Unutkanlığı yenmek için neler yapmalıyız?

Dr. Mehmet Yavuz, 'Günümüzde gençler için de ağırbaşlı bir sorun olan unutkanlık, beyindeki kati bellek ve geçici bellek bölümlerindeki sorunlardan kaynaklanıyor. Alzheimer hastalarında ırak geçmiş rahatça hatırlanırken yakın geçmişi hatırlamakta zorluklar yaşanır. Yakın geçmişle ilgili problem yaşayanların mutlaka bir nörologa başvurması gerektiğinin altını çiziyor' diye söyledi.

Dr. Yavuz, beynimizin bilgileri depolama sürecinde yaşanan hafıza kaybı ve unutkanlık konusunda merak edilenleri değerlendirdi.

HAFIZAMIZ NASIL ÇALIŞIYOR?

Beyinde hafızanın geçici olarak kaydedildiği yerin beyindeki hippokampus bölgesi olduğunu belirten Dr. Yavuz, ''Kayıtlar evvel hippokampusa alınır, burada kişinin geçmiş hayatına, duygusal moduna, kültürel düzeyine, sosyopsikolojik konumuna göre süzgeçten geçirilerek ya beynin hard diskine kayıtlanarak belleğe iç edilir ya da önemsenmeyerek silinir.

Örneğin bir defaya mahsus telefonla aranacak bir yeri hafızada tutmak böyle bir durumdur. Muhtemelen bu telefon numarası birkaç saat sonra sonsuza dek silinip gidecektir. Beyinde, bilgisayarlardaki ön hafıza (REM) görevini hippokampus yerine getirirken uzun seneler merak konusu olan asıl hafızanın kaydedildiği yer, senelerce araştırma konusu olmuştur'' şeklinde konuştu.

AHLAKİ DEĞERLER ZEDELENEBİLİR

''Fonksiyonel MRI, PET, SPECT gibi ileri görüntüleme yöntemleri beynin anne hard disk bölgesinin, her iki yarım küredeki temporal ve parietal loblar olduğunu göstermektedir'' diyen Dr. Yavuz, frontal lobda kişinin başka insanlarla ilişkilerini şekillendiren sosyal hafızanın kayıtlandığını vurguluyor. Bu nedenle Frontotemporal demanslarda kişinin cemiyet içerisindeki etik ve ahlaki değerlerinin zedelendiğini söyleyen Dr. Yavuz böyle hastaların, daha evvel hiç yapmadıkları, normalde utanacakları hareketleri çekinmeden yapabildiklerini belirtiyor.

ALZHEİMER'DE YENİ BİLGİLER 10 DAKİKADA UNUTULUYOR

Hippokampusta şekillenip ayrıştırılan hafıza kayıtlarının, kalıcı bellek olarak depo edilmesine karar verildiğinde temporal ve parietal loblardaki hard disklere atılıp orada saklandığını belirten Dr. Yavuz, hippokampustan beyin hard disklerine daimi kalıcı bellek nakli olduğunu dedi.

Dr. Yavuz, gerek alzheimerde gerekse başka demansiyel sendromlarda geçici kayıtlama bölgesinden, kati bellek bölgesine kayıt akışının durduğunu, böylece yeni bilgilerin depolanmadığını belirtti. Bilgiler sadece ön bellekte kalıp, hard disklere geçmediği için hafızanın da kısa süreli olduğunu belirten Yavuz, yeni öğrenilen bilgilerin 5-10 dk içerisinde unutulduğunu sözlerine ekledi.

BİLGİLER, YENİDEN ESKİYE DOĞRU SİLİNİYOR

Demansiyel sendromlarda asıl sorun, ön bellekten, kati belleğe kayıt akışının durması ya da kati belleğin bilinmeyen bir nedenden ötürü bilgiyi depolayamaz hale gelmesidir. Kas nörofizyolojisinde, sinir uyarımlarıyla aktive edilmeyen kasların giderek erimeye ve küçülmeye mahkum olduğunu belirten Dr. Yavuz, aynı şekilde işlevselliği bozulan kati kayıtlama bölgesinin de var hafıza kayıtlarını yeniden eskiye doğru silmeye başladığını belirtti.

GEÇMİŞİ NET HATIRLAMAK SİZİ YANILTMASIN!

Üst yan, yani nihayet bilgiler silinince alttaki hafızanın açığa çıktığını ve Alzheimer hastalarının geçmişi her zamankinden daha iyi hatırladığını vurgulayan Dr. Yavuz ''Bu hadise kimi hasta yakınlarının fazla şaşırmasına ve yanılmasına ne sebepten olabilir ve hasta sahipleri geçmişin fazla iyi hatırlanıyor olmasına bakarak, hastanın unutkanlık durumlarını yanlış yorumlayabilir'' diye söyledi. Yakın hafızanın kaybı ve ırak hafızanın daha iyi hatırlanıyor olmasının demansiyel sendromların karakteristik sıfatı olduğunu belirten Dr. Yavuz sözlerini ''Yakın bellek ile problemi olan herkesin acilen nörologa başvuru etmesi hayati bir konudur'' şeklinde tamamladı.

Dr. Mehmet Yavuz, unutkanlığı azaltmak için yapılması gerekenleri şöyle sıraladı: - Bol sebze ve meyve tüketin.

- Vaktinizi arkadaşlarınız ve ailenizle geçirin.

- Stresten uzaklaşın.

- Fındık, koz, badem, çekirdekli kuru üzüm, yeşil sebzeler, böğürtlen, yaban mersini, üzüm suyu, elma, kepekli pirinç ve balık tüketimi ile folik asit takviyesini ihmal etmeyin.

- Dinlenmenize dikkat edin ve düzenli egzersiz yapın.

- Alkolden ırak durun.

- Ajanda kullanın, bol bol not alın.

- Yeni hobiler edinin, müzikle ilgilenin.

- Gönüllü çalışmalara katılın.