Van depremi sürpriz değildi!

BURSA’da konuşan Kocaeli Üniversitesi Yer ve Uzay Bilimleri Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Şerif Barış, Van’da meydana gelen 7,2 büyüklüğündeki depremin kendileri için sürpriz olmadığını bildirerek, "Türkiye’nin 15 bölgesini, şu anda yakın gelecekte yıkıcı etkisi olacak olan bir deprem bekliyor. Sismik boşluk dediğimiz bir kavram var; bu bahsettiğimiz 15 bölge uzun yıllar önce 6,0 ve üzerinde bir büyüklükte deprem yaşamış, ancak uzun yıllardır yeni bir deprem yaşanmamış. Dolayısıyla bu bölgeler bilimsel olarak sismik boşluk anlamına geliyor ve sözü geçen bölgelerde 6,0 ve üzeri büyüklüğünde bir deprem bekliyoruz; Van – Erciş’te bu 15 bölgeden biriydi" dedi.

Strateji Geliştirme ve Düşünce Platformu Doruk Tıp Merkezi Salonu’nda ‘Deprem ve Bursa’ya etkileri’ konusunda bir seminer düzenledi. Toplantıya katılan Kocaeli Üniversitesi Yer ve Uzay Bilimleri Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Şerif Barış, depremle ilgili açıklamalar yaptı.
Prof. Dr. Barış, gerçekleştirdikleri çalışmalarla depremin yıkıcı etkilerini en aza indirmek için çaba gösterdiklerini anlatarak, depremin aslında çok karmaşık bir yapısı olduğunu ve yetkili ağızların yaptıkları bir takım açıklamaların gerçeği yansıtmaktan uzak olduğunu söyledi.
Van – Erciş’te meydana gelen 7,2 büyüklüğündeki depremin kendileri için sürpriz olmadığını kaydeden Prof. Dr. Barış şunları söyledi:

"Türkiye’nin 15 bölgesi şu anda yakın gelecekte yıkıcı etkisi olacak olan bir deprem bekliyor. Sismik boşluk dediğimiz bir kavram var; bu bahsettiğimiz 15 bölge uzun yıllar önce 6,0 ve üzerinde bir büyüklükte deprem yaşamış ancak uzun yıllardır yeni bir deprem yaşanmamış. Dolayısıyla bu bölgeler bilimsel olarak sismik boşluk anlamına geliyor ve sözü geçen bölgelerde 6,0 ve üzeri büyüklüğünde bir deprem bekliyoruz; Van – Erciş’te bu 15 bölgeden biriydi."

Depremin etkilerini artıran bir diğer konunun ise insanların eğitim seviyesi ve ekonomik durumları olduğunu kaydeden Barış, ayrıca insanların yapısal nedenlerden dolayı depremlerde hayatlarını kaybetmeseler de yanlış bilinçlendirmenin ve tedbirsizliğin sonucunda yaşamlarını kaybettiklerini söyledi.

"HALKIN GALEYANA GETİRİLMESİ YANLIŞ"

Bursa ve çevresinde çok fazla fay olduğunu belirten Prof.Dr. Barış, depremin büyüklüğünün fayların büyüklüğüyle doğru orantılı olduğunu ifade ederek, Bursa ve çevresindeki fayların, daha çok küçük faylardan oluştuğu için büyük depremlere yol açmayacağını söyledi.

17 Ağustos 1999 Depremi’nde o bölgedeki fayın kırıldığını ve yetkililerin yaptıkları açıklamalara göre 30 yıl içerisinde İstanbul’da 7,2 büyüklüğünde bir deprem beklendiğini söyleyen açıklamaları hatırlatan Prof.Dr. Barış, "17 Ağustosun üzerinde 12 yıl geçti, bilimsel verilere baktığımızda yapılan açıklamaların aksine bu büyüklükte bir deprem olma ihtimali yüzde 55 civarında, oysaki bazı hocalarımızın hem süre verip hem depremin büyüklüğünü hem de ihtimal anlamında yüzde yüze yakın ifadeler kullanarak halkı galeyana getirmeleri yanlış" diye konuştu.

Güney Marmara ve Bursa’dan geçen fayların ortalama olarak 500 yılda bir yıkıcı bir deprem ürettiğini söyleyen Prof.Dr. Barış, söz konusu bölgede kırılmayan tek fayın şu anda Geyve – Gemlik arasında uzanan fay olduğunu, Bursa ve çevresindeki yerleşkelerin genel olarak zayıf zemin üzerine konumlandığını vurguladı.

"SADECE İSTANBUL’UN KONUŞULMASI YANLIŞ"

İstanbul ve çevresinde büyük bir deprem olasılığının beklendiğini; ancak ilginin sadece İstanbul’daki 15 milyon üzerinde olmasının yanlış olduğunu kaydeden Prof.Dr. Barış, "İstanbul ve çevresinde beklenen olası bir depremde sadece İstanbul değil, Bursa ve çevresi de büyük ölçüde etkilenir" dedi.

Kocaeli olarak Bursa, Yalova ve Gemlik üzerinde çalışmalar yaptıklarını söyleyen Prof. Dr. Barış, Kandilli Rasathanesi’nin Bursa’da yalnızca 2 deprem istasyonu olduğunu kendilerinin kurduğu deprem istasyonun yalnızca Bursa’da 8 tane olduğunu ve toplamda Bursa, Gemlik ve Yalova’da 23 deprem istasyonu kurarak depremin etkilerini en aza indirmeye yönelik çalışmalar yaptıklarını kaydetti.
Kocaeli Üniversitesi olarak Almanlarla işbirliği yaptıklarını dile getiren Prof.Dr. Barış, Bursa’daki sıcak suların debisini ve sıcaklık artışlarını gözlemlediklerini söyleyerek, "Bir kentin afet durumunda yetkili amiri validir, Bursa bu konuda çok şanslı Bursa Valiliği’nin deprem için yaptığı çalışmalar çok önemli seviyede" dedi.

"HIZLI TRENİ ANINDA DURDURACAK BİR SİSTEM VAR MI?"

Erken Uyarı Sistemi hakkında da bilgiler veren Prof.Dr. Barış sözlerini şöyle sürdürdü: "Biz kurulacak erken uyarı sistemiyle zararlı dalgalar ulaşmadan elektriği, doğalgazı otomatik olarak kessek ve hareket halindeki sistemleri deprem öncesinde durdurabilsek özellikle Bursa’nın bir sanayi kenti olduğunu düşündüğümüzde bu can kaybını büyük ölçüde azaltacaktır. Örneğin hızlı tren çok güzel bir uygulama ama bir depremde bunu anında durdurabilecek bir sistem var mı?"

Valilikler ve belediyeler arasında bir uyum sorunu olduğuna dikkat çeken Prof.Dr. Barış, halkın seçtiği yerel yönetimlerin afetlere karşı duyarsız olduğundan yakındı. İnsanların deprem konusunda bilinçlendirilmesinin önemine de değinen Prof. Dr. Barış sözlerini şöyle noktaladı: "Benim de danışmanlığını üstlendiğim bir projeyle Bursa’da ‘Uygulamalı Afet Eğitim Merkezi’ni açmayı planlıyoruz. Bu şekilde insanlar bir afet durumunda nasıl davranacağını ve ne gibi önlemler almasını gerektiğini öğrenecek."