Hazırlanışı:
Fırında pişirilen kestaneleri soyun. Arpacık soğanları tereyağında soteleyin. Tencerede suyunu çekene kadar pişen kuşbaşı etleri, tuz ve su ilave ederek pişirmeye devam edin. Etleri pişene kadar kaynatın. Pişen etlere önceden sotelenmiş soğanları ekleyin; 5 dakika sonra kestaneleri ve zerdeçalı ilave edin. Yaklaşık 5 dakika daha pişirdikten sonra, altını söndürerek dinlenmeye bırakın.
Sütlü kestane çorbası
Malzemeleri:
- 140 gr İnebolu kestanesi - 100 ml süt - 45 gr un - 60 gr Daday tereyağı - Tuz karabiber (isteğe bağlı)
Hazırlanışı:
Kestaneleri çizin, suda haşlayın. Haşlama suyundan bir miktar kenara ayırın. Başka bir tencerede tereyağı ve unu, un pembeleşinceye kadar kavurun, ayrılan kestane suyu ve süt ile açın. Haşlanan kestaneleri soyun, el ile ufalayıp çorbanın içine atın. Hepsini birlikte bir taşım kaynatın. Tuz ve karabiber ekleyip servis edebilirsiniz.
Kesnaş tatlısı
Malzemeleri:
- 200 gr İnebolu kestanesi - 320 ml süt - 20 gr un - 80 gr toz şeker
- 30 gr Daday tereyağı - Taze nane ve tane kestane (süslemek için)
Hazırlanışı:
Kestaneleri çizin ve haşlayın. Haşlama suyundan bir çay bardağı kadar ayırın. Toz şeker ve sütü ayrı bir kapta kaynatın. Tereyağı ile unu pembeleşinceye kadar kavurun. Sütü ılıkken karışıma dökün, boza kıvamına gelinceye kadar karıştırın. Kestane suyunu ve ufalanmış kestaneleri ekleyin. Hepsini bir taşım kaynatılıp sıcakken kaplara döküp soğuk olarak servis edin.
Mont Blanch
Cevizli kekin malzemeleri:
- 300 gr tereyağ
- 300 gr pudra şekeri
- 300 gr yumurta sarısı
- 300 gr un
- 500 gr kırık ceviz
- 250 gr yumurta beyazı
- 300 gr toz şeker
Kestane kreması malzemeleri:
- 1 kg pastacı kreması
- 500 gr çırpılmış krema
- 250 gr kestane püresi
- 100 gr sütlü çikolata
Soft gancahe malzemeleri:
- 500 gr krema
- 100 gr tereyağı
- 250 gr bitter çikolata
Hazırlanışı:
Cevizli keki hazırlamak için tereyağı ve yumurtaları çırpın. Ceviz, un, toz şekeri ekleyip karıştırın. Fırın tepsisinin altına yağlı kağıt serin ve malzemeyi tepsiye dökün. Üzerini paletle düzeltip önceden 210 derecede ısıtılmış fırında 18- 20 dk arası pişirin ve soğumaya bırakın. Kestane kreması için pastacı kremasına ılıkken sütlü çikolatayı ekleyin ve içinde eritin. Daha sonra kestane püresini ekleyip mikserle iyice çırparak yedirin. Son olarak çırptığınız kremayı içine katarak iyice yedirin. Gancahe için kremayı kaynatın, tereyağını ekleyip içerisinde eritin. En son dilimlediğimiz çikolatayı ekle karıştırın. Cevizli keki ay şeklinde yuvarlak kalıpla kesin. Üzerine önceden soğuttuğunuz soft ganajı sürün.
Üzerine kırık kestane şekeri ekleyin. En üste kestane kremasını sıkıp servis edebilirsiniz.
