Saatler ileri alınınca kapkaç da azalıyor!

Bugünden itibaren başlayan yaz saati uygulaması, uzmanlara göre hem milyonlarca dolarlık tasarruf sağlıyor hem de insanları daha mutlu ediyor. Gündüzlerin uzaması da sokaktaki suç oranını azaltıyor. İşte yaz saati uygulamasının faydaları

Depresyondan çıkarıyor
Saatlerin ileri alındığı ilk gün 1 saat daha az uyumuş olacağız. Bazı kişiler buna bağlı yorgunluk yaşayabilir. Ancak bu durum geçici. Araştırmalar yaz saati uygulaması sayesinde insanların daha uzun süre günışığında kaldığını, bunun da mutluluk seviyesini artırdığını gösteriyor. Çünkü modern toplumlarda halkın yüzde 90'ı gün ışığından uzak olmaya bağlı ruhsal sıkıntılar yaşıyor. Yaz saati uygulamasının insanları daha mutlu kılmasının ikinci bir nedeni ise akşamları kendilerine daha çok vakit ayırabilmeleri... Hava geç karardığı için birçok kişi, iş çıkışında arkadaşlarıyla zaman geçirebilmenin ya da spora vakit ayırabilmenin kendilerini çok rahatlattığını söylüyor.

Kazaları azaltıyor
Uygulamanın yürürlüğe girdiği ilk birkaç gün dikkatli olun. Çünkü uykusuzluk konsantrasyon seviyenizi azaltabiliyor. Hatta New England Tıp Dergisi'nde yayınlanan bir araştırmaya göre ilk gün trafik kazası oranı yüzde 8 artıyor. Ancak birkaç gün içinde yeni saate alışılıyor, böylece artan gün ışığı trafiği de olumlu etkiliyor. İnsanlar işten eve aydınlıkta döndüğü için kaza sayısı azalıyor. ABD'de uygulamanın ilk ayında ortalama 50 ölüm ve 2 bin yaralanma yaz saati sayesinde önleniyor. Bu da trafik masraflarından 28 milyon dolar kar edilmesi anlamına geliyor. Başka bir araştırma ise yaz saati uygulamasının trafik kazalarını yüzde 1.1 azalttığını gösteriyor.

Kapkaç yüzde 10 düşüyor
Yaz saati uygulamasının belki de en ilginç yanı suç oranlarını azaltması. Uzmanlar bunun için oldukça basit bir açıklama sunuyor: İnsanlar sokakta yapmaları gereken işleri aydınlıkta bitiriyor, böylece gece başlarına gelebilecek suçlardan korunmuş oluyorlar. Yaz saati uygulamayan Japonya'da yapılan bir araştırmaya göre de eğer yaz saati uygulansaydı kadınların başına gelen kapkaç olaylarında yüzde 10 düşüş görülecekti. Aynı şekilde alışveriş merkezlerinde kapkaç kurbanı olan kadınların oranı da yüzde 4 azalacaktı.

Küresel ısınmayı engelliyor
Yaz saati uygulamasının kullanım amaçlarının başında enerji tasarrufu geliyor. Yaz saatine geçilmesi daha az ışık yakılmasını sağlıyor. Bu da ortalama 700 milyon kilowattsaat elektrik tasarrufu demek... Geçtiğimiz yılki uygulamada Türkiye'de 780 milyon kilowattsaatlik tasarruf sağlandı. Kesin olmayan değerlere göre, 27 Mart - 30 Ekim 2005 tarihleri arasında, 826 milyon kilowattsaat elektrik enerjisi tasarrufu sağlanmış olacak. Uygulama yalnızca ABD'de günde 10 bin varil petrol tasarrufu yapılmasını sağlıyor. Bu arada daha az ışık ve yakıt tüketilmesi küresel ısınmanın önüne geçilmesine de katkıda bulunuyor.


İlk ne zaman uygulandı?
Saatleri ayarlama fikri uygulamaya ilk kez 1883 yılında Kanada'da geçirildi. Ancak resmi olarak ük kez Birinci Dünya Savaşı sırasında (1916) Almanya'da uygulandı. İngiltere ve ABD de 1918 yılında Almanya'yı izledi. Ancak bu ülkelerin amacı savaş sırasında enerji tasarrufu yapmaktı. Dolayısıyla savaş bitince saat ayarlama uygulamaları da rafa kalktı. İkinci Dünya Savaşı'nın başlamasıyla ise birçok Avrupa ülkesi yaz saatine geri döndü. ABD ise uygulamayı ancak 1966 yılında yasal hale getirdi. Hatta, 1973 yılındaki enerji krizi nedeniyle yaz saati uygulaması 1974-75 yıllarında 10 aya uzatıldı. Bugünkü halini ise 1986 yılında aldı.

Kimler kullanıyor?
Dünyada en az 70 ülke, topraklarının bir bölümünde de olsa yaz saati uygulamasını kullanıyor, AB'nin tüm ülkeleri, Rusya, ABD, Brezilya, Avustralya, İran, Suriye, Irak uygulayan ülkeler. Yaz saati, Antarktika topraklarında da uygulanıyor. Ekvator ve tropikal bölgeler ise yıl içinde gece ile gündüz arasındaki zaman farkı az olduğu için uygulamaya gerek görmüyor. Çin 1986-1991 yılları arasında sürekli yaz saati kullandı. Fakat bu yıllardan sonra yaz saatine geçmeye gerek görmedi.