Tampon vergisine son
Kadın olmak zor iş... Kadınlara özel ürünlerin diğerlerine oranla daha pahalı olduğu artık su götürmez gerçek. Ama devletlerin ‘lüks’ olarak görüp vergilendirdiği bir şey daha var: Reglimiz!
Reglden 90 milyon lira vergi
Aslında her kadının sağlıklı olduğunun bir göstergesi regl olmak… Ama Türkiye’de halen tabu. Adını anmak da gidip marketten ped almak da ‘çekinilecek’ bir şey. Türkiye’de yılda 1.5 milyar hijyenik ped, 550 milyon günlük ped, 18 milyon tampon tüketiliyor. Tüm bunların toplam pazar değeri 500 milyon lira.
KDV yüzde 18. Çok kaba hesapla devletin kasasına 90 milyon lira vergi geliri giriyor. Peki, benim reglimi vergilendirmeye kimin hakkı var? İşte tartışma da tam buradan çıkıyor.
Bir kadın ne kadar tampon kullanıyor?
Bir kadın hayatı boyunca 11 bin tampon kullanıyor. İngiltere’de yapılan hesaba göre kadınlar hayatlarının 38 gününü tampon için çalışarak geçiriyor.
Tampon vergisi tepki çekiyor
Avrupa ciddi ciddi tartışıyor bu konuyu. Tartışmanın adını da ‘tampon vergisi’ koymuşlar. Yaklaşık iki yıl önce İngiltere’de Laura Coryton isminde üniversite öğrencisi bir kız başlattı kampanyayı. Argümanı çok net. Devlet deve kuşu, kanguru ve timsah eti gibi ‘egzotik’ etlerden ya da helikopter satın alanlardan vergi almıyor. “O zaman neden hijyen ürünlerinde vergi var” diye soruyor. O etleri yemek de helikoptere binmek de bir seçim. Hem de lüks bir seçim. Ama regl olmak seçenek değil. Hijyenik ped ve tampon gibi ürünlerin olmaması ise kadınlar için hayal edilemez bir şey. Aksi birçok sağlık sorununa daveti çıkartmak demek. Dolayısıyla bu, vergilendirilebilecek bir lüks değil...
İngiltere geliri bağışlayacak
Coryton’a bir anda destek yaptı. “Change.org” adresinden açtığı online dilekçeyi 320 bine yakın kişi imzaladı. Sokakta onlarca eylem yapıldı. Muhafazakâr hükümet de seslerini duydu.
Maliye Bakanı “Vergi oranı zaten AB’nin izin verdiği en düşük vergi oranı olan yüzde 5” dedi. Ancak konuyu Avrupa Komisyonu’na taşıyacaklarının sözünü verdi. Yıllık ortalama 68 milyon liraya denk gelen vergi gelirini ise kadına yönelik şiddetle mücadele eden derneklere bağışlayacaklarını duyurdu. İngiltere’yi Fransa takip etti. Onlar da yüzde 20’den yüzde 5.5’e indirdi vergi oranını. Şimdi gözler Avrupa Komisyonu’nda. İngiltere umutlu. “Kısa süre içinde AB yasaları değişecek ve vergileri yüzde 5’in altına indirmeye izin çıkacak” diyorlar.
Kanada vergiyi sıfırladı
İngiltere’de vergi şimdilik belki sıfırlanmadı ama kampanyanın işe yaradığı ülkeler oldu. Örneğin Kanada... Kanada gelen baskılar üzerine geçen temmuz ayında vergiyi sıfırladı. Malezya geçen yıl yüzde 10’dan yüzde 6’ya indirdi oranı. Daha da düşürüleceğinin sözünü verdi. ABD Başkanı Barack Obama da açık destek verdi kampanyaya. Ancak yüzde 4-9 olan oranı değiştirmek için karar eyaletlerde. Pennsylvania, Minnesota, New Jersey, Massachusetts ve Maryland’in ardından geçen hafta Chicago’da da vergiler kalktı. Illinois, Kaliforniya ve New York’tan da önümüzdeki günlerde bu yönde bir karar bekleniyor.
Kampanyanın yüzü çok ünlü
En büyük tartışmalardan biri de Avustralya’da. Bir rap şarkısı bile yapmışlar. Videoda oynayanlardan biri de dönemin Avustralya Başbakanı Tony Abbott’ın kız kardeşi. Hijyenik ped ve tamponlardan alınan yüzde 10 vergiyle 20 milyon dolar yani 57 milyon lira vergi geliri elde ediliyor.
