Türk solunu birleştirdi!

“Sosyalist işçiler sendika yönetimlerine gelmedikleri sürece sendikalar işçi sınıfının kurtuluşuna hizmet edemez.” Bugünün ortamında bile çok da geçersiz sayılmayacak bu cümle 1984 yılının mayıs ayında çıkmaya başlayan ‘Sosyalist İşçi’ gazetesinin ilk sayısında Recep Gökırmak’ın ‘Sosyalist işçilerin sendikalardaki güncel görevleri’ yazısından alıntı. Gökırmak yazısında dönemin Türk-İş, DİSK gibi sendikalarıyla işçiler arasındaki sorunlara değinmiş. Bu yayına bir sahaftan değil internet sitesinden ulaşmak mümkün. ‘solyayin.com’da (eskiler ‘halkın sülalesi’ derlermiş) ‘Halkın Devrimci Yolu’, ‘Halkın Kurtuluşu’, ‘Devrimci İşçi’, ‘İşçinin Sesi’, ‘İşçinin Yolu’ gibi yayınların da aralarında bulunduğu onlarca sol dergi ve yayına sayfa sayfa ulaşılabiliyor. Bu geniş arşivi derleyip sitesinde paylaşan ise tek bir kişi: İzmir’de bilişim şirketinde çalışan bir sosyalist olan Emin Şakir.

Arşivcilik hikâyesini merak ettiğimiz Emin Şakir İzmir’de yaşayan müzmin bir öğrenci iken bir gün eski yıllardan beri biriktirdiği kendi deyimiyle ‘istiflediği’ sol dergi ve gazeteleri bilgisayar ortamına taşımaya karar vermiş. Çocukluktan beri sakızlardan çıkan araba fotoğraflarından filmlere, müzik albümlerinden kitaplara geniş bir biriktirme tutkusu olan Şakir, yaşı büyüdükçe aynı hızla Troçkist dergileri biriktirmeye başlamış. 2010 yılında elinde biriken yaklaşık 100 yayını arkadaş grubuyla paylaşma fikriyle ‘solyayin.com’ adresindeki web sitesini yayına açan Şakir, elindeki sol külliyatı sitesine yüklemeye başlamış. Daha sonra çalışmalarını hızlandıran Şakir, sitenin Troçkist yayınlarla kısıtlı kalmaması gerektiğini düşünerek siteyi geniş anlamda sol olarak tanımlanabilecek, süreli yayınların arşivlendiği bir çalışmaya çevirmiş. Sitede şu anda 124 dergi ve gazeteye ait 4 bin 900 sayıya ulaşılabiliyor. Bu kaynakları paylaşmak için herhangi bir üyelik ya da ücret istemeyen Emin Şakir bir o kadar daha yayının da ekleme listesinde eklediğini söylüyor.

Site tamamen ücretsiz

Şakir’e bu kadar yayını nasıl topladığını sorduğumuzda yakın tarihte yaşananlardan kaynaklanan bir soruna değiniyor: “Yayınların çoğunluğunu siyasi oluşumların üyelerinin yardımlarıyla temin ettim. Site sayesinde kapısını çalmadığım sol örgüt kalmamıştır. Maalesef pek çok siyasi yapının düzenli bir arşivi yok. Darbeler, toplatma kararları, polis baskınları vb. sebeplerin bunda önemli bir etkisi var. Yasal dergilerin ve kitapların iddianamelerde açıkça suç delili olarak geçtiği bir hukuk sisteminden bahsediyoruz.” Siyasi örgütler dışında sahafları da önemli bir kaynak olarak kullandığını anlatan Şakir, arşivin sadece kendisine ait olmadığını, site açıldığından bu yana kolektif bir arşiv oluştuğunu anlatıyor. “E-posta ile tanımadığım onlarca kişi çeşitli yayınlar gönderdi, göndermeye devam ediyor. Bu yayınlar üzerinde en az benim kadar onların da söz hakkı olduğunu düşünüyorum” diyen Şakir, hem zamanında bu yayınları çıkarmış, emek vermiş kişilerin hakkı olduğu için hem de kendisi de bir sosyalist olduğundan siteden faydalanmanın her zaman ücretsiz olacağını söylüyor.

Arşivini para kazanma amacıyla paylaşmadığını vurgulayan Şakir sitenin ücreti ve yayın temini için gerekli olan harcamaları da cebinden yapıyor. Sitenin ruhuna ters düşmeyeceğini düşündüğü bir kitap satış sitesinden reklam aldığını anlatıyor Şakir: “Üç yıldır hesabımızda biriken para 26,5 lira. Sahafta bulduğum Yurt ve Dünya dergilerini alabilmem için eski TİP’li iki arkadaşımın yaptığı 40 TL’lik desteği saymazsak tabii…”

Kendine sol diyen ırkçı yayınlar sitede yok

Sitenin bir anlamda Türkiye solundaki tüm bölünmeleri ve fraksiyon çatışmalarını deşifre ettiğini söyleyebiliriz. Bu yayınları toplayan biri olarak fikirlerini sorduğumuz Şakir, dergi ve gazetelerden de anlaşılacağı gibi Türkiye solunun onlarca parçaya bölündüğünü ve bölünmelerden de genelde kan kaybederek çıktığını anlatıyor. “Ciddi ideolojik çatışmalar olduğu zaman bölünmeler kaçınılmaz ve bazen de gerekli” diye konuşan Şakir, Türkiye solundaki pek çok bölünme için bunun geçerli olmadığını, teorik ayrımlar kadar önderlik çekişmeleri ile kişisel hırsların da bu bölünmelere yol açtığını savunuyor.
Siteye koyduğu yayınlar arasında bir kriteri olup olmadığını sorduğumuzda kendilerini ‘sol’ diye pazarlayan ırkçı yapıların yayınlarına asla yer vermediğini vurguluyor. Bu yapılardan kendisiyle iletişime geçerek dergilerini yayınlatmak isteyen kişiler olmuş ancak Şakir’den olumsuz yanıt almışlar. Şakir siteyle ilgili genelde güzel tepkiler aldığını anlatıyor. Sosyal medyada sitenin tanıtımını yapan insanların yorumları da bu işi devam ettirme konusundaki heyecanını arttırmış. Pek çoğunun adını bile bilmediği onlarca kişi kendi arşivlerini paylaşmış, yayınlar göndermiş. Şakir insanların desteği olmasa bu kadar yol alamayacaklarını söylüyor ve ancak gelecek desteklerle arşivlerinin büyümeye devam edebileceğini ekliyor. Site sol dergi ve gazetelere ilgi duyanların yanı sıra akademik araştırmalar yapanlar için de sağlam bir kaynak oluşturmuş durumda. (Radikal/ Ece Çelik)