Sürücülere 'geçici ödeme' dönemi
Kusurlu sürücü, yaralanmasına
neden olduğu hiçbir sosyal güvencesi olmayan kişiye, tazminat davası devam
ederken, tedavi giderleri için "geçici ödeme" yapmakla yükümlü tutulabilecek.
İstanbul Ticaret Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Nevzat
Koç, TBMM Adalet Komisyonunda ele alınan Türk Borçlar Kanunu Tasarısının aynen
yasalaşması halinde Türk hukukuna ilk defa girecek olan haksız fiile dayanan
tazminat davalarında "geçici ödeme" yapılmasına ilişkin maddeyi, AA muhabirine
değerlendirdi.
Tasarının hazırlanması için Adalet Bakanlığında oluşturulan komisyona
başkanlık eden ve Adalet Komisyonundaki çalışmalara da katılan Koç, düzenlemenin
"reform" niteliği taşıdığını söyledi.
Komisyonda kabul edilen ve bazı koşullarla "geçici ödeme" yapılmasına
olanak sağlayan 75. maddenin yasalaşması durumunda, Türk hukukuna ilk defa
"geçici ödeme" kavramının gireceğini belirten Koç, "Mesela, yüzde 100 kusurlu
olarak bir yayaya çarptığı belirlenen bir sürücü, hiçbir sosyal güvencesi olmayan
bu yayanın ameliyat olması için acil parasal desteğe ihtiyaç duyması, iddiasının
haklılığı konusunda inandırıcı deliller sunması ve ekonomik durumunun da
gerektirmesi halinde, istemi üzerine, hakimin kararı ile ona geçici ödeme yapmaya
zorlanabilecek" diye konuştu.
-"AŞIRI MİKTARLAR OLACAĞINA İNANMIYORUM"-
Koç, bu maddenin, tasarının reformcu karakterini yansıtan en önemli
düzenlemelerden biri olduğunu ifade ederek, şunları kaydetti:
"Maddede öngörülen koşullar gerçekleşmişse, zarar görenin istemi
üzerine, hakim, hiçbir sosyal güvencesi de olmayan zarar görene, onun en
sıkıntılı döneminde maddi güçlükleri aşmasına yardımcı olunması amacıyla zarar
verenin geçici ödeme yapmasına karar verebilecektir. Sosyal düşüncelerle tasarıda
yer verilen söz konusu maddede, henüz dava sonuçlanmadan, nihai karar üzerinde
etkili olmamak üzere, zarar görenin makul miktarlardaki parasal ihtiyacının,
geçici ödeme kararıyla karşılanması konusunda hakime takdir yetkisi verilmesi
öngörülmektedir. Uygulamada, aşırı miktarlarda geçici ödeme kararları
verileceğine inanmıyorum. Çünkü, Yargıtay, nihai kararın temyiz edilmesi üzerine
vereceği kararlarla, geçici ödeme miktarının ve kapsamının belirlenmesinde,
hakimin takdir yetkisini isabetli olarak kullanıp kullanmadığını da denetleyecek
ve yerel mahkemeler de bu çerçevede kararlar vereceklerdir."
Geçici ödeme kararının, her haksız fiile dayanan tazminat davasında
verilmesinin söz konusu olmayacağını anlatan Koç, hakim, söz konusu kararı
kendiliğinden değil, ancak zarar görenin istemi ve maddede öngörülen koşulların
gerçekleşmesi durumunda vereceği için istisnai bir uygulama olacağına da dikkati
çekti.
-DAVANIN REDDİNE KARAR VERİLİRSE NE OLACAK?-
Tasarıya göre, hakim, zarar görenin iddiasının haklılığını gösteren
inandırıcı kanıtlar sunduğu ve ekonomik durumu da gerektirdiği takdirde, istem
üzerine davalının zarar görene geçici ödeme yapmasına karar verebilecek.
Zarar görenin açtığı davanın kısmen veya tamamen kabulüne karar
verilirse, zarar verenin (davalı) yaptığı geçici ödemeler, tazminattan
indirilecek.
Davanın reddine karar verilmesi durumunda ise hakim, ret kararında, zarar
görenin (davacı) aldığı geçici ödemeleri, yasal faiziyle birlikte geri vermesine
hükmedebilecek.
-MADDE KOMİSYONDAN GEÇTİ AMA?-
Görüşmelerine bir süre ara verilen tasarının, söz konusu maddesi, Adalet
Komisyonunda kabul edildi. Komisyon üyelerinin bazıları düzenlemeye karşı
çıkarken, bazıları da çekincelerini ortaya koydu. Bazı milletvekilleri ise
"reform" niteliği taşıdığını ifade ederek, düzenlemeyi destekledi.
Adalet Komisyonu Başkanı, AK Parti Ankara Milletvekili Ahmet İyimaya,
düzenlemeye karşı olduğunu ifade etti.
MHP Ordu Milletvekili Rıdvan Yalçın da hakimin, dava sürerken böyle bir
karar vermiş olmasının nihai kararı üzerinde etkili olacağını öne sürdü. Yalçın,
"Devlet yoksuluna sahip çıkmak istiyorsa, bunu, suçluluğu kanıtlanmamış bir
kişiden para alarak değil, devletin imkanlarından yararlandırarak yapmalı"
dedi.
Maddenin "reform" niteliği taşıdığını belirten ve "Yararlı bir
düzenleme" diyen CHP Kırklareli Milletvekili Turgut Dibek ise "Hakim, davanın
başında geçici ödeme kararı verirse, kararını da belli etmiş olur" şeklindeki
eleştirilere katılmadığını belirtti.
Kurban Bayramından sonra tasarı üzerindeki görüşmelerin devam etmesi
bekleniyor.
