Sistem sil baştan!

SBS kalkıyor, YGS değişiyor ama sınav bitmiyor. Özel okullar ile üniversiteler kendi sınavlarıyla öğrenci alacak. Her okula ayrı sınav yolda

Milli Eğitim Bakanlığı, 2013 yılında son kez uygulanacak SBS’nin ardından hayata geçirilecek yeni liselere yerleştirme sistemi çalışmalarını taslak olarak tamamladı.

Galatasaray ve Kabataş gibi yoğun ilgi gören liseler öğrencileri kendi sınavıyla alacak. Öğrencinin her faaliyeti nota dönüşecek. Uygulama bu yıl başlıyor.

Milli Eğitim Bakanlığı, 2013 yılında son kez uygulanacak SBS’nin ardından hayata geçirilecek yeni liselere yerleştirme sistemi çalışmalarını taslak olarak tamamladı. SBS’nin ardından yerleştirmelerde öğrencilerin ortaokullardaki ders notları ve ders dışında katıldıkları etkinlikler, yarışmalar liseye yerleştirmede etkili olacak. Bakanlık öğrencilerin çok talepte bulunduğu Galatasaray, Kabataş, İstanbul Erkek, Kadıköy Anadolu gibi “elit” liselerin de bir listesini belirleyecek. Bu liselere talep yüksek olduğu için, kendi sınavlarını yapacaklar. Milli Eğitim Bakanı Nabi Avcı, üniversitelerin kendi öğrencilerini seçmesine yönelik sistemin kurulacağını da açıkladı. Sistemde özel okullar tamamen bağımsız olacak. Bu okullar kendi yapacakları sınavla öğrencilerini seçecek. Meslek liselerin de ise sınav kalkacak, ikametgaha göre öğrenci alacak. Meslek liselerinden de çok tercih edilen ve talep gören okul olursa sınav yapılması kararı alınabilecek.

35 üniversite için de özel sınav yöntemi

Bakan Bakan Nabi Avcı, üniversiteye giriş sisteminin değiştirileceği mesajını da verdi. Üniversiteye girişte de uygulanacak ve 4 yıllık bir sürenin ardından hayata geçirilmesi düşünülen sistem de şöyle:

- Üniversite giriş sınavları YÖK taslağının içine alınacak.

- Genel sınav yapılıp yapılmayacağı henüz netlik kazanmadı.

- YGS - LYS’lerde de, bazı üniversiteler kendi sınavlarını yapabilecek. YGS - LYS’lerde de, üniversiteler kendi sınavlarını yaparken de sadece bazı ders ve alanlara değil, lisedeki ders dışı beceri ve başarılara da bakılacak.

- YÖK taslağına üniversitelerin kendi öğrencisini seçmesine ilişkin bazı kriterler konulacak. Üniversitenin “öğrenci sayısı”, “öğretim üyesi sayısı”, “bilimsel yayın sayısı” gibi unsurlara bakılarak üniversitelerin kendi öğrencilerini seçmelerine ilişkin bir sistem hayata geçirilecek. Uygulamanın ilk etabında bu şartlara uyan ODTÜ, Boğaziçi, Hacettepe, İTÜ gibi 30-35 üniversiteye bu hak verileceği zamanla ve kademeli olarak bu hak yaygınlaştırılacak.

Yarışmalar bile etkili olacak

- 4+4+4 sisteminin 2. aşaması olan ortaokul bölümünde öğrencilerin tüm ders notları elektronik sisteme işlenecek.

- Öğrencilerin katıldığı münazara, yarışmalar, resmi etkinlikler, okuldaki sosyal çalışmalardaki rolünün de yer aldığı ders dışı işlemler de sisteme işlenecek.

- Bu iki notun oluşturduğu 8. sınıfta verilecek ‘değerlendirme puanı’ elde edilecek.

- Öğrenci aldığı bu puan ile sadece ikametgahına yakın bir anadolu lisesine gidebilecek.

- Öğrenciler 8. sınıf sonunda istedikleri liselere “ön kayıt” yaptıracak. Bu ön kayıtlara göre talep alınacak. Talebin yüksek olması halinde sınav konulmamış liseye sınav kararı alınabilecek.

- Bakanlık bazı liseleri özel olarak belirleyecek. “Ekstra” ya da “elit” olarak bakanlıkta adlandırılan bu liseler alınacak kararla yapılacak sınav sonucuna göre öğrenci alacak. Bu liseler arasında Galatasaray, Kabataş, İstanbul Erkek, Kadıköy Anadolu, Ankara Atatürk Anadolu gibi liseler olacak. (İstanbul’da bu liselerin sayısının 20’yi geçmeyeceği konuşuluyor. MEB yetkilileri, “Birçok liseye çok talep olmayacaktır. Bölgesindeki kadar talep olacaktır. Başka bölgede yine kendi bölgesindeki kalitesinde okula öğrenci gitmek istemeyecektir” görüşünü savunuyor).

- Bu liseler MEB’ten destek alarak sınav hazırlayacak. Öğrenci istediği kadar lisenin sınavına girebilecek.

- Eğer sınavsız öğrenci alan bir liseye yine beklenenden fazla talep olursa, öncelik ikametgah bölgesindekilere verilecek. Talep karşılanmadığı takdirde dışarıdan gelen öğrencilere sınav uygulanabilecek.

- Sınavların yürütme sorumluluğu il ve ilçe milli eğitim müdürlüklerinde olacak.

‘Amerika’da işler ama bizde olmaz’

- Cem Gülan-Özel Okullar Birliği Derneği Başkanı: Milli Eğitim Bakanı, benzeri ABD’de bazı liselerde uygulanan liselere giriş yönteminin Türkiye’de uygulanacağını aktarıyor. Ancak bu yöntem Türkiye’de olmaz. SBS kalktıktan sonra devlet liselerinin de öğretmen kanaati, özel yetenek gibi kriterler ile öğrenci aldığı bir sistem bu. ABD’de bunu kimse yadırgamaz. Ama burası Türkiye, burada Şanlıurfa’da yaşayan bir çocuğun sanat veya spor ile uğraşmasını veya İngilizce, Fransızca bilmesini nasıl isteyebiliriz. Bakan beyin bahsettiği sistem gelirse, bir öğrenci en seçkin olan en az 20 lisenin sınavına girer. İyi de bu nasıl olur? İstanbul Lisesi, Kabataş Lisesi ve Galatasaray Lisesi için, yani çok fazla talep olan bu liseler için ayrı sınav yapıldığı zaman her birine en az 100 bin öğrenci başvurur. Biz, Bakan beyden randevu talep ettik. En kısa zamanda görüşüp çekincelerimizi anlatacağız. “

‘Kaliteli okulun seviyesi düşer”

- Sadık Gültekin-VATAN Eğitim Yazarı: “Eğitim-öğretimin amacı liseleri üst seviyeye çıkartmaktır. Ama Milli Eğitim’in yaptığı şu, üst düzeydeki okulları diğerlerinin seviyesine indirgemek. Sınavlar kaldırıldığı zaman bu okullara öğrencileri neye göre alacaksınız? Bu durumda adrese dayalı kayıt sistemi ile de öğrenci alınacak. Seviye düşecek.”

‘Her lise aynı seviyede olmalı’

- Turgay Polat-Eğitim Uzmanı: “Galatasaray Lisesi ve İstanbul Erkek Lisesi’ne özel sınav yapma hakkı verilmesi biraz zorlama gibi duruyor. Türkiye’deki liseler arasında önemli seviye farklılıkları var, özel sınav hakkı verilen liseler üst seviye ve en çok tercih edilen liseler. Bütün liseler aynı seviyeye çekilmediği sürece iyi liselere böyle özel sınav hakları verilmeye devam edilir, mantıksız olur. “

‘Yanlış bir adım bugünü aratır’

- Ünsal Yıldız-Eğitim-Sen Genel Başkanı: “Bu konuda Ömer Dinçer döneminden beri altyapı hazırlanmaya başlandı. Hatta o dönemde de basında ‘mahalle mektepleri’ şeklinde konuşuldu. Maalesef çocukların yaşamında önemli yer tutan sistemlerle ilgili kararlar akademik çevrelerden uzakta bilimsellikten uzakta ve gizlilik içerisinde yapılıyor. Sınavın kalkması iyi birşey olabilir . Ancak atılan yanlış bir adım şuan ki sistemi bile aratır.”