Çoğunluğun uygulamasına yer verdim

SORU: 7 Eylül tarihindeki yazınızda yer alan sehiv secdesiyle “Yeni İslâm İlmihali” adlı eserinizdeki sehiv secdesi tarifi bana farklı gibi geldi. Beni bu konuda beni aydınlatır mısınız? (Nurettin Polat)

CEVAP: Temelde farklı bir şey yoktur. “Yeni İslâm İlmihali”ni yıllar önce, Türkiye’de hakim olan Hanefi mezhebini esas alarak yazmış, diğer mezheplerin görüşlerine yer vermemiştim. Ama aradan yıllar geçti, bazı konuların gerçeğine doğrudan Kur’ân ve hadiste ulaştım. Onun için sözünü ettiğiniz yazımda, İslâm dünyasının çoğunluğundaki uygulamaya yer verdim. Evet Hanefi Mezhebi’ne göre sehiv secdesi selamdan sonra yapılır ama diğer mezheplerin görüşleri secdenin selamdan önce yapılacağı şeklindedir. İşte “Yeni İslâm İlmihali”nin yeni baskısı için yaptığım açıklama şöyledir:

Farzın tehirinden (geciktirilmesinden), vacibin terk veya tehirinden yapılması lazım gelen bir yanılma secdesidir. Namazın farzlarından birini yanılarak tehir etmek, vaciplerinden birinin yerini değiştirerek daha önce veya sonra yapmak veya terk etmek suretiyle yanılan kimse, namaz içinde bunu hatırlarsa namazını kılar, et-Tehiyyatü’den sonra imam ise yalnız sağ tarafına, yalnız ise her iki tarafına selam verir. “Allahu ekber” deyip iki secde daha yapar oturur. “et-Tehiyyatü, sallibarik” okur, selam verir.

Tahiyyat ve dualar okumak

Yanılma secdesinin, selamdan sonra yapılıp ardından tekrar tahiyyat ve dualar okunarak yeniden selam verme tarzı Hanefi Mezhebi’ne göredir. Şafiilere göre sehiv (yanılma) secdesi selamdan önce yapılır ve bu iki secdenin ardından tekrar teşehhüde (et-Tehiyyatü okumaya) gerek yoktur. Hemen selam verilip namazdan çıkılır. Malikilere göre de yanılan kimse Tahiyyat ve salavattan sonra selam vermeden iki secde yapar. Ardından sadece Tahiyyat okuyup selam verir.

Yani Malikilere göre de yanılma secdesi selamdan öncedir. Hanbelilere göre ise bu secde selamdan önce de sonra da yapılabilir. Şayet selamdan sonra yapılırsa secdenin ardından yeniden Tahiyyat okumak gerekir. Ama selamdan önce yapılırsa birinci Tahiyyat yeterlidir. Secdenin ardından yeniden Tahiyyat okumaya gerek yoktur (Bkz. El-Fıkh alal-mezahibil-erbaa, 1/451-452).