Yapıların deprem güvenliğini artıran malzeme geliştirildi

İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erkan Çelebi, Almanya Karlsruhe Teknoloji Enstitüsünde karbonfiber ve cam elyaflarının yer aldığı güçlendirme işlemlerinde kullanılmak üzere üretilen deprem kumaşının Türkiye'de uygulanabilirliği üzerine çalışma başlattı.

Kumaşın uygulanacağı duvar tipleri ve kaplanacağı sıvanın özellikleri üzerine Düzce Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümünün yanı sıra yerli bir sıva üreticisiyle çalışmalarını genişleten Çelebi, kompozit bir malzeme oluşturdu.

"Deprem bölgelerini laboratuvar gibi inceledik"

Çelebi, AA muhabirine, Türkiye'de son 20 yılda Marmara, Van, Elazığ gibi büyük depremlerin meydana geldiğini, depremler sonrasında Sakarya Üniversitesi olarak bu bölgeleri bir laboratuvar gibi incelediklerini söyledi.

İncelemeler neticesinde yapılardaki hasarın, daha çok 1975-2000 yıllarında mühendislik hizmeti alınmaması ve uygulamada kötü işçilik nedeniyle oluştuğunu gözlemlediklerini aktaran Çelebi, yapı inşasında kullanılan malzemelerin tercihinde de yanlışlık yapıldığını kaydetti.

İç ve Doğu Anadolu'da yığma yapı stokunun yüzde 70 düzeyinde olduğuna dikkati çeken Çelebi, bu yapıların tekrar gözden geçirilmesi ve iyileştirilmesi gerektiğini ifade etti.

Çelebi, yapılardaki hasarın iyileştirilmesi ve deprem güvenliğinin artırılması için yol haritası araştırmaya başladıklarını anlattı.

Almanya'da Karlsruhe Teknoloji Enstitüsünde yaklaşık 10 yıllık çalışma sonucu deprem kumaşı geliştirildiğini dile getiren Çelebi, bu kumaşın karbonfiber ve cam elyafının ortak çalışımına dayalı güçlendirme mekanizmasını içerdiğini belirtti.

"Uzun sürede elde edeceğimiz ekonomik fayda daha büyük"

Bu uygulamayla yapıların uzun vadede deprem performanslarını ve enerji verimliliğini artırabileceğinden bahseden Çelebi, "Böyle bir karma malzemeden uzun sürede elde edeceğimiz ekonomik fayda daha büyük olacaktır. Belki kısa vadede yapılan birim alandaki maliyeti yüksek görülebilir. Yığma yapıların sadece zayıf duvarlarında güçlendirme esas alınırsa bu da maliyeti bir nevi azaltacaktır." ifadelerini kullandı.

Çelebi, kumaş ve sıvadan oluşan kompozit malzemeyi gazbeton, delikli ve bims denilen tuğlaların yer aldığı üç farklı duvarda test ettiklerini, hepsinde olumlu sonuçların görüldüğünü ve bu duvarların deprem performanslarını özel sıvayla birlikte artırdığını gözlemlediklerini ifade etti.