Sağın yükselişi!

Türkiye karşıtlığı kartını oynayan aşırı sağ partiler Seçmen sandığa ilgi göstermediği için katılım yüzde 43 gibi rekor düzeyde düşük kaldı

Avrupa Birliği’nin yasama ve danışma organı olan Avrupa Parlamentosu’nun 736 yeni üyesinin belirlendiği seçimler, AB’nin 27 ülkesindeki 388 milyon seçmenin sandığa ilgisiz kalması nedeniyle sönük geçti. Geçtiğimiz yıl yüzde 45 olan katılım, bu yıl rekor düzeye gerileyerek yüzde 43 oldu. 27 ülkenin sonuçlarına bakıldığında seçmenlerin özellikle ekonomik kriz nedeniyle iktidar partilerini sandıkta cezalandırdıkları görüldü. İngiltere, İspanya, Yunanistan, Bulgaristan, İrlanda, Letonya gibi ülkelerde muhalefet seçimden galip ayrıldı. Parlamentodaki genel dağılımda ise AP’nin en büyük grubu olan Hristiyan Demokratlar’ın oylarını yüzde 36.6’dan yüzde 39.5’e çıkardıkları, Sosyalist Grup’un ise 1.6 puan gerileyerek yüzde 26’da kaldığı görülüyor.

Türkiye karşıtlığı oy getirdi

Kampanyalarını birçok ülkede Türkiye karşıtlığı üzerine kuran aşırı sağcı partiler de seçimin galiplerinden oldu. Hollanda’da “Türkiye 1 milyon yıl sonra bile AB’ye üye olamaz” diyen aşırı sağcı Geert Wilders’ın lideri olduğu Özgürlük Partisi’nin (PVV) ülkesinin 25 sandalyesinden dördünü kazanmasının ardından Avusturya, Macaristan ve sürpriz bir şekilde Finlandiya’da da aşırı sağcılar ve AB karşıtı partiler beklenmedik düzeyde oy aldı. Avusturya’da kampanyasını tamamen Türkiye ve İslam karşıtlığı üzerine kuran Özgürlük Partisi FPÖ, oylarını iki kat artırarak yüzde 13 gibi çok yüksek bir oy oranına ulaştı. AB’nin lokomotifi olan Almanya ve Fransa’da iktidar partileri seçimi kazandı. Ancak Almanya Başbakanı Angela Merkel’in 6 puan kaybettiği, bunun aksine Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy’nin oylarını artırmayı başardığı görüldü. İngiltere Başbakanı Gordon Brown ise partisinin seçimlerde tarihinin en kötü sonucunu almasının ardından koltuğunu korumaya çalışacak.

Irkçılar ve AB karşıtları da meclise girdi

İSPANYA: Merkez sağ Halk Partisi yüzde 42, iktidardaki Sosyalist İşçi Partisi yüzde 38 oy aldı.

PORTEKİZ: İktidardaki Sosyalist Parti yüzde 31, Sosyal Demokrat Parti yüzde 34.

FİNLANDİYA: İktidardaki Merkez Partisi yüzde 21, muhafazakar Ulusal Koalisyon yüzde 22, milliyetçi Avrupa Partisi yüzde 10 oy aldı.

AVUSTURYA: Hristiyan Demokrat Halk Partisi yüzde 30 oy aldı. Koalisyonun büyük ortağı Sosyal Demokrat Parti tarihi bir yenilgiye uğradı. Türkiye karşıtı aşırı sağcı Özgürlük Partisi ise yüzde 13 oy aldı.

BULGARİSTAN: Merkez sağ GERB (Arma), yüzde 26 oy aldı. İktidardaki Sosyalist Parti yüzde 20, Türkler’in Hak ve Özgürlükler hareketi yüzde 14 destek aldı.

YUNANİSTAN: Ana muhalefet partisi PASOK, yüzde 38, iktidardaki Karamanlis yüzde 30 oy aldı.

KIBRIS RUM KESİMİ: Muhalefetteki muhafazakâr DİSİ yüzde 35 oyla iktidardaki komünist AKEL’i bir puan farkla geride bıraktı.

POLONYA: İktidardaki liberal Platform Partisi, yüzde 45 oy aldı. Muhafazakar Hak ve Adalet Partisi ise yüzde 30 oyla ikinci sıraya yerleşti.

MACARİSTAN: Merkez Sağ muhalefet partisi Fidesz 14 sandalye, iktidardaki sosyalistler ise 4 sandalye kazandı. Aşırı sağcı Jobbik ise 3 vekillik kazandı.

İSVEÇ: Sosyal Demokratlar altı, iktidar ortağı Muhafazakâr Parti üç, Halk Partisi üç vekil çıkardı.

DANİMARKA: Sosyal Demokrat Parti beş, Sol Parti 3 vekil kazandı.

LÜKSEMBURG: İktidardaki Hristiyan Demokrat CSV yüzde 38 oyla yerini korudu. Sosyalist Grand Duchy ise yüzde 18’de kaldı.

Artık koltuğunu koruması zor

AVRUPA Parlamentosu seçimlerinin en büyük kaybedeni hiç şüphesiz İngiltere Başbakanı Gordon Brown oldu. Ödenekler skandalıyla sarsılan Brown, İşçi Partisi ile parti tarihinin en kötü sonucunu aldı. Ülkesinde, Muhafazakâr Parti ve Liberal Demokratlar’ın ardından üçüncü olabildi. Brown’ın bu sonucun ardından 1 yıl sonra yapılacak genel seçimlerden önce çağrılara kulak vererek istifasını açıklamasını bekleniyor. İngiltere’de AB karşıtı Independence Party de sürpriz bir sonuca imza atarak AP’ye bir vekil göndermeyi başardı. Muhafazakâr Parti ve lideri David Cameron yüzde 30’luk oy oranıyla seçimi açık ara önde bitirdi ve başbakanlığa doğru koşar adım ilerlediğini kanıtladı.

Merkel darbe aldı yıkılmadı

ALMANYA’DA seçimleri, oy kaybına uğramalarına rağmen tekrar Birlik partileri (CDU/CSU) kazandı. Hristiyan Demokrat Birlik Partisi (CDU) yüzde 31, Hristiyan Sosyal Birlik Partisi de (CSU) yüzde 7.5 oranında oy aldı.

Sosyal Demokrat Parti (SPD) ise bu seçimlerde daha fazla oy beklemesine rağmen, yüzde 21 oy oranıyla 2004 yılındaki seçim sonucunda kaldı. Yeşiller Partisi de yüzde 11,5 ile geçen seçimlerdeki sonucu alırken, Hür Demokrat Parti (FDP) yüzde 11, Sol Parti de yüzde 7,5 oranında oy aldı. Merkel’in partisi bu sonuçlarla geçtiğimiz seçime göre 6 puan kaybetmiş olmasına rağmen muhalefete yenilmedi.

Sarkozy yine oyunu artırdı

FRANSA’DA seçim kampanyası sırasında sık sık Türkiye’nin AB üyeliğine karşı olduğunu söyleyen ve kampanyasını büyük ölçüde bunun üzerine kuran Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, oylarını artırmayı başararak krizin vurmadığı nadir liderlerden biri oldu. İktidardaki Halk Hareketi Birliği (UMP) yarışı açık farkla önde bitirdi. UMP yüzde 28.4, Sosyalist Grup 16.8, Yeşiller 15.1 oy aldı. Sarkozy oylarını 11 puan artırdı. Fransa’yı 72 parlamenter, Avrupa Parlamentosu’nda temsil edecek. Bu sonuçla birlikte Sarkozy’nin kabinesini daha da güçlendirmek için yeni bir revizyona gitmesi bekleniyor.

Berlusconi’ye skandal dopingi

İTALYA’DA villasında verdiği seks partisi ve 18 yaşındaki bir iç çamaşırı mankeniyle yaşadığı aşk söylentileriyle seçime az bir süre kala büyük darbe alan Başbakan Silvio Berlusconi doktorları, “Bu yaşta çok Viagra alıyor endişeliyiz” sözlerine rağmen siyasette halen çok güçlü olduğunu gösterdi. Saşırtıcı bir şekilde seçimden açık ara üstün çıktı. Berlusconi’nin partisi sol muhalefetin 12 puan önünde seçimi galip kapattı. Berlusconi’nin partisi yüzde 43 oy alırken, sol muhalefet ise yüzde 31’de kaldı. Berlusconi seçim sonuçları gelmeden önce yaptığı açıklamada, “Bana komplo kuran sola cevap İtalyan seçmenden gelecek. Sandığa gömülecekler” demişti.

40 Türk yarıştı ikisi garantiledi

AVRUPA Parlamentosu seçimlerinde çeşitli ülkelerde Türk kökenli adaylar da yarıştı. İlk olarak perşembe günü yapılan oylamada Hollanda’dan aday olan Emine Bozkurt parlamentoya girmeyi garantiledi. Türk kökenli adayların en fazla olduğu ülke Almanya’dan geçen dönemde parlamentoya giren iki isim Cem Özdemir ve Vural Öger’di. Cem Özdemir’in liderlik ettiği Yeşiller yüzde 12 oyla üçüncü parti olmayı başardı. Ancak bu iki isim de bu kez seçimlere katılmadı. Sosyal Demokrat Parti’den aday olan İsmail Ertuğ’un parlamento girmesi kesinleşti. Aynı partiden Hıdır Karademir, Macit Karaahmetoğlu da aday gösterilmişti. Sidar Aydınlık, Kadriye Karcı ve Songül Karabulut ise Sol Parti’den aday gösterildi. Sağ eğilimli partilerin tek Türk adayı ise CDU’dan Yaşar Bilgin. Fransız Sosyalist Partisi Emrullah Deniz’i, Danimarka Sosyal Demokrat Partisi Hüseyin Araç’ı, İngiliz İşçi Partisi ise Nilgün Canver’i aday gösterdi. Muharrem Demirok İsveç’teki, Nesrin Can ise Finlandiya’daki sosyal demokratların adayı olarak belirlendi. Bulgaristan’daki Türk kökenli adaylar ise HÖH’ten Filiz Hüsmenova, Metin Kazak ve Korman İsmailov olarak sıralandı.

Belçika’dan ise Meryem Almacı ve İnan Aslıyüce Flaman Yeşiller’in (Groen), Nermin Kumanova ise Valon Yeşiller’in (Ecolo) adayı. Sağ eğilimli Flaman partilerin tek Türk kökenli adayı CD&V’den Mustafa Uzun olurken SPA-Spirit Selahattin Koçak ve Şener Uğurlu’yu aday gösterdi. Valon kesiminden CDH’ın adayı ise Neşe Açıkgöz oldu.

AP’ye seçilen yeni vekiller çok renkli

SEÇİMLERDE birçok ilginç isim de Avrupa Parlamentosu’na girmeye hak kazandı. Kampanya süresince en çok dikkat çeken aday Romen Elena Basescu olmuştu. Romanya Devlet Başkanı Traian Basescu’nun da kızı olan 28 yaşındaki Basescu, bağımsız olarak girdiği seçimde başarıyla çıkmayı bildi. Özel hayatındaki iniş çıkışlar nedeniyle Paris’ten “sürülen” Fransa Adalet Bakanı Rachida Dati de parlamentoya girmeye hak kazandı. İsveç’te telif haklarına karşı mücadele etmek ve ücretsiz film ve müzik paylaşımını sağlamayı vaat eden Korsan Partisi de parlamentoya bir vekil sokmayı başardı.