Türkiye için takke düştü kel göründü

Yüksek faiz politikası, yabancının Türkiye’yi terketmesine engel oldu. Kasım’dan bu yana 7 milyar dolara yakın sıcak para çıkışı olmasına rağmen, piyasalar buna aldırmadı ve yoluna devam etti

YTL öylesine güçlendi ki ilk kriz dalgasında 1.4215’e çıkan dolar neredeyse 1.1 YTL’ye geliyordu. Ancak son hafta şiddetlenen dış piyasadaki satışlar sonunda Türkiye’ye de sıçradı. Borsa dün yüzde 2.55 düştü. Dolar 1.14’den döndü, dün 1.18 YTL’yi gördü. Likidite sıkışıklığından Türkiye’nin aşırı etkilenebileceği yüksek sesle telaffuz edilmeye başlandı.



Mortgage krizinin derin darbesini üzerinden bir türlü atamayan ABD’de resesyon işaretlerinin artması, tüm dünyada tedirginlikle izlenirken, Türkiye “Bana birşey olmaz” havasındaydı. Bu hava dün itibarıyla çok net olarak bozuldu ve dünyada 2008’in zor geçeceği, likidite sıkışıklığının da en çok cari açığını doğrudan ve sıcak para olarak yabancı sermaye ile finanse eden Türkiye’yi vurabileceği konuşulmaya başlanınca panik satışlar yaşandı.


Borsa uzun süredir taze para girişi olmamasının sancısını çekiyordu. Özellikle bankacılık hisselerinde, fiyatları daha yukarı taşıyacak yeni alım emirleri gelmiyordu. Faiz cephesinde de yabancıların rakamlara yansıyan satışları vardı. Hem hisse senedi cephesinde hem de tahvil bono cephesinde satış yapan yabancıların parasını dolara çevirip Türkiye’yi terketmemesi ise büyük şans olarak görülüyordu. Bunun nedeni de Türkiye’deki yüksek reel faiz olarak gösteriliyordu.

Direktör cari açığa dikkat çekti

Türkiye’nin 35 milyar doları geçen cari açığı, bu açığı finanse etmek üzere ekonomik anlamda iş dünyasını tatmin edecek tedbirlerin ortaya konmaması, enerji fiyatlarındaki artışın Türkiye bütçesinde yaratacağı olumsuz etki adeta tabu oldu ve hiç konuşulmadı.

Ancak Türkiye’nin kırılganlığının dün Dünya Bankası Türkiye Direktörü tarafından da altının çizilmesi uzun süredir ertelenen satışları beraberinde getirdi. Borsa sert satışlarla 48 bin 236 puana kadar geriledikten sonra günü 49 bin 93 puandan kapattı. Günlük kayıp yüzde 2.55 oldu. Borsa 2 hafta önce 55 bin 538 puan seviyesinde bulunuyordu. Son satışlarla birlikte 2008 yılında Borsa’daki kayıp yüzde 11’i geçti.

ABD faizi indirebilecek mi ?

Borsa’daki satışlara rağmen döviz cephesinde ise hareket düne kadar yaşanmamıştı. Dolar/YTL paritesi 1.1450’ye kadar gerilemişti. FED’in 50 baz puanlık daha indirim yapacağına dair beklenti tüm dünyada doları güçsüzleştirince, YTL de dolar karşısında yükselmişti. ABD’de enflasyon rakamlarının kötü gelmesi ve FED’in faiz indiriminde elini sıkıştırması dün doların tüm dünyada değer kazanmasına neden oldu. Oyuncular artık FED’den Ocak ayı sonundaki toplantıda 50 baz puan yerine 25 baz puanlık bir indirim beklemeye başladı. Bu beklenti, 1.50’ye çıkan dolar/euro paritesini 1.4650’ye kadar çekti. İç piyasada ise dolar YTL karşısında 1.18’i gördü.

Dalgalar peş peşe geldi Türkiye ile Brezilya
bugüne kadar iyi idare etti


Birinci dalga İkinci dalga Yılbaşı Son dalga

(16 Ağustos 07) (23 Kasım 07) (31 Aralık) 16 Ocak 08)

Dolar 1.2421 1.4150 1.1715 1.1745

Euro 1.9020 1.7778 1.7165 1.7260

İMKB 43.291 52.331 55.538 49.093

Cumhuriyet 183 191.50 208 222

YTL faiz 18.75 16.84 16.59 16.18

DÜNYA

Dow Jones 12.841 12.725 13.264 12.495 Almanya DAX 7.427 7.608 8.067 7.483 Japon Nikkei 16.148 14.888 15.307 13.504

BOVESPA 48.015 60.970 63.886 58.363

Euro/dolar 1.3416 1.4967 1.4587 1.4674

Euro/Yen 149.27 160.63 162.90 156.93 Dolar/Yen 113.57 107.56 111.67 106.85

Petrol 68.82 95.09 99.78 90.68

Altın/ons 662.25 815.25 833.05 877.08


JP Morgan: 2008 kara bir yıl

JP Morgan CEO’su Jamie Dimon, 2008’e girerken kendilerini rahatsız eden bir çok gelişme olacağını tahmin ettiklerini ancak ABD ekonomisinin gidişatının giderek olumsuza dönmesi ve zincirleme olumsuz etkilerle 2008’in finans piyasası için kara bir yıl olacağını söyledi. JP Morgan CEO’su Jamie Dimon yaptığı yazılı açıklamada, “2008 yılına girerken aşırı derecede temkinliyiz” ifadesini kullandı. Dimon aynı zamanda kötüleşen ABD ekonomisinin tüketici kredi kayıplarını mevcut seviyelerinin ötesine taşıyacağını belirtti. 18 milyar dolarlık varlık silmek zorunda kalan ve 9.8 milyar dolar zarar açıklayan Citigroup’tan sonra bilanço açıklayan JP Morgan Chase’in de kârında yüzde 34 düşüş yaşanıyor. Banka yılın dördüncü çeyreğinde 2.9 milyar dolar kâr açıklayabildi. JP Morgan yüksek riskli mortgage kayıplarının rakiplerine göre küçük olması ile övünüyordu.

Yılbaşından bu yana düşüşte İMKB lider
Borsalar

31 Aralık 2007 16 Ocak 2008 Değişim


Türkiye 55.538 49.093 -11.60

İngiltere 6.456 5.934 -8.00

Amerika 13.264 12.422 -6.43

Nasdaq 2.652 2.370 -10.63

Almanya 8.067 7.472 -7.37

Brezilya 63.886 58.363 -8.64

Japonya 15.307 13.504 11.57


Borsalar 31 Aralık 2007 16 Ocak 2008 Değişim



Güney Kore 18.970 17.004 -10.17

Arjantin 1.660 1.542 -7.10

Tayvan 8.506 8.179 -3.84

Rusya 3.158 3.051 -3.38

Hollanda 515.77 470.54 -8.76

Fransa 5.614 5.250 -6.48

Hong Kong 27.812 25.837 -7.10

Türk şirketleri de 25 milyar $ kaybetti

Dow Jones’un yılbaşında toplam piyasa değeri 4.2 trilyon dolarken 15 Ocak günü kapanışı itibarıyla 4 trilyon 66 milyar dolara geriledi. Wall Street yatırımcıları 2 hafta gibi kısa bir süre içinde 156 milyar dolar kaybetmenin üzüntüsünü yaşadı. Tokyo Borsası ise en şiddetli kayıpların yaşandığı borsa oldu. Tokyo Borsası’nda işlem gören şirketlerin toplam piyasa değeri yılbaşında 309.9 trilyon yen, yani 2.9 trilyon dolar ediyordu. 15 Ocak sonu itibarıyla ise 288 trilyon yene yani 2.7 trilyon dolara geriledi. İMKB’de işlem gören Türkiye’nin en büyük şirketlerinin toplam piyasa değeri ise 31 Aralık 2007’de 253 milyar dolar iken, 16 Ocak 2008 gün sonu itibarıyla 227 milyar dolara çekildi.

2 haftada 4 büyük borsada 615 milyar dolar buharlaştı



1 Ocak 15 Ocak Kayıp

Dow Jones 4.222 4.066 0.156

Londra 3.079 2.885 0.194

Frankfurt 1.410 1.343 0.67

Tokyo 2.889 2.691 0.198

Euro bölgesinin büyüme rakamları revize edilmeli

ABD’deki ekonomik veriler hızla resesyona gidişatın sinyallerini verirken, Avrupa bölgesindeki büyüme tahminleri de tartışılıyor. Avrupa Merkez Bankası Yönetim Kurulu üyesi Yves Mersch, Euro bölgesinin büyüme trendlerini yorumladı. Mersch, Euro bölgesi 2008 ekonomik büyüme rakamlarının aşağıya revize edilmesi gerektiğini belirterek, son 6 ayda yaşanan gelişmelerin global piyasalardaki etkisinin Euro bölgesine de yansıyacağını söyledi.

Mortgage krizi Japon bankalarına da sıçradı

Japonya’nın en büyük bankası Mitsubishi Financial, mortgage kaynaklı varlıklarının değerini 471 milyon dolar aşağı çekti. 2007’in ilk 6 ayında 37 milyon dolar mortgage kaynaklı zarar açıklayan Japonya’nın en büyük bankasının mortgage zararı 12,5 katına çıktı. Uzmanlar ABD bankalarına göre mortgage piyasasında fazla yatırımı olmayan Japon bankasının bile yarım milyar dolar kaybetmesinin Tokyo Borsası’nda yaşanan değer kaybında önemli etkisinin olduğunu belirttiler.