Turizmde, Rusya ve İsrail sevinci

İki ülkeyle gelinen yeni aşamayı "Süper" olarak nitelendiren Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) Başkanı Osman Ayık, "İsrail’le ilgili olanı zaten bekliyorduk. Bir an önce oradaki uzlaşmanın imza altına alınacağını biliyorduk ve çok yerinde oldu. ’One Minute’ krizinde turist sayısı 550 bindi, Mavi Marmara ile dibe vurmuştuk ve sonra tekrar yavaş yavaş toparlanmaya başlamıştı. Ama bu son uzlaşmayla hızla geri dönecek. İsrail enteresan bir müşteri tipi ve yıl boyu gelir. Sokağı çok kullanır, esnafa ve gittiği şehirlerde yan harcamaları olur. O pazardaki hedefi en kısa sürede 1 milyon koymak lazım. Çok yakın bir mesafe. Ordan gelen misafir yılda 3-5 kez gelebilir. 3 günden 10 güne değişik günlerde tatil yaparlar. Antalya ve İstanbul başta olmak üzere tüm destinasyonlarımızı kullanırlar" dedi.

RUSLAR DA BEKLİYOR

Rusya’nın ise 25 yılda yaratılan bir pazar olduğuna işaret eden Osman Ayık, şöyle konuştu:

"Ani kayıp ve ilişkilerin bozulması ister istemez bütün dengelerimizi bozdu. Çünkü ikinci büyük kaynak pazarımızdı. 2014’te Türkiye’nin toplam Rus turist sayısı 4.5 milyona ulaşmıştı. 2014’te Antalya 3,5 milyon, İstanbul 600 bin, İzmir 30 bin, Muğla 270 bin sayılara ulaştı. 2015 yılında genel konjonktür nedeniyle kayıplar olmuştu ama genel rakam 3.6 milyon, Antalya 3.3 milyon civarındaydı. İstanbul 500 bin, Muğla 200 bin, İzmir’de 15 bin civarında gerçekleşmişti. Ama 2016’ya geldiğimizde çok dramatik düşüşler, yüzde 100’e varan kayıplar yaşadık ki korkunç bir tabloydu. Bu son gelişmelerden sonra inşallah kısa sürede Rusya Federasyonu tarafından uygulanan yaptırımlar ortadan kalkarsa bir geri dönüşüm yaşanacağını umuyoruz. Tarafların bir an önce uzlaşmayı sağlayıp hem Rus misafirlerimiz açısından, çünkü onların ilk tatil deneyimi Türkiye’dir. Ve hizmet kalitesindeki avantajları hiçbir yerde bulamazlar. Onlar da sabırsız bir şekilde bekliyor. Tur operatörleri, seyahat acentaları ve bağlantılı sektörler her iki ülkede de ciddi sıkıntılara girmişti. En önemli şeylerden biri Rus misafirlerin farklı talepleri doğrultusunda inşa edilmiş birçok tesis vardı ve bunlar çok ciddi zorluklar yaşıyordu. Bu uzlaşma ülkemiz, turizm endüstrisi ve hem Rusya hem vatandaşları hem de birlikte iş yaptığımız ortaklarımız açısından çok iyi olacak. Bizim yarattığımız değerin de devamlılığı için çok önemli bir gelişme olmuştur. İsrail’le imza altına alınan anlaşma ve muhtemelen Rusya’yla da önümüzdeki günlerde nihayete erecek anlaşmayla herşey gelecek açısından çok daha iyi olacak. Paket organize turlar o kadar kısa sürede etkili olmayabilir ama moral olarak çok etkili olacaktır. Kısa vadede çok büyük beklentilere girmemek gerekiyor."

ÇOK POZİTİF DEĞERLENDİRİYORUZ

Her iki gelişmeyi de çok pozitif olarak değerlendiren Profesyonel Otel Yöneticileri Derneği (POYD) Başkanı Ali Kızıldağ, "Daha önce turizmin sıkıntılarını hep birlikte konuşuyorduk. 2016’da çok büyük kayıplar verdik. Bu olumlu haberlerin ardından hızla hareket edebilirsek 2016’daki kayıplarımızın bir kısmını telafi etme şansı yakalayabiliriz. Ayrıca iki pazarda da yapacağımız lobi ve tanıtım faaliyetlerini 2017’de iki pazarın performanslarını eski hallerine getirebilirsek sektör için çok iyi olur. Bu konunun bu hale gelmesi ve iki ülke ile tekrar pozitif diyalogların başlamasına emeği geçenlere tekrar teşekkür ediyoruz. Biz bu işin polemik konusu yapılmasını da doğru bulmuyoruz. ’Daha önce şöyle demiştiniz, şimdi böyle yaptınız, daha önce şöyle gündeme getirmiştiniz, şimdi farklı konuşuyorsunuz’ şeklindeki polemiklerin kimseye faydası yok. Sonuçta turizm her zaman barış, bölgemizdeki çevremizdeki hiçbir ülkeyle sıkıntı yaşanmasını istemeyiz ve barış ortamını çok pozitif değerlendiriyoruz" dedi.

HEDEF DAHA İYİ RUS PAZARI

İki ülke ile yaşanan gelişmeleri çok olumlu bulduklarını belirten Antalya Ticaret Borsası (ATB) Başkanı Ali Çandır, "25 yıldır kökleri olan ilişkimizin uzun bir aradan sonra tekrar eski günlerine dönmesini umut ediyoruz. Sevindirici olan tarafı yaşanan sorunun halklara intikal etmeden, derinleşmeden iyileşme yönünde ilerlemesi. Ekonomik olarak elbette bugünden yarına her şey eski durumuna dönmez. Orta vadede eski günlere dönmesini temenni ediyoruz. Umuyoruz ki tüketim alışkanlığını bildiğimiz ve ona yönelik ürünler ürettiğimiz Rusya pazarında rahatlıkla eski günlere ulaşabiliriz. Çünkü pazarlar çok kolay oluşmuyor. Yine sektörel anlamda baktığımızda hedefimiz eskisinden daha iyi bir Rusya pazarının oluşmasına çaba sarfetmektir" dedi.

2017 İÇİN ÇOK İYİ OLACAK

Gelişmeleri ’gayet iyi, olumlu’ olarak nitelendiren Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Başkanı Davut Çetin, "3-4 aydır söylüyorduk ve Rusya’yla ilişkilerin düzelmesine yönelik girişimlerde bulunulmasını istiyorduk. Çok ciddi sıkıntılar yaşandı hem turizm hem tarım sektörlerinde ve bu gelişmelerle sektörlerin biraz daha hareketleneceğini düşünüyoruz. Yaş meyve ve sebze ihracatı mayıs ayına kadardı ve 2017 için çok iyi bir gelişme diyebiliriz. Rusya pazarının açılması 2017 için çok iyi olacaktır. Turizm için de aynı şey geçerli. Ne kadar turist gelir, ilişkiler tam normale ne zaman döner bilemiyoruz ama normalleşme hızla ilerlerse bu yıl için de faydalı olacaktır. Rusya’nın da bu konuda olumlu adımlarını bekliyoruz" diye konuştu.

Gelişmelerin çok iyi ve ümit verici olduğunu dile getiren Akdeniz Turistik Otel İşletmecileri Birliği (AKTOB) Başkan Yardımcısı Tolga Cömertoğlu, "İsrail’den daha önce 1 milyona yakın turist geliyordu ve yeniden o rakamlara ulaşılması bizi çok memnun eder. Rusya son senelerde Antalya için birinci pazardı. Bu yıl faydası olur mu bilmiyorum ama söylenilene göre uçuşlar hemen başlayabilir. Onlar için de Antalya en sevdikleri yer ve bu fiyata bu lüksü, hizmeti alma imkanları da başka yerde yok. Eğer uçuşlar açılırsa, hızlı ve ciddi bir talep olacağını düşünüyorum. Lakin bu sezonu kurtarır mı, sezonun yarısına geldik. Eğer uçuşlar hemen açılırsa geçen yıl rakamının yüzde 30’unu yakalama imkanımız var. Gelişmeler umut verici ve biz de umutla takip ediyoruz. Bu sezonu kurtarmayacak bile olsa geleceğe karanlık bakan turizmciler için muazzam bir moral oldu. İsrail’le olduğu gibi Rusya’yla da mutabakatın tamama ermesini bekliyoruz" dedi.

Hem İsrail hem Rusya ile ikili ilişkilerin normalleşmeye doğru yön bulmasının turizm açısından olumlu beklentiler yarattığını belirten Akdeniz Turistik Otel İşletmecileri Birliği (AKTOB) Başkanı Yusuf Hacısüleyman, "Bu beklentilerin önümüzdeki süreçte rakamsal boyutlara da ulaşmasını bekliyoruz. Özellikle İsrail’le normalleşme sürecinin daha önce Antalya’ya 450 bin İsraillinin geldiğini düşünürsek bu sayılara ulaşılabilme hedeflerimizi tekrar gündeme geldiğini söyleyebiliriz. Rusya’yla ilişkilerde de normalleşme sürecinin bir miktar daha süreceğini düşünüyorum. Önümüzdeki yıl daha iyi bir start alacağımızı bugünden söyleyebiliriz. Ancak Rusya pazarının hemen eski seviyelere gelmesi bir miktar zaman alacaktır. İlk adımın atılmış olması normalleşme sürecine doğru memnuniyet vericidir" diye konuştu.