Ülkeler Türkiye'ye neden vize vermiyor?

BİLGİ Üniversitesi Matematik Bölümü Başkanı Prof. Dr. Ali Nesin, vize için sabah saat 06.00’da Almanya Başkonsolosluğu’nda olması istenince Essen Üniversitesi’ndeki Aziz Nesin’i Anma Gecesi’ne gitmekten vazgeçtiğini açıkladı.

Nesin’in yaşadığı vize sorunu, yüz binlerce Türk vatandaşının yaşadığı vize çilesini akıllara getirdi. Vize çilesi Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının bir bakıma ateşle imtihanı gibi. Bu çile içinde devlet dairelerinden hafızalarımıza kazınan uzun kuyruklar da var, “Bugün git yarın gel”ler de. Bitmek tükenmek bilmeyen evraklar, davet mektupları, imza sirküleri, banka hesap bilgileri, tapu örnekleri ve formlar, formlar, formlar... Üzerine ödenen vize harç parası da cabası.

Ve tüm bu uğraşların sonunda nedeni hiçbir zaman öğrenilemeyen ya da “Bu kadar da olmaz” dedirten bir mazeretle reddedilen vize talepleri... Yurtdışına çıkmaya heveslenen hemen hemen herkesin konsolosluklarda yaşadığı bir vize anısı vardır. Kimimiz iş, kimimiz eğitim, kimimiz de turistik seyahat amaçlı kapısını çalmışızdır konsoloslukların. En çok da Avrupa ülkeleri ve ABD’nin... Sabahın kör saatinden itibaren vize kuyruğunda bekledikten sonra nihayet vize memurunun önündesinizdir. Saçları diken diken eden sorulardan önce tepeden tırnağa bir göz süzüş.

Sonra sorular başlar: -Ne amaçla gideceksiniz ülkemize? -Turistik seyahat. -Kaç gün kalacaksınız? -Bir hafta. -Üzerinize kayıtlı tapu örneği var mı? -Evet var, işte örneği. -Hımm... Banka hesap bilgileriniz turist olmaya yeterli mi? -Efendim? -Neden terliyorsunuz, psikolojik bir sorununuz mu var? -Ya havle...’’ İşte bu yazı dizisinde konsoloslukların vize kuyruklarında ya sabır çeken, binbir çeşit mazeretlerle vize talepleri reddedilen öğrencilerin, akademisyenlerin, işadamlarının, hâkimlerin, kısacası pasaportunda Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı yazanların vize çilelerini okuyacaksınız...

Vize için en çok eziyet çektiren 3’lü: Almanya, Fransa, İngiltere

VİZE alabilmek için önce ilgili konsolosluktan randevu almak, onlarca evrağı eksiksiz tamamlamak, sonra da kuyruğa girip saatlerce beklemek gerekiyor. Tüm bunları yaptınız, vize memurlarının yaptığı ‘sınavı’ da geçtiniz, ama diyelim ki, maaşınızı rakam yerine yazıyla yazdınız; işte o zaman yandınız. Gitti onca emek! Vize çilesi için filmi tekrar başa sarmaya hazırlanın... Devlet Bakanı ve Başmüzakereci Egemen Bağış’ın Berlin’deki Körber Vakfı’nda yaptığı konuşmada söylediği ‘’Benim vatandaşlarımın kendilerini en az Avrupalı hissettikleri an vize kuyruklarında bekledikleri andır. Bu ayıba artık son verilmesi gerekir’’ sözleri de aslında birçok şeyi özetliyor.

‘KISITLAMA GETİRİLEMEZ’ HÜKMÜ

Ankara Ticaret Odası’nın geçtiğimiz ay yayınlanan ‘vize araştırması’na göre Türkiye’ye 128 ülke vize uyguluyor. Türkiye’ye vize uygulayan ülkelerin başında ise AB ülkeleri geliyor. Araştırmada, 1973 yılında AB ile bir katma protokol imzalandığı, aralarında Türkiye’nin de dahil olduğu ülkelere yeni kısıtlamalar getirilemeyeceği hükmü bulunmasına rağmen Avrupa Birliği’nin 1980 yılında Türkiye’ye hukuk dışı olarak vize uygulaması başlattığının altı çiziliyor.

‘KABA DAVRANIYORLAR’

Ankara Ticaret Odası’nın araştırmasında elçilik ve konsoloslukların vize başvurusu için talep ettiği belge sayısının 40’ı aştığı da ortaya çıktı. İktisadi Kalkınma Vakfı (İKV) ve European Citizen Action Servise (ECAS) işbirliğiyle 17 Kasım 2009-18 Ocak 2010 arasında açık kalan ‘Vize Şikâyet Hattı’na yapılan başvurulara göre en çok şikâyet edilen ülke ise açık ara Almanya. Şikâyet konusu ise konsolosluklardaki kaba davranışlar. Almanya’yı Fransa, İngiltere, Belçika ve Hollanda izliyor.

Akademisyene bile geçit yok

"Tarafımıza, Avrupa’daki üniversiteden gönderilen davet mektupları ‘sahte oldukları’ gerekçesi ile kabul edilmedi ve mektupların faks ile konsolosluğa iletilmesi istendi (...) Bilim üretmek için AB’li muhatapları ile bir araya gelen veya gelmeye çalışan biz araştırmacılar ve akademisyenlerin, 2010 yılında bile vize uygulaması nedeniyle toplantı kaçırması ve vize alırken aşağılayıcı muameleye maruz kalması kabul edilebilir gibi değil. Bugün Avrupalı bir bilim insanı Avrupa’nın dört bir yanında araş tır ma la rı nı özgür bir şekilde sür dü re bi lir ken, bizler hâlâ vize engeliyle karşılaşıyoruz.’’ (Akademisyen / İzmir)"

**

"Vize talebime ilişkin ret gerekçesi iki sayfalık bir mektup ile birlikte geldi. Vizenin ret gerekçesini açıklayan birinci sayfa Fransızca olarak yazılmıştı. Redde itiraza ilişkin bilgilerin verildiği ikinci sayfa ise Flamanca. Bu metni anlamam imkânsız olduğu için internet üzerinden bedava tercüme sitelerinin yardımına başvurmak zorunda kaldım.” (Emekli / İstanbul)"

**

"Konsoloslukların talep ettiği belgeler arasında Türkiye’de gizliliği yasayla hüküm altına alınmış mal beyanı, banka hesap bilgileri gibi belgeler yer alıyor. Konsolosluklar kredi kartlarını talep ederek, özel hayatın gizliliği ilkesine aykırı hareket ediyorlar. Vize başvurularında ticari ahlak ve ticari sır ayaklar altına alınıyor.” (İşadamı / Ankara)"

**

"İçeriye giren bir toplu iğne bile iade edilmez denildi. Ben de başvuru sırasında verdiğim orijinal evrakların hiçbirini geri alamadım.” (İşadamı / İstanbul)"

***

İşadamının malı gümrükten geçiyor, kendisi vize alamıyor

İKTİSADİ Kalkınma Vakfı’nın kıdemli uzmanları Zeynep Özler ve Melih Özsöz öğrenci ve işadamlarından vize konusunda çok sayıda şikâyet aldıklarının altını çiziyor: “İşadamı fuara katılacak; malını göndermiş, ama çalışanını gönderemiyor. Ya da mal satmış, malı gümrükten geçiyor ama kendisi o ülkeye gidemiyor. Ticari anlaşmalarda ise kimi zaman konsoloslukların istediği belgeler ticari gizliliği deşifre edecek yönde. Bu tür durumlarda işadamlarımız yapacakları anlaşmalara 1-0 mağlup başlıyor. Öğrenciler de zor durumda kalabiliyor. Erasmus öğrencisi, dersleri başlamış ama vize sorunu nedeniyle okuluna gidemiyor. Oysa Türkiye 1963 yılından beri AB ile ortaklık ilişkisi içinde olan, 1999’da adaylığını açıklayan, 5 yıldır da katılım müzakerelerini yürüten bir ülke. Bu nedenle Türkiye’ye vize uygulanması AB bütünleşmesinin ruhuna aykırı.”

NEDEN VİZE VERMİYORLAR?

“Başvuru formuna maaşımı sayı ile değil yazı ile yazdığım için vizem reddedildi.’’

“Yaşım çok genç olduğu için reddedildim.’’

“Türkiye’de var, dil okulu için Almanya’ya gitmene gerek yok dediler.”

“Maddi olanaklarım yeterli değilmiş.’’

“Evliliğiniz sahte dediler.”

“Pasaportumdaki resmin bana ait olmadığını söylediler ve vize talebim reddedildi.’’(HABERTURK)