Yargı Nazileri korudu
Alman Anayasa Mahkemesi, aşırı sağcı Nasyonel Demokrat Parti’nin, Nazilerle yakınlık içinde olmasına karşın, etkin bir ağırlığa sahip olmamasını gerekçe göstererek kapatılması talebini reddetti
Almanya’da Anayasa Mahkemesi, aşırı sağcı Nasyonel Demokrat Parti’nin (NPD), Nazi bağlantıları nedeniyle kapatılması talebini ikinci kez reddetti. Mahkeme kararında ‘NPD’nin anayasa düşmanı ve Nasyonel Sosyalizm (Nazilerin siyasi ideolojisi) ile düşünsel yakınlık içinde bulunduğuna, ancak faaliyetlerinin başarıya ulaşmasını sağlayacak ağırlığa sahip olmadığına’ dikkat çekildi.
Böylece mahkeme, NPD’nin kapatılması yönündeki talebi ikinci kez geri çevirmiş oldu. NPD’nin kapatılmasına yönelik ilk dava 2001’de açılmış, o dönem partinin yönetim kademesinde, Alman istihbaratına bağlı muhbirlerinin bulunduğunun ortaya çıkması nedeniyle 2003 yılında başarısızlıkla sonuçlanmıştı. Mahkeme partinin kapatılması için yeterli gerekçe olup olmadığı konusuna girmeden, muhbirlerin varlığı nedeniyle davayı usulen bozmuştu.
Alman Anayasası’nın 21’inci maddesi, ‘özgürlükçü, demokratik temel düzenin zayıflatılması ya da ortadan kaldırılması girişiminde bulunması ya da Almanya Federal Cumhuriyeti’nin temellerini tehdit etmesi’ durumunda partilerin kapatılabilmesini öngörüyor. Almanya’da 1956 yılında Komünist Parti’nin kapatılması kararında Anayasa Mahkemesi, partinin düzeni yıkmak için ‘faal, savaşçı ve agresif’ bir tutum içinde bulunduğu tespitine yer vermişti.
NPD’nin kapatılmasına yönelik ilk girişimden sonuç alınamaması üzerine eyaletler 2012 yılında yeni bir girişimde bulunma kararı almış, 2013 yılı aralık ayında Anayasa Mahkemesi’ne başvuruda bulunmuştu. Alman federal hükümeti ve Eyalet Temsilciler Meclisi, bir önceki davadan farklı olarak bu sefer dava başvurusuna dahil olmamıştı. NPD, ‘resmi makamlar tarafından anayasaya aykırı bir parti olarak gösterilip ayrımcılığa maruz kaldığı’ gerekçesiyle 2016 Ekim ayında AİHM’e yaptığı başvurudan sonuç alamamıştı. AİHM yargıçları, şikayetin görünür bir gerekçesinin bulunmadığına işaret ederek başvuruyu geri çevirmişti.
Refah Partisi örneğine uymuyor
NPD davasında belirleyici rolü, AİHM’nin 2003’te Türkiye’den Refah Partisi’nin kapatılması konusunda verdiği kararın oynayacağı söyleniyordu. AİHM, Refah Partisi kararında, bir partinin sadece ‘devlet için somut bir tehdit oluşturması’ ve ‘kapatılması yönünde acil bir toplumsal ihtiyacın bulunması’ durumunda yasaklanabileceğine dikkat çekerek, ‘Refah Partisi’nin uygulamalarının Türk demokrasisinin temellerini tehdit ettiğine ve iktidarı ele geçirme yönünde gerçek bir şansı bulunduğuna, bu nedenle Türk Anayasa Mahkemesi’nin kapatma kararında haklı olduğuna’ hükmetmişti.
