Gazete Vatan Logo

Serbest fiyatı indirimde hatırladılar

Bu yıl benzine 14 kez zam geldi. Yapılan her zam benzin istasyonlarının tabelalarına anında yansıtıldı. Ancak aynı istasyonlar, 6 ay sonra yapılan indirimi görmezden geldi

Akaryakıtta üst üste yapılan zamların ardından 6 ay sonra gelen indirim sorun oldu. Mersin'den arayan bir okur, benzinde 8 Ağustos'ta yapılan indirimin pompa fiyatlarına yansımadığından şikayet etti. Okuyucu, durumu söz konusu bayinin bağlı olduğu dağıtım şirketinin yetkililerine ilettiğinde, "Yapacak bir şey yok" yanıtı aldığını da ifade etti.

Aynı akaryakıt şirketinin İstanbul'un çeşitli semtlerindeki bayilerini dolaşınca farklı fiyat uygulamaları olduğunu biz de tespit ettik. Son indirimle benzinin litresi 95 oktanda 3.06, 98 oktanda 3.29 YTL'ye gerilerken, aynı fiyat bölgesinde (Akaryakıt şirketleri coğrafi konumlara göre farklı fiyatlar açıklıyor) 4 kuruşa yakın farklar var.

Yansıtmamışlar
Örneğin İstanbul Maslak'ta 95 oktan benzin 3.06, 98 oktan benzin 3.29 YTL'ye satılırken (Ana dağıtım şirketinin açıkladığı rakam), Gaziosmanpaşa'da ise 3.10, 3.33 YTL'lik fiyat biçiliyor Yani Gaziosmanpaşa'daki bayi hâlâ indirim öncesi fiyatları uyguluyor. Motorinin litre fiyatı da iki komşu semt arasında 6 kuruş oynuyor. 14 bin akaryakıt ve 5 bin de otogaz istasyonunun bulunduğu Türkiye'de farklı fiyat uygulamalarının örnekleri çoğaltılabilir.

Konuyu ilettiğimiz akaryakıt şirketinin üst düzey yetkilisi "Bizim açıkladığımız fiyat öneri niteliğinde. Bayi buna uymazsa elimizden bir şey gelmiyor" diyor. "Neden?" diye sorunca "Kanun bayilerin fiyati serbestçe belirlemesine hükmediyor" yanıtını veriyor.

Gerçekten de akaryakıt fiyatlarındaki bu farklı uygulamalar için hukuki bir yaptırım yok 2005 yılı başında yürürlüğe giren Petrol Piyasası Kanunu, akaryakıt piyasasında rafinerilere, dağıtım şirketlerine ve bayilere serbest fiyat uygulayabilme imkanı tanınıyor.

Cezayı tüketici versin
Durumu aktardığımız Türkiye Akaryakıt Bayileri Petrol ve Gaz Şirketleri İşveren Sendikası (TABGİS) Başkan Vekili Rasih Arbay ise "Yasaya göre serbesti var, onun için farklı fiyatlar olması doğal" diyor. Soruyoruz: "Fiyat zamlanınca herkes artırıyor, düşerken kimisi indiriyor, kimisi indirmiyor. Serbest piyasa böyle bir şey mi?"

Arbay'a göre aslında zam yapıldığında olduğu gibi fiyatlar indirildiğinde de bütün akaryakıt bayilerinin buna uyması daha doğru. Arbay, "Aksi taktirde fırsatçılık olur" diye cevaplıyor.

Peki 'çözüm'nerede? Arbay, bu sorunun cevabını şöyle veriyor:

"Yasal olarak çözüm diye bir şey yok. Nasıl elmanın ya da bir gömleğin fiyatı mağazadan mağazaya değişiyorsa, akaryakıt da öyle algılanmalı. Burada iş tüketiciye düşüyor. Eğer yakıt aldığı istasyonun zamları zamanında yansıtıp, indirimleri yapmadığını görüyorsa o istasyondan almasın."

Benzine bu yıl 14 zam 2 indirim geldi
Petrol fiyatları bu yılın ilk 8 ayında yüzde 32 yükselişle 58 dolardan 78 dolara çıktı. Bu artışın iç piyasaya yansıması da sert oldu. Benzin fiyatı Ocak-Ağustos döneminde yüzde 17.8 artışla 2.62 YTL'den 3.06 YTL'ye ulaştı. 8 aylık dönemde benzin fiyatları 16 kere değişirken, bunun 2'si indirim, 14 tanesi de artırım yönünde oldu.

Yeni indirim gelecek
Ağustos ayının ilk Cuma günü petrol piyasası Chris Kasırgası'nın yarattığı tedirginlikle rekor seviyelere yakın yüksek kapatmıştı. Ancak kasırga cephesinde korkulan olmadı. Piyasaların rahatlaması beklenirken aynı hafta sonu BP'nin; Alaska'da günlük 400 bin varil (ABD'nin günlük üretiminin yüzde 8'i) üretim yaptığı Purdhoe Bay bölgesindeki üretimini, boru hatlarındaki aşınma nedeniyle; durdurduğunu açıklaması piyasalardaki gerginliğin devam etmesine neden oldu.

Yine de piyasaların hareketi hiç de beklenen gibi olmadı ve fiyatlarda ciddi oranlarda gerilemeler yaşandı. Spekülatörlerin kar satışlarıyla Brent petrolü 78.60 dolar seviyesinden 75.40'a geriledi.

Petrol fiyatlarında bu seviyeler belki bir-iki hafta korunabilir hatta daha düşük seviyeler bile görülebilir. Ancak spekülasyonun sonuna gelindiğine dair emareler henüz görülmüş değil...

Ortadoğu'da ateşkes umutlarıyla birlikte hem petrol fiyatlarının gerilemesi, hem de kurların düşmesi iç piyasadaki benzin ve motorin fiyatlarında indirimler getirecek. Önümüzdeki hafta benzinde yeni bir indirim olması hayli kuvvetli olasılık. Uluslararası motorin fiyatlarının bir parça gerilemesiyle sonraki haftada burada bir indirim olabilir. Yerel dağıtım şirketlerinin ve istasyonlarının bu indirimleri pompa fiyatlarına yansıtmaları kaydıyla tabii ki..

Yine de uluslararası petrol piyasalarında 'boğalar'ın hakimiyeti sürüyor. 'Ayılar' kısa süreli bir taktik muharebeyi kazanmış durumdalar.

Haberin Devamı