Taşı kuyuya Ruslar atmış

Katar’la Suudi Arabistan’ın başını çektiği Körfez ülkeleri arasında patlak veren diplomatik krizde Rusya’nın parmağı olduğu öne sürüldü. Riyad ve Körfez ülkelerinin terörizme destek vermekle suçladıkları Katar’da geçen ay resmi haber ajansında yayınlanan bir haber ortalığı karıştırmıştı. Haberde İsrail ve İran’ı öven ifadeler yer alırken, Başkan Trump’ın Beyaz Saray’da olması gereken son kişi olduğu yorumuna yer verilmişti. Haber, başta Suudi Arabistan olmak üzere, komşu ülkelerde büyük tepkiyle karşılanmıştı.

Doha yönetiminin, söz konusu haberin sahte olduğunu açıklamasının ardından Federal Soruşturma Bürosu’ndan (FBI) yardım istediği açıklandı. Amerikan basınında çıkan haberlere göre Doha’nın talebine olumlu yanıt veren FBI ajanları, bahsi geçen haberlerin Rus hackerlar tarafından yayınlandığını teyit etti. ABD’li üst düzey yetkililere göre Rusya, Körfez ülkeleri arasında kriz çıkararak ABD’nin bölgedeki müttefikleriyle arasını açmaya çalışıyor. Rusya’nın 2016’daki başkanlık seçimlerine siber müdahalede bulunduğu iddiasına ilişkin hem FBI hem de Senato’da iki ayrı soruşturma yürütülüyor. Trump’ın FBI raporuna karşın Riyad’ın kaynak gösterdiği sahte haberi nasıl ve neden ciddiye aldığı merak konusu oldu.

Trump, Katar Emiri’ni Beyaz Saray’a davet etti

ABD Başkanı Donald Trump, Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamad Al Sani ile telefonda görüştü. Beyaz Saray’dan yapılan yazılı açıklamada Trump’ın, görüşmede, birlik içinde bir Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) ile güçlü bir ABD-KİK ortaklığının, terörü yenme ve bölgesel istikrarı teşvik etmede önemli olduğunu belirttiği aktarıldı. Açıklamada, “Başkan, aşırılık yanlısı ideolojileri özendirmeyi durdurmak ve terör örgütlerinin finanse edilmesini engellemek için bölgedeki tüm ülkelerin birlikte çalışmasının önemini vurguladı. Başkan, Beyaz Saray’da gerek duyulursa bir toplantı yapılması da dahil, taraflara farklılıklarını çözmeleri konusunda yardım etmeyi teklif etti” ifadeleri kullanıldı. Trump dün de Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdulaziz ile telefonda görüşmüştü.

Pentagon, Trump’ın çıkışından rahatsız

ABD’de askeri ve diplomatik çevreler, Başkan Trump’ın kendilerine danışmadan Katar’ı teröre destek vermekle suçlamasından oldukça rahatsız. Pentagon kaynakları, Başkan’ın on binlerce Amerikan askerine ev sahipliği yapan bir ülkeyi bu şekilde suçlamasının, askerlerin güvenliğini tehlikeye atabileceğinden endişeli. Amerikan Merkez Komutanlığı, krizin patlak vermesinin ardından yaptığı açıklamada, ABD’nin bölgesel güvenlik ve DEAŞ terör örgütüyle mücadele konusunda Katar’ın kendisine verdiği destekten dolayı minnettar olduğunu belirtmişti. ABD’nin Katar Büyükelçisi Dana Shell Smith de bu hafta sosyal medyadan yaptığı açıklamada, Katar’ın teröristlere yapılan mali desteğin azaltılması konusunda büyük ilerleme kaydettiğini vurgulamıştı.

‘Tek bİr kanıt yok’

Katar Dışişleri Bakanı Muhammed bin Abdurrahman El Sani, Trump’ın Katar’a yönelik terörizme destek suçlamalarına yanıt verdi. El Sani “Katar hükümetinin radikal islamcıları desteklediğine yönelik tek bir kanıt yok” dedi. El Sani BBC’ye verdiği röportajda, “Biz Trump ile doğrudan görüştük. Trump, Katar Emiri ile görüşmesinde bize açıkça ‘Bölgedeki farklı ülkelerin terörizme destek verdiği hakkında bazı suçlamalar bulduk. Ve bunların bazıları Katar ve Suudi Arabistan çevresinde’ dedi. Bunu birkaç kez yineledi. Biz de ona eğer bir suçlama varsa masaya oturabiliriz ve bunu çözebiliriz dedik. Ancak emin olun suçlamaların temeli medyada yer alan haberler. İstihbarat örgütleri ve hükümetler Katar ile ABD arasındaki işbirliğini iyi biliyor. Katar hükümetinin radikal islamcıları desteklediğine yönelik tek bir kanıt yok” diye konuştu. El Sani CNN’e verdiği röportajda da ülkesinin, krizin çözümü için diyaloğa hazır ve arabuluculuğa açık olduğunu vurguladı. El Sani, “Diyaloğa hazırız. Biz burada ‘süper güç’ değiliz ve meselelerin çatışma yoluyla çözüleceğine inanmıyoruz” dedi.

‘Doha sözünü tutsun’

Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Adil Bin Ahmed el Cubeyr, Katar’ın ilişkileri tamir edebilmek için bir dizi adım atması gerektiğini belirtti. Doha’nın Filistinli Hamas örgütü ve Mısır’daki Müslüman Kardeşler’e destek vermeyi kesmesi gerektiğini vurgulayan El Cubeyr, “Katar’ın aşırı gruplara yapılan destekle ilgili verdiği sözleri tutmasını istiyoruz, bu ülkenin medyasının düşmanca tavrı ve diğer ülkelerin işlerine müdahalesi de bunları kapsıyor” dedi. “Kimse Katar’a zarar vermek istemiyor” ifadesini kullanan El Cubeyr, “Biz sağduyu ve mantığın, doğru adım atılması konusunda Katar’ı ikna edeceğini umut ediyoruz. Aldığımız kararlar sert ve bunların Katar’a maliyeti fazla olacak. Biz Katar’ın bu maliyetleri karşılamak isteyeceğine inanmıyoruz” diye konuştu. El Cubeyr, “Doha’ya askeri yaptırım olacak mı?” şeklindeki soruya ise “Umarım olmaz” yanıtını verdi.

İKİ ülke daha katıldı

Körfez ülkelerinin Katar’la ilişkileri kesme kararı almasının ardından bir adım da Ürdün ve Moritanya’dan geldi. Katar ile diplomatik ilişkilerinin düzeyini düşürdüğünü açıklayan Ürdün, ülkedeki Katarlı basın kuruluşu El Cezire ofisini de kapattı. Moritanya resmi haber ajansında (AMI) yer alan habere göre, Katar’ın mevcut politikalarını sürdürmekte ısrar etmesi nedeniyle diplomatik ilişkilerin kesildiği ifade edildi. Öte yandan, Birleşik Arap Emirlikleri’nde, Katar’a yönelik ‘sempati ve duygudaşlık’ besleyen açıklamaların yasaklandığı açıklandı.

‘Cezai tedbirler’

Birleşik Arap Emirlikleri Dışişleri Bakanı Enver Muhammed Gargaş, iş dünyasındaki engellemeler de dahil Katar’a karşı daha çok cezai tedbirin uygulanabileceğini söyledi. Reuters haber ajansına konuşan Gargaş, verdikleri kararın, Katar’daki karar mercilerine de bir mesaj yollamasını umduğunu ve ülkenin çıkarlarının, komşularını zayıflatmaya yönelik olmaması gerektiğini belirtti.