Seçimin kazananı Oy ve Ötesi!
Oy ve Ötesi’nin 55 binden fazla gönüllüsü 7 Haziran günü sabaha kadar sandık başında çalışarak olası şaibeli durumlara engel oldu. Derneğin kurucularından Yasemin Örs seçim gününü anlattı.
Oy ve Ötesi seçime nasıl hazırlandı? Eğitimler nasıl verildi?
Oy ve Ötesi’nin en önemli varlığı sandık gözlemcilerinin yasa ve yönetmeliğe hakimiyeti. Bunun için Mart 2015’ten bu yana, 200’ün üzerinde, en ufağı 40 kişilik, en büyüğü 2 bin kişinin üzerinde katılımla gerçekleşen eğitimler verdik. Yüz yüze verdiğimiz eğitimler çok önemliydi, 45 ilin 45’inde de bunu gerçekleştirebildik. Yetinmedik herkesin kafasında beliren olası soruları cevaplamak üzere online soru - cevap toplantıları yaptık. Süreci titizlikle tüm gözlemcilerimize öğretmeye, Oy ve Ötesi’nin kültürüne yaraşır şekilde, bilgi ve uzlaşmacı tavırlarıyla sandık başında yer alabilmeleri için elimizden geleni yaptık.
Pratik gönüllü rehberimiz ve gün içinde yaptığımız hatırlatma mesajlarıyla da sandık başındaki gönüllülerimizin bilgilerini pekiştirmeye çalıştık.
Kaç il, kaç ilçe ve kaç sandıkta görev yaptınız?
46 il, 173 ilçe ve toplam 56 bin sandık gönüllüsüyle 7 Haziran’da sandıklarımızın başındaydık.
Ne gibi yanlışları ortaya çıkardınız?
Çoğu zaman bilgisizlik, duyarsızlık ve matematik hatadan kaynaklanan, sırasıyla; kimlik kontrolüne dair hatalar, zihinsel ve fiziksel engelli vatandaşlarımızın oy kullanım prosedürlerinin aksatılmasına dair, sayım sırasında geçerli ve geçersiz oyların doğru tespitine dair ve sayım sonuç tutanağının doğru toplamları işaret edecek şekilde doldurulmasına dair düzeltmeler ve müdahaleler yapmış olduğumuz doğrudur.
46 İLDEN ÇAĞRI MERKEZİMİZE TELEFON YAĞDI
İlginç hikayeler var mı sandık başlarından?
Çok ilginç ve çok motive edici hikaye var. Sivil toplumun sandık başında sorumluluk alarak yarattığı farkı görüyorsunuz. Bunları topladığımız bir sitemiz var. Sandiklarim.com.. Bu sitede farklı çevrelerden ve inanışlara sahip bireylerin ortak paydada nasıl kenetlendiğinden tutun da, bir nevi aile bağı kurduklarını, öte yandan, sisteme gerekli yerlerde müdahale edebilmiş olmanın verdiği tatmin hissini okuyabilirsiniz. Bir gözlemcimizin bulunduğu sandıkta, görme engelli bir vatandaşımız, kendisine kimin refakatinde oy vermek istersiniz diye sorulduğunda; “Oy ve Ötesi’nden biri var mı“ diye sormuş. Bu ne demek; Oy ve Ötesi gönüllülerinin sürece olan hakimiyet ve tarafsızlığının bir kanıtı demek oluyor.
Merkezde görev dağılımı nasıldı? Sandık başındaki müşahitleri tanıdık, peki görmediğimiz kahramanlar neler yaptı?
Merkezde çok büyük bir çağrı merkeziyle çalıştık. 46 ilden yağan telefonları cevaplamak için sabahın çok erken saatlerinden bir diğer sabaha kadar çağrı merkezimizle iş başındaydık. Yine sahadaki avukatlarımızı destekleyen bir merkez hukuk takımımız vardı. Batman ilimizdeki bir okulda; parti müşahitleri olmalarına rağmen, gönüllülerimizin içeri alınmama durumu söz konusu oldu. Bu durumda merkezden müdahale ettik, telefonla yaptığımız yapıcı görüşmeler neticesinde, yasayı ve yönetmeliği anlattık ve kolluk kuvvetlerinin müşahitlerimizin, hakları olduğu üzere, sandık başına alınmalarını sağladık. Buna benzer durumlar bulunduğumuz illerde çokca karşımıza çıktı. Maalesef her durumu çözdüğümüzü söyleyemeyiz. Bu konuda hem kolluk kuvvetlerinin hem de sandık kurulunda görev almış kişilerin daha iyi eğitilmeleri ve bilinçlendirilmeleri gerekiyor.
128 BİN SONUCU KARŞILAŞTIRDIK
Resmi sonuçlarla karşılaştırılması neticesinde partilere yazılan fazla ve eksik oyların tespiti, sisteme hatalı girişleri ayrıca yasa ve yönetmeliklerin doğru uygulanmasını denetledik. Buna göre 34 milyon oy içinde farklı yazılan oyların sonuçlara etki etmeyecek kadar az. Oy ve Ötesi, YSK’nın SEÇSİS sistemine girilen verilerle kendi tutanaklarını karşılaştırdığı (Türkiye Tutanak Teyit) T3 sisteminin sonuçlarına göre Türkiye’deki 174 bin 400 sandıktan 128 bin 620’sinin sonuçları üzerinden karşılaştırma yaptık. Buna göre yüzde hesabıyla, Ak Parti için yüzde 0.052, CHP için yüzde 0,001 MHP için yüzde 0.01, HDP için yüzde 0.003 fazla ve SP için yüzde 0.017 eksik oyun sayıldığını tespit ettik. Bu rakamlara göre sonuçlara etki etmeyecek oynamaların olduğu belirlendik.
PARTİLERE YAZILAN EKSİK VE FAZLA OYLARI GÖZ ARDI ETMEDİK
Sayım sürecinde nelere dikkat ettiniz?
Gönüllülerimiz tüm sayım sürecine eşlik ettiler. Gönüllülerimizin yüzde 9’u sabah erken saatlerde sandık çevresinde oldukları için, kuruldaki eksiği tamamladılar ve sandık kuruluna girdiler. Sayım sürecine yakinen şahit oldular. Sayım sürecinde geçerli geçersiz oyların tespiti önem teşkil etti. Bu konuda gönüllülerimize çoğu zaman danışıldığını biliyoruz. sandiklarim.com sitemizde paylaşılan bir anektodda; sandık kurulu başkanının, ‘Oy ve Ötesi gönüllüsü var mı?’ diyerek; kendisine bir oy pusulasının geçerli olup olmadığını sorduğunu okuduk.
Kaç tane şaibeli oy ortaya çıktı ve bu oylar hangi partilere gitmişti?
Esas yanılgı burada; şunun altını çizmek isteriz. Seçim ve sayım sistemimiz gayet iyi işleyen örnek sistemler. Bunu çoğu kez hem verdiğimiz röportajlarda hem de konuk olduğumuz programlarda ifade etmeye çalıştık. Ancak halkın bu sistemlere sahip çıkması; işleyişin kalitesini artırıyor, bu bir gerçek. Bu seçimde bir kez daha gördük bunu. Biliyorsunuz T3 sistemimizle hem gönüllülerimiz hem de siyasi partiler aracılığıyla tarafımıza iletilen tutanakları, resmi sonuçlarla karşılaştırdık.
Partilere yazılan eksik ve fazla oyların toplamı, bizim taramamızdan geçen toplam 128 bin 620 tutanak kapsamındaki 34 milyon geçerli oyun içerisinde göz ardı edilebilecek bir boyuttadı.
