Önemli paritelerde durum

Uzunca bir süredir AB üyelik görüşmelerine odaklandık. Aslında gayet doğal. Türkiye piyasalan açısından bakıldığında AB üyeliği kadar önemli başka hiçbir şey yok ve 10 yıl gibi bir süre için olmayacak da. Son haftaların gösterdiği gibi burada yazılacak daha çok şey var.

Biz AB sürecine odaklanmışken yurt dışında önemli gelişme olarak petrol fiyatlarındaki hareket yaşandı. Bugün bir ikinci olasılığı ele almak istiyoruz.

Petrol fiyatlannı yukarı itmekte başarılı olan spekülatörler şimdi dikkatlerini uluslararası döviz piyasalarına çevirmiş durumda. En azından öyle olduğu söyleniyor.... Uluslararası döviz piyasalarında ne olup bittiğini kısaca ele alalım.

Rakamlar
Dün uluslararası döviz piyasalarında hareket vardı.

Amerika piyasası açılana kadar hareket sınırlı kaldı. Euro dolar karşısında biraz yukan gitti. New York piyasası Türkiye saatiyle 15 civarında açıldı ve hareket güç kazandı. Euro birkaç dakika içinde yüzde yanmdan fazla yükselerek 1.2420'ü gördü. Bu yazının kaleme alındığı saatlerde Euro gücünü koruyordu ve 1.2410 civarında idi. Üstelik paritenin yukan hareketi durmuşa da pek benzemiyordu.

Dolar dün İsviçre Frangı ve Yen karşısında da değer yitirdi. En güçlü hareket ise Kanada dolarında yaşandı. Kanada doları dün Amerikan doları karşısında son 11 yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Döviz piyasalarında yeni bir hareketlenmeden söz ediliyordu...

Bu hareketlilik nereden kaynaklanıyor?

Nedenleri
Dün Euro-dolar paritesinde bu hareketler başlarken aslında önemli bir gelişme olmamıştı.

Ne yeni bir veri açıklanmış... Ne de terörist bir saldırı olmuştu. Hareketi başlatan, teknik nedenlerdi. 1.23 üzerinde bazı kritik seviyeler vardı. Euro bunları kırınca hareket birden hız kazandı.

Ama esas neden farklıydı. Hatırlayacağınız gibi kısa bir süre önce FED Amerika'da faiz yükseltmişti. Normalde bunun Euro'yu zayıflatması ve doları güçlendirmesi gerekiyordu. Çünkü FED'in bu hamlesi dolar cinsi uzun vadeli faizlerin de yükselmesine neden olacaktı. Ama tam tersi oldu.

Dolar cinsi 10 yıllık uzun vadeli faizler hiç beklenmedik bir şekilde geriledi.

Dile kolay, geçtiğimiz haziran ayı ile kıyaslandığında 10 yıllık dolar cinsi faizler 70 baz puanı daha düşük. Faiz yüzde 4'te...

Yüzde 2-2,5 civarındaki enflasyonu çıkann, 10 yıllık dolar cinsi reel faizler yüzde 1,5-2'ye gerilemiş oluyor. Geçmişe kıyasla anormal derecede düşük ve olması gerekenin yarısı.

Bu, piyasalar açısından çok önemli bir sinyal oluşturuyor.

Anlamı
Uluslararası spekülatörler ve diğer piyasa oyuncuları bizce 10 yıllık faizlerdeki gerilemeye büyük önem verdi. Bu, şu şekilde yorumlanıyor.

Greenspan her ne kadar ABD ekonomisinin iyi gittiğini söylerse söylesin reel faizlerdeki gerileme piyasanın olaya bakışını gösteriyor ve ABD ekonomisinin yakın bir gelecekte zayıflayabileceği sinyalini veriyor. (Okurlar hatırlar, bu olasılığı birkaç hafta önce bu köşede ele almıştık.)

Bu satırları yazarken ABD'de toptan eşya fiyatları endeksi açıklandı. Geçtiğimiz ay toptan eşya fiyatlarında enflasyon sıfır olmuştu. Bu veri piyasa beklentilerini bir kez daha kanıtlıyor ve ABD ekonomisindeki yavaşlama beklentilerine güç kazandırıyor.

Sonuç
Peki Euro-dolar paritesinde tanık olduğumuz bu hareket bazı spekülatörlerin beklediği gibi büyükçe bir çıkışa dönüşür mi?

Aslında biz orta vadede böyle bir çıkış bekliyoruz. Bunu bu köşede de ele almıştık. Ama zamanlamayı kestirmek her zaman çok zor.