Türkiye’den 5 maddelik İdlib planı
BBC Türkçe ve Şark’ul Evsat gazetesinin iddiasına göre giderek kördüğüme dönen İdlib için Türkiye, Soçi toplantısı öncesi Rusya’ya bir yol haritası sundu ve 5 maddelik teklifte bulundu
'Suriye Arap Ordusu ile işbirliği sizi militan ve teröristlerin hakimiyetinden kurtaracak, sizin ve ailenizin hayatını koruyacak. Suriye’de diğerlerinin yaptığı gibi siz de yerel uzlaşıya katılın.” BBC Türkçe’nin haberine göre bu, 9 Ağustos’ta Suriye ordusunun İdlib kırsalına havadan bıraktığı bildiride yer alan çağrı. Aynı zamanda kapıya dayanan büyük operasyonun habercisi. Nitekim rejim güçlerinin son dönemde sıklaştırdığı saldırılarda çok sayıda sivil hayatını kaybetti.
‘Astana çökebilir’
İdlib’in merkezine yönelik öngörülen operasyon ise muhtemelen Rusya, İran ve Türkiye arasında şekillenecek ortak kararı bekliyor. Ortak bir stratejiden önce Suriye ordusunun başlatacağı bir operasyon Astana sürecini çökertebilir. Türkiye ile gerilim istemeyen Rusya’nın bir süre daha Suriye ordusuna fren yaptıracağı öngörülüyor. Şark’ul Evsat gazetesine göre de Türkiye, Soçi toplantısı öncesi Rusya’ya bir yol haritası sundu. Gazetenin iddiasına göre plan şu unsurları içeriyordu:
Ulusal ordu teklifi
Türkiye’nin himayesinde tüm muhalif grupları bir araya getirecek bir konferansın düzenlenmesi.
İdlib’deki grupların Türkiye’nin Fırat Kalkanı bölgesinde eğitip donattığı gruplardan oluşturduğu Suriye Ulusal Ordusu’na katılması.
Bu grupların ağır silahlarını Türk ordusuna teslim etmesi.
Gerilimi azaltma bölgesinde sivil idarelerin kurulması.
Muhaliflerin kestiği M5 otoyolunun Türk-Rus himayesinde açılması.
Ay sonu Tahran zirvesi
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 14 Temmuz’da telefonda Rus lider Vladimir Putin’i olası operasyonun Astana sürecini çökerteceği söylemiş ve ardından iki lider 26 Temmuz’da Güney Afrika’daki BRICS zirvesinde konuyu baş başa görüşmüştü. Mesele, Astana formatında 30-31 Temmuz’da Soçi’de düzenlenen son toplantıda müzakere edilmiş ama orta yol bulunamamıştı. Çözüm arayışında son vuruş ay sonunda Tahran’da düzenlenecek Türkiye, İran ve Rusya zirvesine bırakıldı.
12 kontrol noktası
Türkiye İdlib’de demiryolu ile otoyol arasından aşağıya bir yay hareketiyle 12 kontrol noktası kurdu. Türk kontrol noktalarının karşısına denk gelecek şekilde Ruslar 10, İranlılar da 7 kontrol noktası oluşturdu. Ruslara bırakılacak denilen orta kesim fiilen Türkiye ve Suriye ordularının kontrol alanlarına katılmış oldu.
60 bin TL tazminat
Ortadoğu eksenli yayın yapan Al Monitor, Halep’in kırsalında konuşlu ÖSO Özel Harekât Birlikleri Komutanı Albay Moataz Arslan’a dayandırdığı yayında, Türk hükümetinin ÖSO savaşçılarının ailelerine yaptığı ödemelerin 1-19 Temmuz tarihleri arasında tamamlandığını belirtti:
100 dolar maaş
Yakınını kaybeden her aileye 60 bin Türk Lirası tazminat ödendi ve aylık 100 dolar maaş bağlandı. Ayrıca ailelere Türk vatandaşlığı verilmesi gibi başka yardımlar da söz konusu ancak bunlar henüz hayata geçirilmiş değil ve Türkiye tarafındaki çalışmalar devam ediyor. Tazminat komisyonunda bazı Türklerle birlikte ben de görev aldım. Ödemeler Halep’in kuzey kırsalında bulunan Azez’de yapıldı. Harekâta katılan her ÖSO grubu bize savaşta kaybettikleri isimlerin listesini verdi. Zeytin Dalı Harekâtı’nda 300 ÖSO militanı öldürüldü. Evli olanların tazminatları dul eşlerine, bekâr olanlarınki de anne veya babalarına ödendi. Ödemeler Azez’deki dağıtım merkezinde yapıldı.
